ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΘΕΛΟΝΤΗ ΑΙΜΟΔΟΤΗ
"Το αίμα μας ενώνει όλους"
Αρ.Πρωτ.3δ/Δ/ΦΑΥ9/Γ.Π.οικ.42430/06-06-2016
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΛΗΨΗΣ
ΤΜΗΜΑ Δ’ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ
Πληροφορίες: : Στρ.Χατζηχαραλάμπους, Κ. Κραβαρίτη
Τηλέφωνο : 213-2161623/1620
Φαξ : 210-5230577
E-mail : pfy4(ΑΤ)moh.gov.gr
ΘΕΜΑ: Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη_14.06.2017, με θέμα : «Τι μπορείς να κάνεις? Δώσε αίμα. Δώσε τώρα. Δίνε συχνά»
Σχετ. : 1. Το με αριθμ. Γ3δ/ΔΦ 4.3, ΦΑΥ9.2016/Γ.Π./οικ.9350/08.02.2016 έγγραφο της Δ/νσης Π.Φ.Υ. και Πρόληψης, με θέμα : «Υπενθύμιση του αρ. πρωτ. Γ3δ/ΔΦΑΥ9/Γ.Π./οικ.60005/5.08.2015 έγγραφο της Δ/νσης Π.Φ.Υ. και Πρόληψης, με θέμα «Καθορισμός ενιαίων διαδικασιών έκδοσης Εγκυκλίων για Παγκόσμιες και Διεθνείς Ημέρες /Εβδομάδες για θέματα υγείας»
2.Το από 29.05.2017 Υπηρεσιακό Σημείωμα της Δ/νσης Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας.
Η Δ/νση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης, Τμήμα Δ΄ Αγωγής Υγείας και Πρόληψης, σε συνεργασία με τη Δ/νση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας του Υπουργείου Υγείας, στο πλαίσιο της καθιερωμένης Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που είναι η 14η Ιουνίου εκάστου έτους, σας ενημερώνει για τα ακόλουθα:
Α.1. Η παγκόσμια κοινότητα, αναγνωρίζοντας την επιστημονική προσφορά του Γερμανού γιατρού Καrl Landsteiner, του επιστήμονα που ανακάλυψε τις ομάδες αίματος, επέλεξε την 14η Ιουνίου, ημέρα γέννησής του, ως Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη.
O εορτασμός της ημέρας στοχεύει : Στην εξάλειψη κάθε προκατάληψης, φόβου και άγνοιας σχετικά με την εθελοντική αιμοδοσία και στην αναγνώριση των «σιωπηλών» εθελοντών αιμοδοτών που αθόρυβα και ανιδιοτελώς προσφέρουν το αίμα τους σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Α.2. Για το έτος 2017, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), για την Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη, θέτει ως κεντρικό μήνυμα, «Τι μπορείς να κάνεις? Δώσε αίμα. Δώσε τώρα. Δίνε συχνά».
Η ενημερωτική εκστρατεία του Π.Ο.Υ. για το 2017 στοχεύει να υπογραμμίσει το ρόλο που κάθε άτομο μεμονωμένα μπορεί να παίξει στο να βοηθήσει άλλους σε επείγουσες περιπτώσεις, προφέροντας το ανεκτίμητο δώρο του αίματος.
Ειδικότερα, η καμπάνια στοχεύει κυρίως:
- Να τιμήσει τα άτομα που δίνουν αίμα συστηματικά και να ενθαρρύνει τους νέους ανθρώπους να αιμοδοτήσουν
- Να διασφαλίσει ευρεία διάδοση των αρχών της εθελοντικής αιμοδοσίας διεθνώς, αυξάνοντας παράλληλα τη διαθεσιμότητα και ασφάλεια του αίματος.
- Να προωθήσει την ένταξη των υπηρεσιών αιμοδοσίας στα εθνικά σχέδια για ετοιμότητα και απόκριση σε έκτακτα περιστατικά
- Να προτρέψει τους ανθρώπους να ενισχύσουν με την προσφορά αίματος την ετοιμότητα των υγειονομικών υπηρεσιών της κοινότητάς τους για την αντιμετώπιση επειγουσών καταστάσεων .
Β. Ως γνωστό, τα περιστατικά έκτακτης ανάγκης (π.χ. φυσικές καταστροφές , τροχαία ατυχήματα, ένοπλες συγκρούσεις) αυξάνουν τη ζήτηση για μετάγγιση αίματος. Η διαθεσιμότητα του αίματος για μετάγγιση προϋποθέτει τη δέσμευση του πληθυσμού των αιμοδοτών για εθελοντική αιμοδοσία όλο το χρόνο.
Για το σκοπό αυτό, στόχος όλων των σύγχρονων συστημάτων υγείας πρέπει να είναι η ανάπτυξη συντονισμένων δράσεων προς την κατεύθυνση της αύξησης της συχνότητας της εθελοντικής αιμοδοσίας.
Σύμφωνα με στοιχεία του Π.Ο.Υ. (Fact Sheet2016/Blood safety and availability) το χρονικό διάστημα 2008 – 2013 παρατηρήθηκε αύξηση των αιμοδοσιών από μη αμειβόμενους εθελοντές αιμοδότες κατά 10,7 εκατομμύρια. Συνολικά, σε 74 χώρες, περισσότερο από το 90% της προσφοράς αίματος αντιστοιχεί σε εθελοντές μη αμειβόμενους αιμοδότες, ωστόσο σε 72 χώρες περισσότερο από το 50% της προσφοράς αίματος αντιστοιχεί σε δότες συγγενικού περιβάλλοντος/αντικατάστασης ή αμειβόμενους δότες.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό παρεμβάσεων για την αύξηση και διατήρηση εθελοντών αιμοδοτών είναι η σωστή ανίχνευση των παραγόντων που κινητοποιούν ή αποθαρρύνουν τον αιμοδότη από το να δίνει αίμα σε τακτική βάση.
Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας αναφέρει ως πετυχημένη παρέμβαση προσέλκυσης αιμοδοτών εκείνη που έχει λάβει υπόψη της το τρίπτυχο κινήτρων αλτρουισμός, γνώση για την αιμοδοσία, ικανοποίηση:
(α) Αλτρουισμός: Ο εθελοντής αιμοδότης έχει έντονη την αίσθηση του κοινωνικού καθήκοντος, πιστεύει στο θεσμό του εθελοντισμού και τα κίνητρά του προέρχονται περισσότερο από τη διάθεσή του για προσφορά στο συνάνθρωπο και όχι για την αποκόμιση προσωπικού οφέλους. Θα δώσει αίμα οποτεδήποτε του ζητηθεί και κυρίως σε επείγουσες καταστάσεις, ενώ θεωρείται ο ασφαλέστερος αιμοδότης γιατί επιδεικνύει συμπεριφορά χαμηλού κινδύνου.
(β)Γνώση για την αιμοδοσία: Η εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη γνώση για τις διαδικασίες της αιμοδοσίας και τα οφέλη της, οδηγεί στην εξάλειψη του φόβου που προέρχεται από εσφαλμένες αντιλήψεις που έχουν συσχετισθεί με αυτή. Έτσι, όσο περισσότερα γνωρίζει κανείς για την αιμοδοσία, τόσο πιο πιθανό είναι να δίνει αίμα συστηματικά αλλά και να παρακινήσει και άλλους να αιμοδοτήσουν.
(γ) Ικανοποίηση: Εξίσου σημαντική παράμετρος είναι και το επίπεδο ικανοποίησης του αιμοδότη. Οι εθελοντές αιμοδότες δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένοι επειδή δίνουν αίμα συχνά. Είναι ανάγκη να διασφαλίζεται ότι παραμένουν ικανοποιημένοι και σε αυτό συμβάλλει η δημιουργία ενός φιλικού και ευχάριστου περιβάλλοντος από ένα ικανό και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό της Υπηρεσίας Αιμοδοσίας στην οποία προσέρχονται να αιμοδοτήσουν. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναπτύσσεται και ένα αξιόπιστο σύστημα που να διασφαλίζει ότι όλο το φάσμα των παρεχόμενων υπηρεσιών στους αιμοδότες, θα υφίσταται συνεχή αξιολόγηση και βελτίωση..
Γ. Προς την κατεύθυνση της αύξησης των συνειδητοποιημένων εθελοντών αιμοδοτών, που αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για το σύστημα αιμοδοσίας της χώρας μας, προτείνεται η ανάπτυξη, οργάνωση και υλοποίηση των ακόλουθων ενεργειών και δράσεων:
1) Ευαισθητοποίηση - ενημέρωση της κοινής γνώμης από τους επαγγελματίες υγείας των υπηρεσιών αιμοδοσίας αλλά και άλλων υπηρεσιών του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα που εμπεριέχουν στις παρεχόμενες υπηρεσίες τους προς τον πολίτη δράσεις αγωγής υγείας, με σκοπό τη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας της προσφοράς αίματος καθώς και της ηθικής ικανοποίησης που αυτή προσφέρει.
Ιδιαίτερα, για τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας των νοσοκομείων της χώρας, οι πρακτικές προσέλκυσης και διατήρησης εθελοντών αιμοδοτών, που αναπτύσσονται από το προσωπικό των υπηρεσιών αυτών, θα πρέπει να εστιάζουν, μεταξύ άλλων και στους κάτωθι άξονες:
- Στην προβολή της ανθρωπιστικής διάστασης του θεσμού της εθελοντικής αιμοδοσίας
- Στην προβολή του υγιούς τρόπου ζωής και ιδίως στη διαμόρφωση συμπεριφορών που ενέχουν χαμηλό κίνδυνο μετάδοσης λοιμώξεων
- Στην ενθάρρυνση των εθελοντών αιμοδοτών που αποκλείστηκαν προσωρινά από την αιμοδοσία, ώστε να επανέλθουν σε αυτή, μόλις αρθεί ο λόγος αποκλεισμού τους
- Στην απονομή τιμητικών διακρίσεων στους εθελοντές αιμοδότες, όπως απονομή διπλωμάτων και μεταλλίων, που προβλέπονται στο σχετικό νομοθετικό πλαίσιο της χώρας μας
- Στην τακτική επικοινωνία με τους εθελοντές αιμοδότες προς απάλειψη τυχόν αδυναμιών και δυσλειτουργιών, που σχετίζονται με το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρονται σε αυτούς, ώστε να ληφθούν κατάλληλα βελτιωτικά μέτρα
2) Συνεχής επιμόρφωση επαγγελματιών υγείας καθώς και άλλων στελεχών που απασχολούνται σε δομές και υπηρεσίες σχετικές με την πρόληψη και αγωγή υγείας
3) Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στους χώρους Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης: Η προβολή στο σχολείο του υγιεινού τρόπου ζωής και η ευασθητοποίηση στην εθελοντική αιμοδοσία θα προετοιμάσει τους αυριανούς εθελοντές αιμοδότες.
Πέρα από τις προαναφερόμενες δράσεις, οι οποίες πρέπει να αναπτύσσονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για την διάδοση του θεσμού της εθελοντικής αιμοδοσίας και με αφορμή τον Εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη, ενδεικτικά προτείνονται και οι κάτωθι δράσεις για ενημέρωση του πληθυσμού:
- Aνάρτηση αφισών και διανομή ενημερωτικού υλικού και εντύπων σχετικά με θέματα εθελοντικής αιμοδοσίας
- Προβολή του μηνύματος της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη με θέμα «Τι μπορείς να κάνεις? Δώσε αίμα. Δώσε τώρα. Δίνε συχνά» από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς
- Διοργάνωση εκ μέρους των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας εορταστικών εκδηλώσεων και εθελοντικών αιμοδοσιών σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, συλλόγους, εκκλησία, δήμους κ.λ.π. και οι οποίες θα έχουν ως σκοπό την ενημέρωση και προβολή της μεγάλης σημασίας της προσφοράς αίματος και της ηθικής ικανοποίησης που η προσφορά αυτή επιφέρει. Επιπρόσθετα, στις εκδηλώσεις αυτές να απευθύνονται ευχαριστίες σε όλους εκείνους τους ξεχωριστούς ανθρώπους που ως τακτικοί Εθελοντές Αιμοδότες αποτελούν τη βάση της παροχής ασφαλούς αίματος στη χώρα μας προσφέροντας ανιδιοτελώς ένα πολύτιμο δώρο ζωής.
Για την προσέλκυση και διατήρηση εθελοντών αιμοδοτών και την εξασφάλιση εθνικών αποθεμάτων αίματος, ιδιαίτερης σημασίας για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη, είναι η εκδήλωση του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας που στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και θα λάβει χώρα στις 10/6/2017 στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Περιλαμβάνει διαδραστική συζήτηση στην αίθουσα Νέοι Φούρνοι της Τεχνόπολης (ώρα 19.00-21.00) με θέμα «Το βήμα στον αιμοδότη» και θα ακολουθήσει συναυλία στις 21.30 με τη συμμετοχή μουσικών σχημάτων. Οι εκδηλώσεις θα συνεχιστούν στις 13 και 14 Ιουνίου με Αιμοδοσία και Δρώμενα στην Πλατεία Συντάγματος και θα κλείσουν με Συναυλία κλασικής μουσικής στις 15 Ιουνίου στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας σε συνεργασία με τον δήμο Πεντέλης.
Στο πλαίσιο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού για θέματα προσφοράς αίματος και προσέλκυσης εθελοντών αιμοδοτών, η Δ/νση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας & Πρόληψης εξέδωσε τα ακόλουθα έγγραφα:
1. Η με αριθμ. πρωτ. Γ3δ/Δ/ΦΑΥ9/2015/Γ.Π.οικ.45035/16.06.2015 (ΑΔΑ:
6ΒΧΚ465ΦΥΟ-7Χ4) εγκύκλιος με θέμα: Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη_14.06.2015, «Σας ευχαριστώ για τη διάσωση της ζωής μου»(Thank you for saving my life ).
2. Η με αριθμ. πρωτ. : Γ3δ/Δ/ΦΑΥ9/Γ.Π.οικ.40632/3.6.2016 (ΑΔΑ:Ω46Ρ465ΦΥΟ-ΤΣΥ), εγκύκλιος ,με θέμα «Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη_14.06.2016, με θέμα : «Το αίμα μας ενώνει όλους» (Blood connect us all )
Δ. Προκειμένου να οργανωθούν και να υλοποιηθούν οι εν λόγω δράσεις και ενέργειες, προτείνεται οι αρμόδιοι επαγγελματίες υγείας, όπως γενικοί ιατροί, αιματολόγοι, παθολόγοι, ιατροί δημόσιας υγείας, επισκέπτες-τριες υγείας, νοσηλευτές, κ.α., να συνεργαστούν σε κάθε επίπεδο με φορείς, υπηρεσίες και κέντρα Αιμοδοσίας, Νοσοκομεία, Μονάδες Υγείας του ΠΕΔΥ, Φορείς Κοινωνικής Φροντίδας, ΟΤΑ, Συλλόγους Αιμοδοτών, Μ.Κ.Ο. προσανατολισμένες σε θέματα εθελοντικής αιμοδοσίας.
Ε. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς και επαγγελματίες υγείας δύνανται να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για θέματα εθελοντικής αιμοδοσίας, προστασίας της υγείας του Εθελοντή Αιμοδότη κ.λ.π .στους ακόλουθους ιστότοπους:
Διεθνείς ιστότοποι :
http://www.who.int/campaigns/world-blood-donor-day/2017/en/
(Π.Ο.Υ.-Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη)
Ελληνικοί ιστότοποι :
www.ekea.gr ( Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας)
www.keelpno.gr ( Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων )
www.posea.gr (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών)
ΣΤ. Στο πλαίσιο των ανωτέρω, το Υπουργείο Υγείας διανέμει σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ενημερωτικό υλικό για την αιμοδοσία, όπως φυλλάδιο με τίτλο «Τι πρέπει να γνωρίζει ο εθελοντής αιμοδότης» καθώς και αφίσες, τα οποία οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν να προμηθευτούν κατόπιν αίτησής τους, ενώ παράλληλα προωθεί την προβολή τηλεοπτικού μηνύματος με θέμα την «εθελοντική προσφορά αίματος κατά τη θερινή περίοδο», προκειμένου αυτό, κατόπιν έγκρισης από το ΕΣΡ, να προβληθεί σε τηλεοπτικούς σταθμούς Πανελλήνιας και Περιφερειακής εμβέλειας, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι αποδέκτες της παρούσας εγκυκλίου, παρακαλούνται να ενημερώσουν σχετικά τις υπηρεσίες και τους εποπτευόμενους Φορείς όπως και κάθε άλλο συνεργαζόμενο Φορέα.
Επίσης, το Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων του Υπουργείου Υγείας, παρακαλείται όπως ενημερώσει σχετικά όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.
Η παρούσα εγκύκλιος αναρτάται στον ιστότοπο του Υπουργείου Υγείας (www.moh.gov.gr στον άξονα «Υγεία» και στην ενότητα «Δ/νση
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας/Δράσεις και Προγράμματα Αγωγής Υγείας/Παγκόσμιες Ημέρες για την Υγεία».
Οι Φορείς που θα οργανώσουν εκδηλώσεις, παρακαλούνται να ενημερώσουν σχετικά τις αρμόδιες Δ/νσεις του Υπουργείου Υγείας (Δ/νση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας
Ο ΑΝΑΠΛ. ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΒΑΡΔΑΡΟΣ