ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΖΩΝΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ (ΖΔΔ) Α΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ - ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ
Αρ.Πρωτ.Φ3/159811/Δ4/28-09-2016/ΥΠΠΕΘ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ
Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α
E-mail:
Πληροφορίες: Ι. Καπουτσής
Π. Καψιώτη
Τηλέφωνο: 210 344 22 29, 32 78
Fax: 210 344 23 65
ΘΕΜΑ: Οδηγίες διδασκαλίας των μαθημάτων Προσανατολισμού «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία» και «Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων» της Α΄ τάξης των Ημερήσιων και Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. για το σχ. έτος 2016-2017
Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Πράξη 37/19.09.2016), σας αποστέλλουμε τις παρακάτω οδηγίες για τη διδασκαλία των μαθημάτων Προσανατολισμού «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία» και «Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων» της Α΄ τάξης των Ημερήσιων και Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. για το σχολικό έτος 2016-2017:
(...)
Ζώνη Δημιουργικών Δραστηριοτήτων (Ζ.Δ.Δ.)
Γενικός Σκοπός του μαθήματος
Πρόκειται για μια ζώνη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που εισάγεται για πρώτη φορά στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και δίνει τη δυνατότητα στη σχολική μονάδα να διαμορφώσει από κοινού ένα σύνολο εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα, τόσο των μαθητών/-τριών όσο και της τοπικής κοινωνίας. Η καινοτομία αυτή βασίζεται στην αναμόρφωση του σχολικού χρόνου και στην καλλιέργεια συνεργατικής προσέγγισης της μάθησης. Σκοπεύει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της συλλογικής προσπάθειας και της βιωματικής δράσης του/της μαθητή/μαθήτριας μέσα από δραστηριότητες ειδικά σχεδιασμένες για συγκεκριμένη σχολική μονάδα. Σκοπεύει, επίσης, στη δημιουργία ενός ευχάριστου και δημιουργικού περιβάλλοντος, όπου η μάθηση και η διδασκαλία δεν αντιμετωπίζονται ως παθητική αποδοχή αποσπασματικών γνώσεων.
Η αξιοποίηση των κλίσεων των μαθητών/-τριών και της δημιουργικής τους έκφρασης, η πνευματική καλλιέργεια, η ολοκλήρωση της προσωπικότητας του μαθητή/-ήτριας, καθώς και η συνεργασία μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας αποτελούν πρωταρχικούς σκοπούς της «Ζώνης Δημιουργικών Δραστηριοτήτων». Η αξιοποίηση της Ζ.Δ.Δ. παρέχει την δυνατότητα της καλλιέργειας των ιδιαίτερων κλίσεων και δεξιοτήτων των μαθητών/-τριών, της ευαισθητοποίησής τους σε θέματα ευρύτερου κοινωνικού ενδιαφέροντος αλλά και ανάπτυξης συλλογικού πνεύματος. Στο πλαίσιο της Ζώνης Δημιουργικών Δραστηριοτήτων οι μαθητές/-ήτριες αναπτύσσουν πολύπλευρη δραστηριότητα και μπορούν να πραγματοποιούν ποικίλες εκδηλώσεις με σκοπό τη σύνδεση του σχολείου με την τοπική κοινωνία.
Γενικές Οδηγίες
Η εφαρμογή της Ζ.Δ.Δ. στα Ημερήσια και Εσπερινά ΕΠΑ.Λ. γίνεται σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Φ8/105357/Δ4/28-6-2016 εγκύκλιο του ΥΠ.Π.Ε.Θ. με θέμα «Προϋποθέσεις λειτουργίας Α’ και Β‘ τάξης ΕΠΑΛ για το σχολικό έτος 2016-2017».
Στην αρχή του σχολικού έτους οι εκπαιδευτικοί, στους οποίους έχει ανατεθεί η εφαρμογή της Ζ.Δ.Δ. ενημερώνουν τον Σύλλογο Διδασκόντων για τη θεματική περιοχή που επιθυμούν να υλοποιήσουν στο πλαίσιο της Ζ.Δ.Δ. Στη συνέχεια συγκροτούνται οι ομάδες με βάση τα ενδιαφέροντα των μαθητών/-τριών. Μετά τη συγκρότηση των ομάδων, ο/η εκπαιδευτικός σε συνεργασία με τους/τις μαθητές/μαθήτριες οριστικοποιούν το θέμα, καθορίζουν τους στόχους και οργανώνουν την πορεία εργασίας. Η Ζ.Δ.Δ. θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να βασίζεται στα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των μαθητών/-τριών και στις αρχές της βιωματικής προσέγγισης, την ενθάρρυνση και την ενίσχυση της δημιουργικότητας και της έκφρασης. Ο/η εκπαιδευτικός προχωρά στον σχεδιασμό του προγράμματος σύμφωνα με συγκεκριμένη φόρμα (βλ. Παράρτημα), την οποία συμπληρώνει προκειμένου να κατατεθεί για έγκριση στον Σύλλογο Διδασκόντων, ο οποίος ενθαρρύνεται να συμβάλει με πρόσθετες ιδέες και προτάσεις. Οι προτάσεις, αφού εγκριθούν από τον Σύλλογο Διδασκόντων/Διδασκουσών, κοινοποιούνται προς ενημέρωση στον/στην Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης της σχολικής μονάδας, ο/η οποίος/α μπορεί να υποβάλει παρατηρήσεις ή να υποδείξει σχετικό υλικό ή να συμβουλεύσει κατά τη διάρκεια της υλοποίησης.
Εάν ο/η εκπαιδευτικός και η ομάδα των μαθητών/-τριών το επιθυμούν, το ίδιο σχέδιο δύναται να υποβληθεί και στους Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων της οικείας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προκειμένου οι τελευταίοι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, να το προωθήσουν για έγκριση στην Επιτροπή Σχολικών Δραστηριοτήτων. Οι Υπεύθυνοι σχολικών Δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους μπορούν να υποστηρίζουν την ομαλή εξέλιξη των προγραμμάτων ευθύνης τους, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στη σχετική εγκύκλιο σχολικών δραστηριοτήτων. Οι Υπεύθυνοι ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς για το επιπρόσθετο διδακτικό υλικό που μπορούν να αξιοποιήσουν, τις επιμορφωτικές δυνατότητες, τη δυνατότητα ένταξης σε τοπικά, εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή θεματικά δίκτυα, τους διαγωνισμούς καθώς και όλες τις δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος των μαθητών/-τριών και των σχολικών μονάδων.
Πριν τη λήξη του Α΄ τετραμήνου, συγκαλείται ο Σύλλογος Διδασκόντων/Διδασκουσών με στόχο την αποτίμηση της πορείας υλοποίησης της Ζ.Δ.Δ. και της Ε.Ε.Τ. και τη λήψη μέτρων αντιμετώπισης τυχόν προβλημάτων, καθώς και την αξιοποίηση νέων δεδομένων, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και χαρακτηριστικά των μαθητών/-τριών. Επίσης δίδεται η δυνατότητα αλλαγής της μαθητικής σύνθεσης των ομάδων και των θεμάτων μετά από κατάλληλη αιτιολόγηση. Σε αυτή την παιδαγωγική συνεδρίαση οι διδάσκοντες/ διδάσκουσες παρουσιάζουν στον Σύλλογο Διδασκόντων την πορεία εξέλιξης των προγραμμάτων αυτών καθώς και όλες τις πιθανές δυσκολίες. Στόχος αυτής της παιδαγωγικής συνεδρίασης θα πρέπει να είναι η ενίσχυση της εμπλοκής και της πληροφόρησης όλης της σχολικής μονάδας για τη δράση της Ζ.Δ.Δ.. Στη συγκεκριμένη συνεδρίαση δύνανται να συμμετέχουν και μέλη των μαθητικών κοινοτήτων.
Κατά τον τελευταίο μήνα του σχολικού έτους πραγματοποιούνται οι παρουσιάσεις και κατατίθενται στον Σύλλογο Διδασκόντων τα παραδοτέα (κατασκευές, τεχνήματα, φωτογραφίες, βίντεο, λεύκωμα κ.ά.). Τα αποτελέσματα της Ζ.Δ.Δ. αναρτώνται στην ιστοσελίδα του σχολείου με όλο το υλικό που η ομάδα κρίνει απαραίτητο και σύμφωνα με όσα προβλέπονται στον κόμβο του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου «Ασφάλεια στο Διαδίκτυο» http://internet-safety.sch.gr/. Οι μαθητές και μαθήτριες δύνανται να λαμβάνουν τιμητικό δίπλωμα συμμετοχής, όπως αυτό θα καθορίζεται και θα σχεδιάζεται από κάθε σχολική μονάδα.
Ιδέες για δραστηριότητες μπορούν επίσης να αντληθούν από σχετικές περιοχές του εθνικού αποθετηρίου «Φωτόδεντρο» (π.χ. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Αγωγή Υγείας, με αναζήτηση με το λήμμα «Πολιτισμός» κλπ) http://photodentro.edu.gr/aggregator/browsebytaxon καθώς και από την ειδική για την Επαγγελματική Εκπαίδευση πλατφόρμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.).
Ενδεικτικά στη Ζ.Δ.Δ. μπορούν να υλοποιηθούν προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων, Π.Ε., Αγωγής Υγείας, Αγωγής Σταδιοδρομίας, Πολιτιστικών Θεμάτων, αθλητικών δραστηριοτήτων ευρείας θεματολογίας, όπως: η δημιουργία αθλητικών ομάδων, ομάδα αισθητικών και λειτουργικών παρεμβάσεων στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του σχολείου ή ομάδα κατάθεσης προτάσεων παρέμβασης σε θέματα που απασχολούν την τοπική κοινωνία στους τοπικούς φορείς, ομάδες με θέματα αφιερωμένα σε παγκόσμιες ημέρες και επετείους, φωτογραφίας, κινηματογράφου, δημοσιογραφίας, χορού κ.ά. Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητο να τηρούνται τα κατάλληλα μέτρα υγείας και ασφάλειας.
Για την αξιολόγηση στο πλαίσιο του μαθήματος λαμβάνονται υπόψη: η συμβολή των μαθητών/ μαθητριών στη διαμόρφωση του θέματος, η ενεργός συμμετοχή στην αναζήτηση πληροφοριών και λύσεων, η συμμετοχή στις ομαδικές δραστηριότητες, η συνέπεια στις υποχρεώσεις και δεσμεύσεις του/της στην ομάδα, η συνεργατικότητα, η γενικότερη συμμετοχή στην πορεία υλοποίησης και παρουσίασης της δραστηριότητας και των παραδοτέων. Επίσης, κρίνεται σκόπιμο τα μέλη της ομάδας να ορίσουν από την αρχή της δραστηριότητας πρόσθετα δικά τους κριτήρια αξιολόγησης και να συμβάλουν στην ατομική τους αξιολόγηση με τη συμπλήρωση ενός δελτίου αυτοαξιολόγησης μαθητή/μαθήτριας που θα περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και να ενισχύει τα θετικά σημεία της προσωπικότητας κάθε μαθητή/-ήτριας.
Τέλος, εφόσον είναι εφικτό, η Ζ.Δ.Δ. είναι σκόπιμο να υλοποιείται στις τρεις (3) τελευταίες διδακτικές ώρες του Ωρολογίου Προγράμματος των Ημερησίων ΕΠΑ.Λ. και στις δύο (2) τελευταίες των Εσπερινών ΕΠΑ.Λ.
Οι διδάσκοντες να ενημερωθούν ενυπόγραφα.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΙΛΗΣ