ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΩΝ / ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Αρ.Πρωτ.62094/Α2/06-06-2023/ΥΠΑΙΘ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ,
ΠΡΟΓΡ/ΜΟΥ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α’ ΜΕΛΕΤΩΝ
Email : chcharatsi(ΣΤΟ)minedu.gov.gr
Πληροφορίες : Χαρατσή Χρύσα
Τηλέφωνο : 210 3442947
ΘΕΜΑ: «Ενημερωτικό έγγραφο περί του νομικού πλαισίου σχετικά με τις σχολικές υποδομές και τις αντίστοιχες αρμοδιότητες των φορέων της κεντρικής κυβέρνησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα »
Με αφορμή τα ποικίλα και πολυάριθμα ερωτήματα τα οποία αποστέλλονται προς τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Υ.ΠΑΙ.Θ. και τα οποία σχετίζονται με την αρμοδιότητα επισκευής, συντήρησης, ανέγερσης νέας σχολικής δομής, συστέγασης, μεταστέγασης κ.λ.π. σχολικών μονάδων, προερχόμενα από Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων, ενδιαφερόμενους πολίτες ή περιφερειακές υπηρεσίες του Υ.ΠΑΙ.Θ., η υπηρεσία μας έκρινε αναγκαία την αποστολή του διαβιβαζόμενου εγγράφου.
Στόχος μας είναι η ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων σχετικά με την μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία η οποία αφορά στη σχολική στέγη και στην προερχόμενη από αυτή ακίνητη περιουσία, στους όρους διαχείρισης και δέσμευσής της όπως και στις προβλεπόμενες διαδικασίες που σχετίζονται με την ασφαλή χρήση και συντήρηση αυτής.
Με αυτό το τρόπο επιτυγχάνεται η ορθή πληροφόρηση των ενδιαφερόμενων και η επικέντρωση της υπηρεσία μας στη διεκπεραίωση του έργου αποκλειστικής αρμοδιότητάς της.
Παρακαλείσθε για τη κοινοποίηση του εγγράφου σύμφωνα με την υπόδειξη του πίνακα αποδεκτών και παρακαλείσθε για την ενυπόγραφη επιβεβαίωση παραλαβής.
Ο Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης
ΣΤΡ. ΣΧΕΔ. ΠΡ/ΣΜΟΥ & ΗΛ/ΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒ.
Γεώργιος Δασκαλογιάννης
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΔΙΣΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α΄ΜΕΛΕΤΩΝ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ
Βάσει του αναριθμημένου άρθρου 12 (πρώην 15) του Π.Δ. 18/2018 ( Α’31), η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και ειδικότερα το τμήμα Α’ Μελετών έχει ρόλο επιτελικό ως προς την σχολική στέγη αφορά αποκλειστικά στο προσδιορισμό των χώρων των σχολικών συγκροτημάτων ως προς το είδος, τον αριθμό και το μέγεθος αυτών.
Τα ανωτέρω στοιχεία αποτυπώνονται στα κτηριολογικά προγράμματα τα οποία εκπονούνται και εγκρίνονται κατόπιν σχετικού αιτήματος του αρμόδιου δήμου συνοδευόμενου από σειρά στοιχείων σχετιζόμενων με την προς εξέταση σχολική μονάδα.
Με την Υ.Α. 33445/ΣΤ1/24-03-2009 έχουν εγκριθεί από το Υ.ΠΑΙ.Θ. δέκα Πρότυπα Κτηριολογικά Προγράμματα με τα οποία καθορίζονται τα ελάχιστα μεγέθη των κτηριακών αναγκών σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ποικίλης δυναμικότητας.
Επίσης με την εγκύκλιο 133751/ΣΤ1/29-10-2009 καθορίστηκαν τα βασικά προαπαιτούμενα στοιχεία για την εκπόνηση και έγκριση Κτηριολογικών Προγραμμάτων, με σκοπό την ανέγερση, τη προσθήκη σε υφιστάμενη δομή, τη μεταστέγαση μονάδας σε κενό σχολικό κτήριο ή σε κτήριο προς μίσθωση, όπως επίσης τη συστέγαση σχολικής μονάδας με άλλη.
Τα εγκεκριμένα Πρότυπα Κτηριολογικά Προγράμματα λειτουργούν υποστηρικτικά για τις δημοτικές αρχές προκειμένου να προβούν στη κατάλληλη επίλυση των στεγαστικών προβλημάτων των σχολικών μονάδων.
Σε περίπτωση δε κατά την οποία η δυναμικότητα της προς στέγαση σχολικής μονάδας διαφοροποιείται σημαντικά ως προς τη προβλεπόμενη δυναμικότητα των Πρότυπων Κτηριολογικών Προγραμμάτων ή πρόκειται για Ειδική Εκπαιδευτική μονάδα (π.χ. Ειδικής Αγωγής, Μουσικά, Καλλιτεχνικά και Επαγγελματικά Λύκεια), απαιτείται η εξ αρχής εκπόνηση Κτηριολογικού Προγράμματος από το τμήμα Α΄ Μελετών.
Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και ειδικότερα στο σύνδεσμο: https://www.minedu.gov.gr/ktiriologika-programmata βρίσκονται αναρτημένες όλες οι σχετικές πληροφορίες που αφορούν στα κτηριολογικά προγράμματα που εκπονεί το τμήμα Α’ Μελετών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών.
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΩΝ, ΚΤ.ΥΠ. Α.Ε.
σχετικά με ΑΝΕΓΕΡΣΗ-ΕΠΙΣΚΕΥΗ-ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ- ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Η μέριμνα για την απόκτηση γης (για σχολική χρήση), προγραμματισμό, μελέτη και ανέγερση νέων σχολικών υποδομών καθώς και για έργα συντήρησης, βελτίωσης, επισκευής των υφιστάμενων διδακτηρίων, εμπίπτει στον τομέα ευθύνης των Δήμων βάσει των άρθρων 75 παρ. Ι τομέας ΣΤ΄ του Ν.3463/2006, ΦΕΚ 114/Α’ και 94 παρ.4 του Ν. 3852/2010, ΦΕΚ 87/Α’. Παράλληλα, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 132 του Ν.4199/2013, ΦΕΚ 216/Α’ και της Διαπιστωτικής Πράξης αριθμ. Δ16γ/05/483/Γ/2013, ΦΕΚ 2856/Β’, η εταιρεία «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.» (ΚΤ.ΥΠ. Α.Ε.), ως εκπληρούσα τους σκοπούς της συγχωνευόμενης εταιρείας «ΟΣΚ Α.Ε.» στον κλάδο των εκπαιδευτικών δομών, έχει ως συντρέχουσα αρμοδιότητα την υλοποίηση έργων σχολικής στέγης.
Σε συνδυασμό με την παρ. 12 του άρθρου 5 «Σχολική περιουσία και λειτουργία σχολείων» του Ν.1894/1990 (ΦΕΚ 110/Α/27.8.1990) σημειώνεται επίσης ότι:
«Η ευθύνη και η αρμοδιότητα για επισκευές μεγάλης κλίμακας στο φέροντα οργανισμό, στις στέγες και στις εγκαταστάσεις των σχολικών κτηρίων ανήκει στους αντίστοιχους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και, εφ' όσον αυτοί δηλώσουν ότι αδυνατούν, ασκείται από τις οικείες νομαρχίες, οι οποίες επιχορηγούνται με τις σχετικές πιστώσεις. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής ισχύουν και για τα μισθωμένα διδακτήρια, με την προϋπόθεση ότι η επισκευή ή η συντήρηση θα έχει αποκλειστικό σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας των διαφόρων κτηριακών, υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων για την πρόληψη καταστάσεων επικίνδυνων για τη σωματική ακεραιότητα και την υγεία των μαθητών και των εργαζομένων, μετά από πρόταση του διευθυντή του αντίστοιχου σχολείου. Η έγκριση της διάθεσης της απαιτούμενης πίστωσης για το σκοπό αυτόν γίνεται με απόφαση του οικείου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας»
Γίνεται σαφές πως στον ετήσιο προγραμματισμό έργων των Δήμων (παρ. 1 του άρθ. 266 του Ν. 3852/2010, όπως έχει τροποποιηθεί με τη παρ. 1 του άρθ. 79 του Ν.4172/2013), οι παρεμβάσεις δρομολογούνται συναρτήσει των αναγκών που ανακύπτουν (αντισεισμική θωράκιση, επισκευή λόγω γήρανσης των υλικών ή πρόκλησης βλαβών από εξωγενείς παράγοντες, λειτουργικών), κατόπιν ιεραρχικής αξιολόγησης.
Ο αρμόδιος φορέας έχει την υποχρέωση λήψης άμεσων και επειγόντων μέτρων προστασίας του κοινού από κτήρια που κρίνονται επικίνδυνα, για την επίτευξη συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού, καθώς και την ευθύνη τήρησης της ισχύουσας πολεοδομικής νομοθεσίας (Κτηριοδομικός Κανονισμός, ΝΟΚ, Κανονισμός πυροπροστασίας, ΚΕΝΑΚ, ΚΑΝΕΠΕ, κ. ο. κ.).
Επιπλέον στη παρ. Ι του άρθρο 75 του Ν.3463/2006 «Κύρωση Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» στις αρμοδιότητες του Τομέα ζ) Πολιτικής Προστασίας, περιλαμβάνεται ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της Πολιτικής Προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών που συμβαίνουν στα διοικητικά τους όρια.
Η επιλογή των οικοπέδων για την ανέγερση νέων σχολικών δομών ή των προς χρήση κτηρίων κρίνεται βάσει των οριζόμενων από την Υ.Α. 37237/ΣΤ1/ΦΕΚ 635,Β’/2007: «Καθορισμός κριτηρίων καταλληλότητας και επιλογής χώρων για την ανέγερση Δημόσιων διδακτηρίων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης καθώς και χώρων μετά κτηρίων κατάλληλων για στέγαση σχολικών μονάδων».
Η εκπόνηση κτηριολογικού προγράμματος των προς στέγαση σχολικών μονάδων, το οποίο αναφέρεται ως προαπαιτούμενο ειδικά στις μισθώσεις κτηρίων, συμβάλλει καθοριστικά στην ορθή επιλογή του προς μίσθωση χώρου/κτηρίου.
Οι εξεταζόμενοι χώροι ή τα κτήρια για την στέγαση σχολικών μονάδων, κρίνονται ως προς την καταλληλότητά τους, βάσει των οριζόμενων από την προαναφερόμενη Υ.Α. από την αρμόδια ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ της οποίας η σύσταση αποτελεί αρμοδιότητα του δήμου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη παρ. 4 του άρθρου 94, του Ν.3895/ΦΕΚ 87 Α΄/2010. Η δε σύνθεσή της ορίζεται από το άρθρο 18 του Ν.3467/ΦΕΚ 128-Α΄/2006.
Σε κάθε περίπτωση, η επίλυση του προβλήματος στέγασης σχολικής μονάδας μέσω ανέγερσης νέας σχολικής δομής ή προσθήκης σε υφιστάμενη, μίσθωσης κτηρίου, εγκατάστασης σε κενό διδακτήριο ή συστέγασης με άλλη σχολική μονάδα, πρέπει να εξετάζεται από την αρμόδια προαναφερόμενη Επιτροπή Καταλληλότητας η οποία με γνώμονα το Κτηριολογικό Πρόγραμμα και τα λοιπά εξεταζόμενα κριτήρια εκδίδει το σχετικό Πόρισμα Καταλληλότητας
ΠΡΩΤ/ΘΜΙΟΣ και ΔΕΥΤ/ΘΜΙΟΣ ΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΣΤΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ (ΤΕΕ) ΕΛΛΑΔΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 265 του Ν. 5037/23 (ΦΕΚ 78 Α/28-3-2023) καθορίστηκαν οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες για την επικαιροποίηση του Προγράμματος Προσεισμικού Ελέγχου.
Ειδικότερα: α) ανατίθεται στο Τ.Ε.Ε. η υλοποίηση δράσης για τη διενέργεια πρωτοβάθμιου και δευτεροβάθμιου ελέγχου και β) Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.) διατηρεί την εποπτεία της υλοποίησης του αντίστοιχου ελέγχου.
Με την με αρ. 342/03-05-23 ΚΥΑ (ΦΕΚ 2943/Β’/04-05-2023)των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, και Υποδομών και Μεταφορών, «Πρωτοβάθμιος προσεισμικός έλεγχος κτηρίων, στα οποία στεγάζονται φορείς της παρ. 1άρθρου 14 τουΝ.4270/2014, καθώς και κρίσιμες λειτουργίες του ιδιωτικού τομέα», καθορίζονται οι διαδικασίες, τα χρονοδιαγράμματα και κάθε άλλο ειδικότερο ζήτημα που αφορά στον προσεισμικό έλεγχο.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες ( εν προκειμένω οι Δήμοι ) με την έναρξη λειτουργίας της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας από τον ΟΑΣΠ, θα καταγράψουν τα στοιχεία των κτηρίων αρμοδιότητάς τους (εν προκειμένω των σχολικών μονάδων).
ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΓΑΣΗ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
1) Σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ.3, Ν.1566/1985/ΦΕΚ 167/ τ. Α΄
« Σχολικά κτίρια που δεν χρησιμοποιούνται για στέγαση δημόσιων σχολείων μπορεί να διατεθούν με απόφαση του νομάρχη, ύστερα από πρόταση της οικείας δημοτικής ή κοινοτικής επιτροπής παιδείας, για άλλες χρήσεις κοινής ωφέλειας, εφόσον δεν υπάρχει κίνδυνος σοβαρών φθορών και ζημιών και υπό τον όρο της διατήρησης του διδακτηρίου για τον σκοπό που προορίζεται».
2) Σύμφωνα με το άρθρο 5, παράγραφος 4, Ν.1894/1990/ΦΕΚ 110/ τ. Α΄
« Σχολική περιουσία και λειτουργία σχολείων ………… .
4. Η σχολική περιουσία και οι πρόσοδοί της προορίζονται αποκλειστικά, για τη λειτουργία σχολικών μονάδων του εκπαιδευτικού συστήματος…….
Αν παύσει η λειτουργία σχολικών μονάδων, ο αντίστοιχος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης, με απόφαση του συμβουλίου του, καθορίζει τον τρόπο χρήσης των διδακτηρίων και εκμετάλλευσης της σχολικής περιουσίας, τα ενδεχόμενα έσοδα της οποίας διατίθενται για την επισκευή και συντήρηση του διδακτηρίου…….Η χρήση των διδακτηρίων αυτών και η εκμετάλλευση της περιουσίας τους κατά τον πιο πάνω τρόπο δεν πρέπει να αποκλείει την τυχόν επαναλειτουργία τους …..».
3) άρθρο 31 παρ. 2, Ν. 2009/1992/ΦΕΚ 18/τ. Α΄
«2. Στο τέλος του άρθρου 5 του ν. 1894/1990 προστίθενται παράγραφοι 16 και 17, οι οποίες έχουν ως εξής:
10. Όλα τα ακίνητα, τα οποία μεταβιβάζονται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης κατά τις προηγούμενες παραγράφους του παρόντος άρθρου, βαρύνονται με δουλεία υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία συνίσταται στη χρησιμοποίησή τους μόνο για τη στέγαση σχολείων ή μονάδων επαγγελματικής κατάρτισης ή λαϊκής επιμόρφωσης κατά τα οριζόμενα κάθε φορά με εισήγηση του οικείου Ο.Τ.Α. και απόφαση του οικείου νομάρχη».
4) Τα οριζόμενα από το άρθρο 98 παρ. 5, του Ν. 4823/2021/ΦΕΚ 136/Α’ , το οποίο αντικαθιστά το άρθρο 41 του Ν.1566/1985/ΦΕΚ 167/Α΄.
Μαρούσι, 02-06-2023
Ο αν/της Πρ/νος Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών
Νικόλαος ΜΑΝΙΑΤΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός