Εξεταστέα Ύλη Πανελλαδικών Εξετάσεων στα ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (Ανθρωπιστικών Σπουδών) 2024-2025
Δημοσιευμένο στο ΦΕΚ 4289/2024
Αριθμ. 82871/Δ2
Καθορισμός εξεταστέας ύλης για το έτος 2025 για τα μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αποφοίτων Γ’ τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Γ’ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου.
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Έχοντας υπόψη:
1) Τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 106 του ν. 4610/2019 (Α’ 70).
2) Την παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4186/2013 (Α’ 193), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4692/2020 (Α’ 111).
3) Το άρθρο 4Α του ν. 4186/2013 (Α’ 193) που προστέθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 100 του ν. 4610/2019 (Α’ 70) και τροποποιήθηκε με την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν. 4692/2020 (Α’ 111).
4) Την περ. α της παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 4186/2013 (Α’ 193) όπως αναριθμήθηκε και αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 42 του ν. 4351/2015 (Α’ 164).
5) Την περ. α της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 3966/2011 «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων “ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ” και λοιπές διατάξεις» (Α’ 118).
6) Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α’ 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).
7) Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α’ 123).
8) Το π.δ. 77/2023 «Σύσταση Υπουργείου και μετονομασία-Σύσταση, κατάργηση και μετονομασία Γενικών και Ειδικών Γραμματειών-Μεταφορά αρμοδιοτήτων, υπηρεσιακών μονάδων, θέσεων προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων» (Α’ 130).
9) Το π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 131).
10) Την υπ’ αρ. 80/05-01-2024 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Ζωή Μακρή» (Β’ 69).
11) Την υπ’ αρ. 34/27-06-2024 πράξη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
12) Το υπό στοιχεία 339/ΕΟΕ/08-07-2024 έγγραφο του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων.
13) Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.1/Γ/405/76516/Β1/08-07-2024 εισήγηση του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού,
αποφασίζουμε:
Ορίζουμε την εξεταστέα ύλη για το έτος 2025 για τα μαθήματα που εξετάζονται πανελλαδικά για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αποφοίτων Γ’ τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου και Γ’ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου, ως εξής:
(...)
Β. ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΟΜΑΔΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Αρχαία Ελληνικά
Λατινικά
Ιστορία
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΒΙΒΛΙΑ 2024-2025
- Κοπιδάκης Μ., Πατρικίου Έ., Λυπουρλής, Δ., Μωραΐτου Δ., «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ' τάξη Γενικού Λυκείου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»,
- «Αρχαία Ελληνικά, Φάκελος Υλικού» Γ' τάξη Γενικού Λυκείου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
- Ζαμάρου Ειρ., Μήτσης Ν., Παπανδρέου Ιφ., Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
- Οικονόμου Μ., Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»,
- Μουμτζάκης Α. Β., Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α΄, Β΄, Γ΄ Γενικού Λυκείου), Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
Από το σχολικό βιβλίο: Κοπιδάκης Μ., Πατρικίου Έ., Λυπουρλής, Δ., Μωραΐτου Δ., «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ' τάξη Γενικού Λυκείου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»
Εισαγωγή:
Δ. Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ:
Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική.
Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη.
Ε. Ο ΠΛΑΤΩΝ:
Κεφ. E1: Ο βίος του.
Πλάτων, Πρωταγόρας:
Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου
Γ. Ο μύθος του Πρωταγόρα για τη δημιουργία του ανθρώπου και την αρετή (Στην εξεταστέα ύλη δεν περιλαμβάνονται «Ησιόδου, Θεογονία, Ο μύθος του Προμηθέα, πρωτότυπο (στ. 507-569) και νεοελληνική απόδοσή του από τον Π. Λεκατσά, και «Αισχύλου, Προμηθέας Δεσμώτης, Η προσφορά του Προμηθέα στον ανθρώπινο πολιτισμό, πρωτότυπο (στ. 436-506) και νεοελληνική απόδοσή του από τον Τ. Ρούσου)
Πλάτων, Πολιτεία:
Εισαγωγή στην Πολιτεία
1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις,
2. Η συγγραφή της Πολιτείας,
3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου,
6. Οι τρεις τάξεις,
8. Η αγωγή των φυλάκων,
12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς,
13. Η δικαιοσύνη.
Η αλληγορία του σπηλαίου, εισαγωγικό σημείωμα.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Βίος και έργα:
Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης - Λίγα λόγια για την καταγωγή του,
Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: Μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια,
Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: Δάσκαλος του Αλέξανδρου,
Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: Αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο,
Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα - Το τέλος της ζωής του.
Αριστοτέλης, Ἠθικά Νικομάχεια
Εισαγωγή (ολόκληρη)
Αριστοτέλης, Πολιτικά
Εισαγωγή (ολόκληρη)
Από το σχολικό βιβλίο: «Αρχαία Ελληνικά, Φάκελος Υλικού» Γ' τάξη Γενικού Λυκείου Κείμενα αναφοράς από τις παρακάτω θεματικές ενότητες, όπως αυτά εμφανίζονται στον Φάκελο Υλικού:
Α. Η αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία και η διαμόρφωση του ανθρώπου
Α.1 Γιατί φιλοσοφεί ο άνθρωπος;
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Μετά τα φυσικά A 2, 98b12-28
Α.2 Η πρακτική και πολιτική διάσταση της φιλοσοφίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Προτρεπτικός προς Θεμίσωνα, αποσπάσματα 8-9
Α.3 Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία
ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ, Επιστολή στον Μενοικέα, 122
Β. Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η πολιτική αρετή (Πλάτων, Πρωταγόρας)
Β.4 Ο πρωταγόρειος μύθος: η διανομή των ιδιοτήτων στα ζώα
ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας 320c-321b (ενότητα: 2η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Β.5 Ο πρωταγόρειος μύθος: η κλοπή της φωτιάς- έντεχνη σοφία και λόγος
ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας 321b-322a (ενότητα: 3η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Β.6 Ο πρωταγόρειος μύθος: το δώρο του Δία-η πολιτική αρετή ως κοινή και αναγκαία ιδιότητα των ανθρώπων
ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας 322a-323a (ενότητα: 4η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Β.7 Η συγκρότηση της πόλεως
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά Α 1.12, 1253a29-39 (ενότητα: 14η σχολικού βιβλίου, που δίνεται σε μετάφραση, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Γ. Η παιδεία και η αναζήτηση της αλήθειας - η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου
Γ.8 Η αλληγορία του σπηλαίου: Οι δεσμώτες
ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 514a-515c (ενότητα: llη σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ», με προσθήκη κειμένου στον Φάκελο Υλικού)
Γ.9 Η αλληγορία του σπηλαίου: Η παιδεία
ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 518b-519a, (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
Γ.10 Η αλληγορία του σπηλαίου: Οι φιλόσοφοι
ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 519b-520a (ενότητες: 12η και 13η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Γ.11 Ο χαρακτήρας και οι στόχοι της παιδείας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Θ 1.3-2.1, 1337a33-bll (ενότητα: 20η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ. Ο άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους - η ηθική αρετή
Δ.12 Η ηθική αρετή
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ήθικά Νικομάχεια, Β 1. 1-4, 1103a14-b2 (ενότητες: 1η και 2η σχολικού βιβλίου Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ.13 Η Ηθική αρετή και η ηθική πράξη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ήθικά Νικομάχεια, Β 1.5-8, 1103b2-25 (ενότητες: 3η και 4η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ.14 Ηθική αρετή και μεσότητα
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ήθικά Νικομάχεια, Β 6.4-8, 1106a26-b7 (ενότητα: 7η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Δ.15 Ορισμός της αρετής
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ήθικά Νικομάχεια, Β 6.10-13-16, 1106b18-28· 1106b36-1107a6 (ενότητες: 9η και l0η, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Ε. Ο άνθρωπος μέσα στην πόλη - η πολιτική αρετή
Ε.16 Η πόλις
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1.1-8, 1252a1-7∙b27-32 (ενότητες: 11η και 12η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α/Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Ε.17 Ο άνθρωπος ζῷον πολιτικόν
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1. 10-11, 1253a7-18 (ενότητα: 13η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ.Α/Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)
Ε.18 Η αρχή της πλειοψηφίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Γ6. 3-4, 1281a39-b10 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
ΣΤ. Ο άνθρωπος πολίτης του κόσμου - η νέα οικουμένη και η επιμέλεια του εαυτού
ΣΤ. 21 Η νέα οικουμένη
ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περί Ἀλεξάνδρου τύχης καί ἀρετῆς, 6 329 A-D (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
1. ΚΕΙΜΕΝΟ
Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της απικής διαλέκτου.
2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα βιβλία του Γυμνασίου «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα» Α', Β', Γ' Γυμνασίου.
β. Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο σχολικό βιβλίο Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας (ενότητες: 1 - 21).
(...)
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 19 Ιουλίου 2024
Η Υφυπουργός
ΖΩΗ ΜΑΚΡΗ