ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ 2022
(27η Ιανουαρίου)
Αρ.Πρωτ.5839/Θ2/18-01-2022/ΥΠΑΙΘ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Β’ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ & ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
Πληροφορίες: Ι.Προκοπίου, Ν. Παπαθανασόπουλος
Πληροφορίες: π.Αντώνιος Καλλιγέρης,
Ν. Παπαθανασόπουλος
Τηλέφωνο: 210 3442531, 210 3442840
Ε-mail: te-ds(ΣΤΟ)minedu.gov.gr
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Π/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Πληροφορίες: Β. Παπαβρόντος
Τηλέφωνο: 210 3442249
Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Πληροφορίες: Α. Βάρλα
Τηλέφωνο: 210 3443272
Δ/ΝΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Πληροφορίες: Ο. Μαραγκού
Τηλέφωνο: 210 3442212
Δ/ΝΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Πληροφορίες: Φ. Λυμπεροπούλου
Τηλέφωνο: 210 3442933
Δ/ΝΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΚΠ/ΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ
Πληροφορίες: Σ.Μ. Καραμαλάκου- Λάππα
Τηλέφωνο: 210 3442222
Θέμα: «Εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος - 27 Ιανουαρίου τ.έ.»
Στην 20η Σύνοδο της Μόνιμης Διάσκεψης των Υπουργών Παιδείας του Συμβουλίου της Ευρώπης που πραγματοποιήθηκε στις 15-17 Οκτωβρίου 2000 στην Κρακοβία, υιοθετήθηκε η πρόταση για τη θεσμοθέτηση Ημέρας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος και την πρόληψη των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στα σχολεία (άρθρο 9 της Διακήρυξης των Υπουργών Παιδείας).
Η Ελληνική Βουλή με το νόμο 3218/2004 (ΦΕΚ Α’ 12) καθιέρωσε την 27η Ιανουαρίου ως ημέρα μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος, ενώ και ο ΟΗΕ με το Ψήφισμα Α/RES/60/7 της 1ης Νοεμβρίου του 2005, καθιέρωσε την ίδια ημέρα ως Διεθνή Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος
Στο πλαίσιο αυτό, καλούνται οι σχολικές μονάδες την Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2022 να αφιερώσουν δυο (2) διδακτικές ώρες σε εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την προαναφερόμενη Ημέρα Μνήμης. Στις σχετικές δράσεις προτείνεται να συμμετέχουν διαδικτυακά, οργανώνοντας ή/και πλαισιώνοντας δραστηριότητες και οι Σχολικές Βιβλιοθήκες του Δικτύου Σχολικών Βιβλιοθηκών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (στο μέτρο που επιτρέπεται από τις έκτακτες συνθήκες λόγω της πανδημίας COVID 19 και σύμφωνα με τις αντίστοιχες διατάξεις και οδηγίες).
Προτεινόμενο θέμα είναι «Το Ολοκαύτωμα και οι Έλληνες Εβραίοι», το οποίο αποτελεί και το θέμα του 8ου Μαθητικού διαγωνισμού δημιουργίας βίντεο που διοργανώνεται από τη Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων και το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος για τους/τις μαθητές/-τριες Α’ και Β’ Λυκείου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον κατωτέρω σύνδεσμο: https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2020/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B7_147236-%CE%982-16.11.2021.pdf
Στόχος των εκδηλώσεων και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που θα οργανωθούν είναι:
- Να γνωρίσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες τι συνέβη στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
- Nα μάθουν για την τύχη των Εβραίων και των άλλων θυμάτων του Ολοκαυτώματος, με τη βοήθεια που προσφέρει η μελέτη των ιστορικών στοιχείων, η χρήση των φωτογραφιών και των μαρτυριών.
- Να συζητήσουν τη σημασία των ηθικών ζητημάτων που προκύπτουν από το γεγονός και τη σύνδεσή του με αντίστοιχα σύγχρονα προβλήματα, όπως ο ρατσισμός, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις σύγχρονες κοινωνίες, η ρητορική του μίσους και ο αντισημιτισμός.
Οι δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της Ημέρας Μνήμης μπορούν να περιλαμβάνουν διαλογικές συζητήσεις, ψηφιακές εκθέσεις και εφαρμογές, προβολή ταινιών ή συναφούς εκπαιδευτικού υλικού και ανάγνωση κειμένων και εργασιών. Οι εκπαιδευτικοί σε συνεργασία με τις διευθύνσεις των σχολικών μονάδων, μπορούν να σχεδιάσουν την δράση τους με όποιον τρόπο θεωρούν ότι είναι πρόσφορος. Είναι όμως απαραίτητο η σχολική κοινότητα να ενεργήσει κάτω από τις έκτακτες συνθήκες τηρώντας τα υγειονομικά πρωτόκολλα και τα μέτρα προστασίας από την πανδημία COVID 19
Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος επιθυμώντας να υποστηρίξει την προσπάθεια των εκπαιδευτικών προτείνει τις παρακάτω δραστηριότητες:
- Περιοδική έκθεση: «Σαν πρόκες καρφώνονται οι λέξεις»:
Το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας του ΕΜΕ». Την περιοδική έκθεση συνοδεύουν ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, να παρουσιάσουν άγνωστες ιστορίες επιζησάντων από την συλλογή αρχείων του ΕΜΕ (Αντίσταση, Σωτήρες, Στρατόπεδα, Διάσωση, Διαφυγή στην Μέση Ανατολή).
Τα προγράμματα απευθύνονται σε μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, αλλά και στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου.
Επίσης, πέραν της περιοδικής έκθεσης, προσφέρονται καθημερινά στο χώρο του Εβραϊκού μουσείου (10.00 με 14.00) τα εξής: - Ξενάγηση στη μόνιμη έκθεση του ΕΜΕ, με έμφαση στη συλλογή του Ολοκαυτώματος του ΕΜΕ.
Διαρκεί μία ώρα και προτείνεται για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. - Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο: «Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων, 1941 - 44», όπου τα παιδιά καλούνται να συνδέσουν συγκεκριμένα αντικείμενα της συλλογής του Ολοκαυτώματος με ατομικές ιστορίες επιζησάντων. Διαρκεί μία ώρα και προτείνεται για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου.
- Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο: «Ανθρώπινα Δικαιώματα».
Στόχος του προγράμματος είναι η συνειδητοποίηση των κινδύνων που ελλοχεύουν, όταν κάποιος παραμένει απαθής και αδιάφορος μπροστά στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προτείνεται σε μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού. - Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα: «Butterfly project» μέσω του προγράμματος επιδιώκεται η συνεργασία μεταξύ διαφορετικών χωρών, ώστε να υλοποιηθεί η κατασκευή 1.500.000 πεταλούδων, τιμής ένεκεν των ισάριθμων παιδιών που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα σε όλη την Ευρώπη. Οι μαθητές μαθαίνουν ιστορίες παιδιών που έχασαν την ζωή τους και δημιουργείται με τις πεταλούδες χώρος μνήμης στο ΕΜΕ. Διαρκεί μία ώρα και προτείνεται σε μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, αλλά και στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου.
- Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Εναλλακτική προσέγγιση του Ολοκαυτώματος μέσω της τέχνης» σε συνεργασία με την Νίνα Αλκαλάη, καθηγήτρια χορού και χοροθεραπεύτρια. Αξιοποιείται τόσο η στρατοπεδική τέχνη όσο και η μεταπολεμική, είτε σχετίζεται με το Ολοκαύτωμα, είτε όχι. Διαρκεί μία ώρα και προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, αλλά και στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου.
- Προβολές ταινιών, ντοκιμαντέρ και μαρτυριών για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα στον χώρο του ΕΜΕ, που πλαισιώνονται με συζήτηση, πριν και μετά την προβολή.
Οι παρακάτω δραστηριότητες προσφέρονται είτε στο χώρο του Μουσείου, στο σχολείο ή και διαδικτυακά (για σχολικές ομάδες που δεν έχουν την δυνατότητα να επισκεφτούν το ΕΜΕ):
- Ψηφιακές Περιηγήσεις και Εκπαιδευτικά Προγράμματα «Ιστορίες Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και του Ολοκαυτώματος».
Η ψηφιακή περιήγηση απευθύνεται σε μαθήτριες και μαθητές της Ε’ και’ ΣΤ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
Διαρκεί περίπου 1 ώρα. Στόχος της δραστηριότητας είναι η εκμάθηση των γεγονότων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που διαδραματίστηκαν σε Ευρώπη και Ελλάδα. Μέσα από τα ιστορικά στοιχεία, τις φωτογραφίες και τις μαρτυρίες οι μαθητές θα μάθουν όχι μόνο για την τύχη των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, αλλά και των άλλων θυμάτων της ναζιστικής εξολοθρευτικής πολιτικής. Επίσης, θα συζητηθεί η σημασία των ηθικών ζητημάτων που προκύπτουν από τα ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος για τη ζωή μας σήμερα. - Συνάντηση και συζήτηση με επιζήσαντες που αφηγούνται την εμπειρία του Διωγμού και τον τρόπο σωτηρίας τους. Οργανώνονται, επίσης, και συναντήσεις με τη λεγόμενη δεύτερη γενιά επιζησάντων, που μιλούν για το πώς μεγάλωσαν στη βαριά σκιά της «ομηρείας» και της απώλειας των αγαπημένων τους προσώπων. Οι συναντήσεις αυτές διαρκούν περίπου 1,5 ώρα και συνιστάται να έχει γίνει προετοιμασία. Προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
- Προβολή ταινίας/ντοκιμαντέρ και θεματική συζήτηση το ψηφιακό πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές της Ε’ και ΣΤ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Η προβολή και η συζήτηση διαρκούν περίπου 2 ώρες. Το θέμα της ταινίας ή του ντοκιμαντέρ θα αποφασιστεί από κοινού με τους αρμόδιους εκπαιδευτικούς που θα επιλέξουν αυτή τη δραστηριότητα και μπορεί να είναι ένα από τα παρακάτω:
1. Η 47‘ ταινία ντοκιμαντέρ Οββαδία Μπαρούχ: Ας είναι η μνήμη σου αγάπη, Yad Vashem 2012.
2. Προφορικές συνεντεύξεις μέσα από το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας του ΕΜΕ.
3. Η 45΄ ταινία ντοκιμαντέρ Τραγούδι της Ζωής του Τόνη Λυκουρέση 2002.
4. Η 60΄ ταινία ντοκιμαντέρ Φιλιά εις τα παιδιά του Βασίλη Λουλέ 2013.
5. Η 46΄ Προφορικές συνεντεύξεις ΕΜΕ Εβραϊκές Γειτονιές 2008.
6. Η 47΄ Ταινία ντοκιμαντέρ ΕΜΕ Συναγωνιστής Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση 2013).
Για την διεξαγωγή προγραμμάτων στο χώρο του σχολείου προτείνονται τα εξής:
- Διαγωνισμός καλλιτεχνικής αφίσας με θέμα το Ολοκαύτωμα, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία περιοδικής έκθεσης στο ΕΜΕ. Πρόκειται για ένα πολύμηνο πρόγραμμα, που επιτρέπει στα παιδιά αρχικά να εξοικειωθούν με πτυχές του Ολοκαυτώματος και κατόπιν να προβούν στην καλλιτεχνική δημιουργία. Προτείνεται για μαθητές Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, αλλά και στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου.
- Πρόγραμμα «Crocus» σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ολοκαυτώματος της Ιρλανδίας. Προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Πρόκειται για πολύμηνο πρόγραμμα, που ξεκινά το φθινόπωρο και ολοκληρώνεται με την Ημέρα Μνήμης, 27η Ιανουαρίου.
Επιπρόσθετα, το ΕΜΕ παρέχει τις παρακάτω δανειστικές μουσειοσκευές σε διάφορα σχολεία της χώρας.
Η μουσειοσκευή παρέχεται για διάστημα μίας εβδομάδας έως ενός μήνα:
- «Κρυμμένα Παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής».
Προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.(Πράξη ΙΕΠ: 65/03-12-2021) - «Χάγκ Σαμεάχ: Εβραϊκές Γιορτές».
Προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. .(Πράξη ΙΕΠ: 65/03-12-2021) - «Συναγωνιστής. Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση».
Προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. - «Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων, 1941-1944».
Προτείνεται για μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίου και Λυκείου. - Φωτογραφική έκθεση: «Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων 1941-44».
Μπορεί να στηθεί στο σχολείο και απευθύνεται σε όλους τους μαθητές.
Στην Ιστοσελίδα του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος έχει αναρτηθεί εκπαιδευτικό υλικό το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί εκπαιδευτικά στο σχολείο:
Ψηφιακές Εκθέσεις
- Συναγωνιστής: Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση
- Σαν πρόκες καρφώνονται οι λέξεις
- Οι Καλοί Ποιμένες – Αρχιερείς και Αρχιραβίνοι Μπροστά στο Ολοκαύτωμα
- Κρυμμένα παιδιά στην Ελλάδα της κατοχής
- Εβραϊκές γειτονιές της Ελλάδας
- Εικόνες Ελλήνων Εβραίων
- Πάνω στο Σταυροδρόμι: Η Εβραϊκή Κοινότητα Κέρκυρας
- Η μόνιμη έκθεση του Ε.Μ.Ε
- Η Εβραϊκή Κοινότητα των Ιωαννίνων: Διαδρομή στο χρόνο
- Μέσα από τον φακό του Νισήμ Λεβή
Ψηφιακές Εφαρμογές
- Οι Εβραίοι της Ελλάδας 2300 χρόνια Ιστορίας και παράδοσης
- Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων 1941-1945
Ψηφιακή έκδοση
- Ένα παιδί στην Κατοχή
Ψηφιακά εκπαιδευτικά προγράμματα
- … «θα ελευθερώσουμε εαυτούς» Συνταγματάρχης Μορδοχαίος Φριζής (1893-1940).
- Ανθρώπινα Δικαιώματα Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα.
- Εκπαιδευτικές δράσεις για την Διεθνή Ημέρα Μνήμης Θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
- Εκπαιδευτικές δράσεις για την Διεθνή Ημέρα Μνήμης Θυμάτων του Ολοκαυτώματος
- Ο διωγμός και δολοφονία των Εβραίων από την Βουλγαροκρατούμενη ζώνη.
- «τα σύννεφα έκρυβαν τον ήλιο»
- Αγαπητά μου παιδιά …. Θεσσαλονίκη, άνοιξη 1943.
Οι εκπαιδευτικοί που θα αναλάβουν τη δράση συνιστάται να απευθύνονται στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος (στην Υπεύθυνη Εκπαίδευσης ΕΜΕ κα Οριέττα Τρέβεζα , τηλ. 2103225582, fax: 2103231577, e-mail:
Για τα νέα προγράμματα του ΕΜΕ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερώνονται από τις αναρτήσεις στην ιστοσελίδα www.jewishmuseum.gr όπως και στη σελίδα του Μουσείου στο Facebook https://www.facebook.com/jewishmuseum.gr. Η συμμετοχή των μαθητών στα προγράμματα του Μουσείου, οι μουσειοσκευές και το εκπαιδευτικό υλικό παρέχονται δωρεάν.
Παρακαλούνται οι εκπαιδευτικοί που θα προχωρήσουν στην πραγματοποίηση κάποιου προτεινόμενου προγράμματος του ΕΜΕ να ενημερώσουν σχετικά το Μουσείο.
Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος συμμορφώνεται πλήρως με τις υποδείξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αλλά και της Ελληνικής Πολιτείας, τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εύρυθμη λειτουργία του, αλλά και την προστασία των επισκεπτών του.
Αναλυτικές πληροφορίες θα βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο της ιστοσελίδας του Ε.Μ.Ε. https://www.jewishmuseum.gr/metra-ygeionomikis-prostasias-sto-evraiko-moyseio-tis-ellados-2/
Τέλος, προτείνεται στους εκπαιδευτικούς να αντλήσουν ιδέες και υλικό και από τις παρακάτω ιστοσελίδες:
- Το Πανελλήνιο Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: http://photodentro.edu.gr/lor/
- Το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ:
http://archive.ert.gr/ - Την ιστοσελίδα του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης:
http://www.jmth.gr - Την ιστοσελίδα της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (INTERNATIONAL HOLOCAUST REMEMBRANCE ALLIANCE – I.H.R.A.), στην οποία η Ελλάδα είναι μέλος:
https://www.holocaustremembrance.com - Την ιστοσελίδα του Ισραηλινού Ιδρύματος για το Ολοκαύτωμα «Yad Vashem»:
http://www.yadvashem.org/ - Την ιστοσελίδα του Ιστορικού Ινστιτούτου CENTROPA:
http://www.centropa.org/ - Την ιστοσελίδα του Γαλλικού μουσειακού και ερευνητικού ιδρύματος «Memorial de la Shoah»:
http://www.memorialdelashoah.org/
Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΕΩΣ