Διδακτική ενότητα

Συνιστώμενες Διδακτικές Πρακτικές / Παρατηρήσεις

Ώρες

1. ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ

Εισαγωγικό ένθετο και οι υποενότητες

1.1 Ο Νόμος του Coulomb

1.2 Ηλεκτρικό πεδίο

1.4 Δυναμικό – διαφορά δυναμικού

1) Να οριστεί αξιωματικά η δυναμική ενέργεια, όπως αναφέρεται στην υποενότητα 1.4, αφού η 1.3 είναι εκτός ύλης.

(2) Να μη διδαχθούν ερωτήσεις και προβλήματα που αναφέρονται σε:

ι) 3 ή περισσότερα ηλεκτρικά φορτία που δεν είναι συνευθειακά, ιι) κίνηση φορτίων,

ιιι) ισορροπία φορτίων με δυνάμεις στο επίπεδο.

Προτείνονται οι παρακάτω προσομοιώσεις:

Μπαλόνια και στατικός ηλεκτρισμός
https://phet.colorado.edu/el/simulation/balloons-and-static-electricity

Νόμος του Coulomb
https://phet.colorado.edu/sims/html/coulombs-law/latest/coulombs-law_el.html

Ομογενές ηλεκτρικό πεδίο
https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/efield

Ηλεκτρικά φορτία και πεδία
https://phet.colorado.edu/sims/html/charges-and-fields/latest/charges-and-fields_el.html

Βίντεο δημιουργίας κεραυνού, διαφορά δυναμικού
http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/225

Επιλογή από τις Ερωτήσεις – Δραστηριότητες: 1 – 41.

Επιλογή από τα προβλήματα 1-16.

9

2 - ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ: ΣΥΝΕΧΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ

2.1 Ηλεκτρικές πηγές

Δραστηριότητα:
Οι μαθητές και οι μαθήτριες να πειραματιστούν στο φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής με πηνίο και μαγνήτη και να επιδειχθεί η γεννήτρια του εργαστηρίου ή/και να αξιοποιηθούν οι προσομοιώσεις:

Εργαστήριο ηλεκτρομαγνητισμού Fraday:
https://phet.colorado.edu/el/simulation/faraday

Γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος:
https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/generator
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6179?locale=el

Τάση μπαταρίας
https://phet.colorado.edu/sims/cheerpj/battery-voltage/latest/batteryvoltage.html?simulation=battery-voltage&locale=el

2.2 Ηλεκτρικό ρεύμα

Να μη διδαχθεί το «Αναλυτική περιγραφή του ηλεκτρικού ρεύματος στους μεταλλικούς αγωγούς»

Δραστηριότητα:
Κατά τη διδασκαλία των μαγνητικών αποτελεσμάτων του ηλεκτρικού ρεύματος οι μαθητές και οι μαθήτριες να εμπλακούν σε πειράματα εκτροπής μαγνητικής βελόνας λόγω ηλεκτρικού ρεύματος και να κατασκευάσουν ηλεκτρομαγνήτη.

Ηλεκτρικό ρεύμα και μαγνητικό πεδίο:
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8575

Ηλεκτρικό ρεύμα σε μεταλλικό αγωγό
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/10808

1

2.3 Κανόνες του Kirchhoff

Nα μη διδαχθεί o 2ος κανόνας του Kirchhoff, αλλά οι μαθητές να διαπιστώσουν πειραματικά ότι

VΑΓ = VΑΒ+ VΒΓ

προκειμένου να το χρησιμοποιούν ως γνώση σε συνδεσμολογίες αντιστατών.

Δραστηριότητες:

(1) Να γίνει εξοικείωση των μαθητών με τη χρήση των πολύμετρων (χρήση ως αμπερόμετρα και ως βολτόμετρα)

(2) Nα γίνει πειραματική επαλήθευση των κανόνων, όπως περιγράφονται στο βιβλίο (εικόνα 2.3-15 και 2.3-19)

2

2.4 Αντίσταση - Αντιστάτης

Να μη διδαχθούν οι «Τύποι αντιστατών (αντιστάσεων)» και ο «Χρωματικός κώδικας»

Κύκλωμα μπαταρίας αντιστάτη
https://phet.colorado.edu/sims/cheerpj/battery-resistor-circuit/latest/battery-resistorcircuit.html?simulation=battery-resistor-circuit&locale=el

Νόμος του Ωμ
https://phet.colorado.edu/sims/html/ohms-law/latest/ohms-law_el.html

9

2.5 Συνδεσμολογία αντιστατών (αντιστάσεων)

2.7 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος

2.8 Ηλεκτρεγερτική δύναμη (ΗΕΔ) πηγής

2.9 Νόμος του Οhm για κλειστό κύκλωμα

Να μη γίνουν παραδείγματα / ασκήσεις με κυκλώματα που περιέχουν παραπάνω από τρεις αντιστάτες

Εργαλειοθήκη κυκλωμάτων:
https://phet.colorado.edu/sims/html/circuit-construction-kit-dc/latest/circuit-construction-kitdc_el.html

Αντίσταση σε καλώδιο
https://phet.colorado.edu/sims/html/resistance-in-a-wire/latest/resistance-in-a-wire_el.html

Νόμος του Joule
http://photodentro.edu.gr/lor/handle/8521/1698

Κύκλωμα μπαταρίας αντιστάτη
https://phet.colorado.edu/sims/cheerpj/battery-resistor-circuit/latest/battery-resistorcircuit.html?simulation=battery-resistor-circuit&locale=el

Επιλογή ερωτήσεων: 16, 19, 24, 25, 35, 38

Επιλογή από Προβλήματα: 10, 1112, 22, 33,34

Εργαστηριακή άσκηση:

Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή και ωμικό καταναλωτή (εκτός του κινητήρα)

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός (π.χ. πρόταση οικείου ΕΚΦΕ).

Εργαστηριακός οδηγός, Ενεργειακή μελέτη των στοιχείων απλού ηλεκτρικού κυκλώματος με πηγή, ωμικό καταναλωτή, σελ. 13.
https://panekfe.gr/ekfe/lab/guides

1

Εργαστηριακή άσκηση:

Μελέτη της χαρακτηριστικής καμπύλης ηλεκτρικής πηγής και ωμικού καταναλωτή (εκτός της κρυσταλλοδιόδου)

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε
παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

Βίντεο πειραμάτων από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας, για σύνδεση αντιστάσεων σε σειρά και
παράλληλα, αλλά και βίντεο με διακοπή και βραχυκύκλωμα στο ηλεκτρικό κύκλωμα:
http://ekfe.kar.sch.gr/index.php/2014-04-07-22-44-52/videoskopimenapeiramata/fysiki

Επιπρόσθετα, να πραγματοποιηθεί εργαστηριακή δραστηριότητα με την οποία οι
μαθητές θα κατασκευάσουν κατάλληλο ηλεκτρικό κύκλωμα για να διαπιστώσουν τη
διαφορά λαμπτήρα πυράκτωσης και LED (ο λαμπτήρας πυράκτωσης άγει ανεξαρτήτως
πολικότητας σύνδεσης σε αντίθεση με τη LED)
https://phet.colorado.edu/el/simulation/circuit-construction-kit-dc-virtual-lab

Εργασία: Προτείνεται μετά την ολοκλήρωση της ύλης (αφού διδαχθεί και το 4ο
κεφάλαιο) να δοθεί εργασία για την λειτουργία των LED

2

3. ΦΩΣ

Εισαγωγικό ένθετο και οι υποενότητες 3.1 Η φύση του φωτός

3.3 Μήκος κύματος και συχνότητα του φωτός κατά τη διάδοση του

3.4 Ανάλυση λευκού φωτός και χρώματα

Φως ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα, βίντεο:
http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/413

Προτείνονται οι προσομοιώσεις:

Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/10806

Ταλάντωση
https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs-basics/latest/masses-andsprings-basics_el.html

Κύματα
https://phet.colorado.edu/sims/html/waves-intro/latest/waves-intro_el.html

Διάθλαση του φωτός
https://phet.colorado.edu/sims/html/bending-light/latest/bending-light_el.html

Μόρια και φως
https://phet.colorado.edu/sims/html/molecules-and-light/latest/molecules-andlight_el.html

φωτοηλεκτρικό φαινόμενο
https://phet.colorado.edu/sims/cheerpj/photoelectric/latest/photoelectric.html?simulation=photoelectric&locale=el

Βίντεο για την ανάλυση του φωτός και το ουράνιο τόξο
http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/412

Ανάλυση του φωτός με γυάλινο πρίσμα:
https://www.seilias.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=77&Itemid=32&catid=17

Ανάλυση του φωτός:
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1613

Να πραγματοποιηθούν στη τάξη ή στο εργαστήριο απλά πειράματα επίδειξης στα
φαινόμενα της ανάκλασης και της διάθλασης. Επισημαίνεται ότι η ανάκλαση και η
διάθλαση προσφέρονται για πειράματα τα οποία κινούν το ενδιαφέρον των
μαθητών και μαθητριών.

8

4. ΑΤΟΜΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

4.1 Ενέργεια του Ηλεκτρονίου στο άτομο του Υδρογόνου

Στο «πρότυπο του Bohr για το υδρογόνο» στο (β.) να διδαχθεί μόνο ότι «Το ηλεκτρόνιο μπορεί να κινείται μόνο σε ορισμένες
τροχιές, οι οποίες ονομάζονται επιτρεπόμενες τροχιές».

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Ολική ενέργεια ηλεκτρονίου»

Επιστήμονες και ατομική θεωρία:
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-2585

Να μη γίνουν παραδείγματα και γενικότερα ερωτήσεις, ασκήσεις και προβλήματα με
υποθετικά και υδρογονοειδή άτομα.

Προτείνεται η αξιοποίηση της προσομοίωσης:
https://phet.colorado.edu/el/simulation/hydrogen-atom

Πρότυπο του Rutherford
https://phet.colorado.edu/sims/html/rutherford-scattering/latest/rutherfordscattering_el.html

9

4.2 Διακριτές ενεργειακές στάθμες

Ατομικό πρότυπο του Bohr, τροχιακά:
http://photodentro.edu.gr/lor/handle/8521/6383

Δομή του ατόμου
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-10396

4.3 Μηχανισμός παραγωγής και απορρόφησης Φωτονίων

4.4 Ακτίνες Χ

Να μη διδαχθεί το τμήμα

«Φάσμα των ακτίνων Χ» (γραμμικό φάσμα – συνεχές φάσμα και το μικρότερο μήκος κύματος).

 Φώτα Νέον και άλλλοι λαμπτύρες
https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/discharge-lamps

Ακτίνες Λέιζερ:
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3783

Εργαστηριακή άσκηση:

Παρατήρηση συνεχών- γραμμικών φασμάτων

Να πραγματοποιηθεί η άσκηση του εργαστηριακού οδηγού ή οποιαδήποτε
παραλλαγή της θεωρεί κατάλληλη ο/η εκπαιδευτικός.

Φασματοσκοπία για μαθητές:
http://photodentro.edu.gr/ugc/retrieve/5012/spectroscopy1.pdf

1