ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ
Σχετ.: Το υπ' αριθμ. 19452/25-02-09 (Α.Π. Υπ.Τ.Αν. 123/25-02-09) έγγραφο του Συνδέσμου των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων.
Με το ανωτέρω έγγραφο ο Σύνδεσμος διαμαρτύρεται για την καταστρατήγηση της ισχύουσας νομοθεσίας σχετικά με τις σχολικές εκδρομές.
Εν όψει της έναρξης της περιόδου πραγματοποίησης των σχολικών εκδρομών, θεωρούμε απαραίτητη την καταγραφή της ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας.
Με την Υ.Α.13324/Γ2 (ΦΕΚ 206/Β') «Σχολικοί περίπατοι και εκπαιδευτικές εκδρομές μαθητών Δημοσίων και Ιδιωτικών σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» του Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ρυθμίζονται ζητήματα των εκπαιδευτικών εκδρομών. Με βάση την πιο πάνω κανονιστική πράξη, κύρια σημεία που πρέπει να αναδειχθούν και να προσεχθούν είναι τα ακόλουθα:
Οι εκπαιδευτικές εκδρομές οργανώνονται από το σχολείο υπό την ευθύνη του Διευθυντή (άρθρο 4, παρ. 1).
Ειδικά για τις πολυήμερες εκδρομές, τα σχολεία ζητούν περισσότερες από μία κλειστές προσφορές από ταξιδιωτικά γραφεία (άρθρο 4, παρ.2).
Το τουριστικό γραφείο, μαζί με την προσφορά που υποβάλλει στο σχολείο για να αναλάβει την οργάνωση της εκδρομής, υποχρεούται να καταθέσει απαραιτήτως και υπεύθυνη δήλωση ότι διαθέτει Ειδικό Σήμα Λειτουργίας, το οποίο βρίσκεται σε ισχύ (άρθρο 4, παρ. 2)
Μετά την αξιολόγηση των προσφορών και την τελική επιλογή, το σχολείο συντάσσει ιδιωτικό συμφωνητικό που υπογράφεται από τα συμβαλλόμενα μέρη, στο οποίο περιλαμβάνονται απαραιτήτως τα εξής:
α) Αναλυτικό πρόγραμμα της εκδρομής,
β) Όνομα ξενοδοχείου, κατηγορία, αριθμός δωματίων καν κλινών και οι παρερχόμενες από αυτό υπηρεσίες,
γ) Ασφάλεια αστικής επαγγελματικής ευθύνης,
δ) Κόστος της εκδρομής ανά μαθητή (άρθρο 4, παρ. 4) .
Το σχολείο με ευθύνη του Διευθυντή συμπληρώνει τον τυποποιημένο πίνακα των στοιχείων της εκδρομής σε ειδική ηλεκτρονική διεύθυνση του ΥΠ.Ε.Π.Θ., προκειμένου να ενημερώνονται οι υπηρεσίες άλλων Υπουργείων, οι Περιφέρειες και οι Νομαρχίες του τόπου προορισμού των εκδρομών, ώστε να λαμβάνεται κάθε αναγκαίο μέτρο για την ασφαλή μετακίνηση των μαθητών και την τήρηση των διατάξεων που καθορίζουν τους όρους λειτουργίας των χώρων διαμονής, εστίασης και ψυχαγωγίας (άρθρο 4, παρ. 6).
Η τήρηση του προγράμματος της εκδρομής καθώς και η ασφάλεια των μαθητών σε όλη τη διάρκεια της μετακίνησης, από την αναχώρηση μέχρι και την επιστροφή τους, αποτελεί ευθύνη του αρχηγού της εκδρομής και των συνοδών εκπαιδευτικών, οι οποίοι επιπλέον οφείλουν να ελέγχουν τα έγγραφα καταλληλότητας του οχήματος και την πρόσφατη θεώρηση τους, την επαγγελματική άδεια οδήγησης του οδηγού του λεωφορείου και το όριο ταχύτητας, καθώς επίσης και να παρεμβαίνουν στις περιπτώσεις εκείνες που κρίνουν ότι η οδήγηση του οχήματος γίνεται επικίνδυνη ή παραβιάζεται το όριο ταχύτητας, ειδοποιώντας σε περίπτωση μη συμμόρφωσης τις αστυνομικές αρχές της περιοχής (άρθρο 4, παρ. 11).
Οι χώροι που επιλέγονται για τη διαμονή, εστίαση και ψυχαγωγία των μαθητών πρέπει να διαθέτουν νόμιμη άδεια λειτουργίας και να πληρούν τους όρους ασφάλειας και υγιεινής, (άρθρο 4, παρ.12).
Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή ανυπέρβλητης δυσκολίας , που ίσως προκύψει κατά τη διάρκεια της εκδρομής, ο αρχηγός απευθύνεται και ζητά τη συνδρομή του Γενικού Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας (άρθρο 4, παρ. 13).
Όπως προαναφέρθηκε, οι κλειστές προσφορές για τις πολυήμερες εκδρομές των σχολείων υποβάλλονται από τουριστικά γραφεία. Τα τουριστικά γραφεία, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν.393/76 (Φ.Ε.Κ. 199/Α*) «Περί ιδρύσεως και λειτουργίας τουριστικών γραφείων», είναι μόνιμα οργανωμένες επιχειρήσεις οι οποίες, με τα μέσα που διαθέτουν και τις υπηρεσίες που προσφέρουν, αναλαμβάνουν τη μεταφορά, διακίνηση ή διαμονή μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων ατόμων εντός και εκτός της χώρας.
Οι υπηρεσίες που προσφέρουν περιλαμβάνουν ενδεικτικά (σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν.393/76): την κατάρτιση και εκτέλεση προγραμμάτων εκδρομών και περιηγήσεων εντός και εκτός της χώρας με ιδιόκτητο ή μισθωμένο για το συγκεκριμένο σκοπό μεταφορικό μέσο ή με μέσα δημόσιας χρήσης θαλάσσια, αεροπορικά ή χερσαία, τη μεσολάβηση για διασφάλιση ή και ενοικίαση καταλύματος, σίτισης, αναψυχής, ψυχαγωγίας και μέσων διακίνησης, τη μεσολάβηση για έκδοση εισιτηρίων κάθε μεταφορικού μέσου, τη διαμεσολάβηση για την έκδοση διαβατηρίων κ.α.
Διακρίνονται σε Γραφεία Γενικού Τουρισμού (που μπορούν να παρέχουν όλες τις υπηρεσίες που προβλέπονται από τον ίδιο νόμο εντός και εκτός της χώρας σε Έλληνες και αλλοδαπούς) και Γραφεία Εσωτερικού Τουρισμού (που μπορούν να προσφέρουν συγκεκριμένες, ορισμένες από τον ίδιο νόμο, υπηρεσίες μόνο σε Έλληνες και μόνο εντός της Ελλάδας).
Με το ν.71 1/1977 (Φ.Ε.Κ. 284/Α') «Περί ειδικών τουριστικών λεωφορείων», όπως τροποποιήθηκε με τον ν.2446/96 (Φ.Ε.Κ. 276/Α'), ορίζεται (άρθρο 1) ότι το μεταφορικό έργο των τουριστικών γραφείων πραγματοποιείται, κατ' αποκλειστικότητα, από τα ειδικά τουριστικά λεωφορεία δημόσιας χρήσης και συνίσταται στη διενέργεια έκτακτων γραμμών και γραμμών κλειστής διαδρομής που εξυπηρετούν μεταφορά προσχηματισμένης ομάδας προσώπων και αποσκευών με κοινό προορισμό (ρητά αναφέρεται ως παράδειγμα η μεταφορά μαθητών στο πλαίσιο πραγματοποίησης εκδρομών), απαγορευμένης της με οποιονδήποτε τρόπο εκτέλεσης συγκοινωνίας.
Στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου του ν.711/77 προβλέπεται η δυνατότητα πραγματοποίησης εκδρομών για μαθητές της Δημόσιας Εκπαίδευσης (σε ό,τι αφορά τη μεταφορά τους), κατ΄ εξαίρεση, και από τα Κ.Τ.Ε.Λ. ή ΡΟΔΑ με ολική μίσθωση, όταν εκτελούνται χωρίς διανυκτέρευση των εκδρομέων και με αφετηρία το νομό της έδρας τους.
Τέλος, η μεταφορά μαθητών στο πλαίσιο πραγματοποίησης εκδρομών μπορεί να διενεργηθεί, με τη μορφή της ολικής μίσθωσης και για λογαριασμό νομίμως λειτουργούντων τουριστικών γραφείων, από Τουριστικές Επιχειρήσεις Οδικών Μεταφορών (Τ.Ε.Ο.Μ.). Σύμφωνα με την υπ' αριθμό 523060/1995 απόφαση του Γ.Γ. του Ε.Ο.Τ. (Φ. Ε. Κ.. 603/Β'), ως Τουριστικές Επιχειρήσεις Οδικών Μεταφορών (Τ.Ε.Ο.Μ.) χαρακτηρίζονται οι μόνιμα οργανωμένες επιχειρήσεις που έχουν στην κυριότητα, νομή ή κατοχή τους, βάσει νομίμων τίτλων, ένα ή περισσότερα ειδικά τουριστικά λεωφορεία του ν.711/77 και εφόσον δεν είναι τουριστικά γραφεία του ν.393/76, όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, και σήμερα ισχύει.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι παρανομούσες συμβαλλόμενες τουριστικές επιχειρήσεις υπόκεινται σε αυστηρές κυρώσεις, οι οποίες προβλέπονται στα προαναφερθέντα νομοθετήματα. Οι κυρώσεις αυτές επιβάλλονται από τον Ε.Ο.Τ. (κατόπιν έγγραφης καταγγελίας) όχι μόνο σε περίπτωση μη νόμιμης λειτουργίας της τουριστικής επιχείρησης (δηλαδή όταν δεν έχει αποκτηθεί το απαραίτητο ειδικό σήμα λειτουργίας από το τουριστικό γραφείο ή το ξενοδοχείο στο οποίο διαμένουν οι μαθητές), αλλά και σε περιπτώσεις μη τήρησης του συμβατικά συμφωνηθέντος προγράμματος, πλημμελούς παροχής υπηρεσιών, μονομερούς τροποποίησης προγράμματος της εκδρομής κ.α.