ΓΛΩΣΣΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (Οδηγίες Διδασκαλίας / Διαχείριση ύλης)

ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΩΡΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Ε΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ  

Διδακτέα ύλη

Προτάσεις για διαχείριση της διδακτέας ύλης

Ενδεικτικός χρονικός προγραμματισμός

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ,   τεύχος α΄

ΕΝΟΤΗΤΑ 1
Ο ΦΙΛΟΣ ΜΑΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ενότητα εστιάζει στην ιδιαιτερότητα της δομής κειμένων αναφορικού λόγου, όπως είναι τα αφηγηματικά.

Εστιάζει, επίσης, στους ρηματικούς  χρόνους ανάλογα με το είδος του κειμένου, το ύφος και την περίσταση επικοινωνίας. Οι αλλαγές που προτείνονται έχουν ως εξής:

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Ο φίλος μας το δάσος (σελ. 8-11)

Η άσκηση 4 (Β.Μ., σελ. 11) προτείνεται να διδαχτεί προφορικά, αφού προηγηθεί επανάληψη για την ορθογραφία των ρημάτων. Το περιεχόμενο της συγκεκριμένης άσκησης κρίνεται διαδικαστικό και γίνεται προφορικά,  για να αφιερωθεί χρόνος στην 3η άσκηση που είναι παραγωγή γραπτού λόγου.

2. Η φίλη μας η θάλασσα. (σελ. 12- 15)

Προτείνεται στην  άσκηση 1 (Β.Μ., σελ. 13)  να προστεθεί ερώτηση που θα αναδεικνύει τη σύγκριση των δύο άρθρων που προηγούνται (εφημερίδας και διαδικτύου), τις υφολογικές διαφορές, τις λεξιλογικές επιλογές και το αποτέλεσμά τους,

την υποκειμενικότητα στην καταγραφή της είδησης, κ.λπ. Για τον εντοπισμό της περιοχής όπου έγινε το ναυάγιο οι μαθητές μπορούν να ανατρέξουν στη Γεωγραφία, στον χάρτη της Ευρώπης (σελ.29).

3.   Ο φίλος μας ο άνεμος (σελ. 16-20)

Τ.Ε. (σελ. 7-16)

Οι ασκήσεις 1 και 2 (Β.Μ., σελ. 17) μπορεί να γίνουν διαθεματικά ως prοject και να τονιστεί η σημασία της ενέργειας στη ζωή του ανθρώπου, οι συνέπειες  της ρύπανσης του περιβάλλοντος από την παραγωγή ενέργειας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η σπουδαιότητα της εξοικονόμησης ενέργειας στην καθημερινή μας ζωή.

Η άσκηση 3 (σελ. 18) μπορεί να παραλειφθεί. Το περιεχόμενο της συγκεκριμένης άσκησης καλύπτεται από αντίστοιχες ασκήσεις που  θα  γίνουν στα επόμενα μαθήματα.

Στην άσκηση  4 (σελ. 18, 19) προτείνεται ο πίνακας να συμπληρωθεί προφορικά. Το περιεχόμενο της συγκεκριμένης άσκησης είναι διαδικαστικό  και γίνεται προφορικά  για να αφιερωθεί χρόνος στην 1η άσκηση γραπτής έκφρασης που είναι περιγραφή κτίσματος.

Η άσκηση 5 (Τ.Ε. , σελ. 13) να αφαιρεθεί, γιατί αναφέρεται στη Μ.Π.

Προτείνεται στο Τ.Ε. οι σελίδες 14-16 να αξιοποιηθούν, σε συνδυασμό με την παρακάτω υποενότητα «Διαδρομές στην πόλη», σε σχέδιο εργασίας με θέμα «Με ένα ποδήλατο παντού, στην πόλη και αλλού».

ΕΝΟΤΗΤΑ 2
Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

Η ενότητα εστιάζει στη δομή διαφόρων ειδών οδηγιών που ανήκουν στα κατευθυντικά κείμενα. Εστιάζει, επίσης, στη λειτουργία των εγκλίσεων, στα επιρρήματα, στα αριθμητικά και στη λόγια κλίση ουσιαστικών και επιθέτων. Οι αλλαγές που προτείνονται έχουν ως εξής:

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Η παλιά γειτονιά (σελ. 24- 27)

Η άσκηση 5 (Β.Μ., σελ. 27) δύναται να αφαιρεθεί, γιατί υπάρχουν παρόμοιες ασκήσεις στις επόμενες ενότητες.

2. Παιχνίδια πολιτισμού (σελ. 28)

Προτείνεται να αφαιρεθεί.

3.Η πολιτιστική ζωή της Θες/νίκης
(σελ. 29- 31)

Προτείνεται στις ενότητες 2 και 3 (Β.Μ., σελ. 28-29) να γίνεται αναφορά στην πολιτιστική ζωή του κάθε τόπου. Τα γραμματικά φαινόμενα της ενότητας  διδάσκονται ως έχουν.

4. Διαδρομές στην πόλη (σελ. 33- 35)

Η υποενότητα προσφέρεται για διαθεματικές δραστηριότητες. Από το Β.Μ. οι ασκήσεις 1 και 2 (σελ. 33) μπορεί να γίνουν διαθεματικά ως prοject, η άσκηση 4 (σελ. 35) μπορεί να γίνει προφορικά και η άσκηση 6 (σελ.35) μπορεί να παραλειφθεί ως προς το δεύτερο σκέλος, γιατί  καλύπτεται από την άσκηση 3 (σελ.34).

Προτείνεται, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, σχέδιο εργασίας με θέμα «Με ένα ποδήλατο παντού, στην πόλη και αλλού».

5. Υπόγειες διαδρομές (σελ.36- 39)

Τ.Ε. (σελ. 17-28)

Η άσκηση 4 (Β.Μ., σελ. 38) προτείνεται να μη διδαχθεί.

Από το Τ.Ε. προτείνεται να μη διδαχτούν οι σελίδες 17-21. Οι ασκήσεις των κειμένων επικαλύπτονται από άλλες του Β.Μ.

Ο χρόνος που θα εξοικονομηθεί θα αξιοποιηθεί για τις ασκήσεις  4 (σελ. 22) και 7 (σελ. 25) που αφορούν παραγωγή γραπτού λόγου.

Μπορεί να αξιοποιηθεί η κατασκευή (σελ. 23) στα εικαστικά.

Οι σελίδες 26, 27 μπορεί να ενταχτούν στο παραπάνω σχέδιο εργασίας «Με ένα ποδήλατο παντού, στην πόλη και αλλού».

Οι ασκήσεις στις σελίδες 24 και 28 προτείνεται να αφαιρεθούν, καθώς επικαλύπτονται από άλλες του Β.Μ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 3
28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

1. Η πορεία προς το μέτωπο (σελ. 42-43)

2. Η Ιταλία μας κήρυξε τον πόλεμο! (σελ. 44-45)

3. Η πείνα (σελ. 46)

4. Η κατοχή (σελ. 47)

Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, προτείνεται στους/στις εκπαιδευτικούς να αξιοποιήσουν σχετικά κείμενα από το Ανθολόγιο Ε’ & ΣΤ‘ δημοτικού.

Προτείνεται, επίσης, η αξιοποίηση και άλλων σημειωτικών πόρων, πέραν του γραπτού λόγου, όπως είναι τα σχεδιαγράμματα (σχεδιάγραμμα των γεγονότων του πολέμου 1940 και της Κατοχής), οι χάρτες, οι πίνακες.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

2 ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4
ΤΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ

Η ενότητα εστιάζει στη δομή κειμένων που περιγράφουν ζώα και ανθρώπους (επανάληψη γνώσεων προηγούμενων τάξεων).

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Ο Μάγκας (σελ. 50-52)

Διδάσκεται ως έχει

2. Ο Τεντέν και ο Μιλού (σελ. 53-54)

Διδάσκεται ως έχει

3. Τα χαρακτηριστικά των ζώων  (σελ. 55-57)

Η άσκηση 2 (σελ.56) μπορεί να διδαχτεί προφορικά (αφορά επανάληψη γνώσεων προηγούμενων τάξεων).

4. Αγάπες …. με ουρά   (σελ.58-60)

Προτείνεται να μη διδαχθεί το κείμενο (σελ. 58) και οι ασκήσεις 1 και 3 (σελ. 59).

Η άσκηση 2 (σελ. 59) αφαιρείται, γιατί επικαλύπτεται από άλλες του Β.Μ.

Η άσκηση 4 (σελ. 60) διδάσκεται ως έχει.

5.Τα ζώα της εξοχής (σελ. 61-63)

Τ.Ε. (σελ. 29-40)

Προτείνεται η σελίδα 62 να γίνει προφορικά.

Ο/Η εκπαιδευτικός, αν το κρίνει απαραίτητο ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης, μπορεί να προβεί σε προφορική υπενθύμιση, αξιοποιώντας τις προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών/τριών.

Προτείνεται να αφαιρεθεί η άσκηση 3 (σελ. 63)  και να δοθεί χρόνος στο prοject της επόμενης άσκησης 4 με θέμα: «Μια διαφορετική ζωή για τα κατοικίδια».

Όσον αφορά το Τ.Ε.:

Η άσκηση 2 (σελ 31-33) προτείνεται να γίνει προφορικά, γιατί τόσο η αγγελία όσο και η χρήση των επιθέτων στην πρόταση έχουν διδαχτεί στις μικρότερες τάξεις.

Η άσκηση 3 (σελ. 33-34) μπορεί να παραλειφθεί, γιατί υπάρχει αντίστοιχη στο Β.Μ.

Το κείμενο (σελ. 34) μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο σύγχρονο κείμενο φιλοζωικού φορέα σχετικό με την κακομεταχείριση των ζώων (π.χ. φυλλάδιο μιας ζωοφιλικής οργάνωσης).

Κατά την κρίση του/της εκπαιδευτικού ως προς τη μαθησιακή ετοιμότητα των μαθητών/-ητριών, η άσκηση 4 (σελ. 35) δύναται να παραλειφθεί.

Η άσκηση 6 (σελ. 35) προτείνεται να ενταχτεί στο παραπάνω σχέδιο εργασίας.

Οι ασκήσεις 7-8-9-10 (σελ. 37-40) δύνανται να αφαιρεθούν γιατί επικαλύπτονται από αντίστοιχες του Β.Μ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 5
17η ΝΟΕΜΒΡΗ

1. 17 Νοεμβρίου 1973 (σελ.
66-67)

2. Τριήμερο στα κάγκελα
(σελ. 67)

3. Μικρός τύμβος (σελ. 68)

4. Κοίτα με στα μάτια (σελ.68)

5. Άγνωστος αγωνιστής (σελ.
68)

6. Ο Φωκίων ήταν ελάφι (σελ. 69-70)

ΧΡΟΝΟΣ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

2 ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 6
ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ, ΟΙ ΦΙΛΕΣ ΜΑΣ

Η ενότητα στοχεύει στον κατευθυντικό λόγο, προσκλήσεις και επιστολές.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Φίλοι από άλλες χώρες (σελ. 72-76)

Το κείμενο (Β.Μ., σελ. 72-73) μπορεί να αντικατασταθεί από τον/την εκπαιδευτικό με ένα πιο σύγχρονο.

Σε περίπτωση που ο χρόνος δεν επαρκεί, η άσκηση 1 και η άσκηση 2 (σελ. 73) μπορούν να παραλειφθούν.

Η άσκηση 4 (σελ. 74-76) προτείνεται να γίνει προφορικά, καθώς είναι προσφιλές και οικείο  λεξιλόγιο στους/στις μαθητές/-ήτριες της τάξης.

2. Ιστορίες με φίλους (σελ.77-80)

Διδάσκεται ως έχει

3. Οι φίλοι τραγουδάνε (σελ.81)

Η άσκηση 3 (σελ. 81) μπορεί να αφαιρεθεί, γιατί επικαλύπτεται από αντίστοιχες του Β.Μ.

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ τεύχος β΄

ΕΝΟΤΗΤΑ 7
ΜΟΥΣΙΚΗ

Η ενότητα εστιάζει στην επεξεργασία αφηγηματικών και περιγραφικών κειμένων (περιγραφή μουσικού οργάνου).

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Εγώ σε συναυλία; (σελ.8-11)

Διδάσκεται ως έχει.

2. Μουσικά όργανα (σελ.12-16)

Διδάσκεται ως έχει.

3. Τραγούδια και στίχοι (σελ.17-19)

Η άσκηση 3 (Β.Μ., σελ. 18) προτείνεται να αφαιρεθεί λόγω ασαφούς διατύπωσης.

4. Μουσική και άλλες τέχνες (σελ. 20)

Τ.Ε. (σελ. 53-62)

Β.Μ.

Διδάσκεται ως έχει.

Τ.Ε. Η άσκ.3 (σελ. 56) μπορεί να παραλειφθεί, επειδή επικαλύπτεται από  ασκήσεις του Β.Μ.

Το κείμενο της σελ. 56 μπορεί να μη διδαχθεί, γιατί αναφέρεται στην ιστορία της προηγούμενης τάξης.

Οι ασκήσεις 4 (σελ. 57) και 5 (σελ. 58) δύνανται να παραλειφθούν, γιατί επικαλύπτονται από  ασκήσεις του Β.Μ.

Οι σελίδες 58-61 μπορεί να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο project την ώρα της μουσικής αγωγής με θέμα: «Μαγικό ταξίδι στον κόσμο της μουσικής».

Οι ασκήσεις 8 (σελ. 60) και 9 (σελ. 62) μπορεί να παραλειφθούν, καθώς επικαλύπτονται από ασκήσεις του Β.Μ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 8
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

1. Χριστούγεννα (σελ. 23)

2. Χριστουγεννιάτικο δώρο (σελ. 24-25)

3. Φρικαντέλα η μάγισσα (σελ. 26-27)

4. Κάλαντα Πελοποννήσου, Κέρκυρας, Καππαδοκίας (σελ. 28)

5. Τα Χριστούγεννα στον κόσμο (σελ. 29)

6. Το δάσος που ταξίδευε (σελ. 30-31)

Η ενότητα εστιάζει στην επεξεργασία αφηγηματικών και περιγραφικών κειμένων. Τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα επιτυγχάνονται μέσω της επεξεργασίας κειμένων με τη μορφή βιωματικών σημειωμάτων, ενημερωτικών φυλλαδίων, βιβλιοθήκης και βιβλιοπαρουσίασης.

Με αφορμή την ενότητα των Χριστουγέννων  προτείνεται στους/στις εκπαιδευτικούς να αξιοποιήσουν σχετικά κείμενα από το Ανθολόγιο Ε’ & ΣΤ΄ δημοτικού.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

2 ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 9
ΒΙΒΛΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8- 10 ΩΡΕΣ

1. Ο μαγικός κόσμος των βιβλίων (σελ. 34-35)

Διδάσκεται ως έχει

2. Ποιοι είναι οι συγγραφείς (σελ. 36-40)

Προτείνεται η  υποενότητα 2 (Β.Μ.) «Ποιοι είναι οι συγγραφείς» να γίνει σε συνδυασμό με κάποιες δραστηριότητες της υποενότητας 4 «Σκυταλοδρομία ανάγνωσης», η οποία προτείνεται να παραλειφθεί. Η άσκηση 1 (σελ. 37) που αφορά τη συγγραφή βιογραφίας συγγραφέα προτείνεται να συνδυαστεί με τις δραστηριότητες (σελ. 46-48) και να λάβει τη μορφή ενός project φιλαναγνωσίας. Το project αυτό μπορεί να υλοποιείται κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς. Με τον τρόπο αυτό, οι μαθητές/-ήτριες μπορούν να αξιοποιούν βιβλία από τη βιβλιοθήκη του σχολείου ή να φέρνουν το δικό τους υλικό που μπορεί να αξιοποιηθεί στη διδασκαλία. Θα μπορούσε, επίσης, στα βιογραφικά σημειώματα να αξιοποιηθεί και το κείμενο του Β.Μ. γ΄ τεύχος (σελ. 76) που αφορά τον πρώτο ελληνικής καταγωγής κοσμοναύτη.

Τα γραμματικά φαινόμενα διδάσκονται ως έχουν (σελ. 38-40).

3. Βιβλιοθήκες (σελ. 41- 43)

Προτείνεται όσον αφορά την άσκηση 1 (Β.Μ., σελ. 42) να γίνει επίσκεψη στη βιβλιοθήκη της περιοχής που ζουν οι μαθητές/τριες, εφόσον υπάρχει, και το μάθημα να διεξαχθεί στη βιβλιοθήκη με το αυθεντικό υλικό της. Προτείνεται, επίσης, να γίνουν αναφορές στον κανονισμό λειτουργίας, στον τρόπο ταξινόμησης και στις ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες.

4. Σκυταλοδρομία ανάγνωσης (σελ. 44-49)

Η «Σκυταλοδρομία Ανάγνωσης» (Β.Μ., σελ. 44) προτείνεται να παραλειφθεί, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω.

Η άσκηση 1 σελ. 45 μπορεί να αφαιρεθεί, γιατί καλύπτεται από άλλες ασκήσεις του Β.Μ.

5. Ανασκαφές στα τυφλά (σελ. 50-51)

Τ.Ε.(σελ. 63-71)

Διδάσκεται σε συνδυασμό με την προηγούμενη σελίδα 49 (Β.Μ.) και στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται τα βιβλία των συγγραφέων

της ενότητας  9 του Τ.Ε.

Τ.Ε. Στις σελ. 63-68 τα κείμενα και οι ασκήσεις  1, 2, 4, 5, 6, 7 μπορεί να παραλειφθούν, γιατί επικαλύπτονται από δραστηριότητες του Β.Μ.

Διδάσκεται  η ασκ. 3 (σελ.65-66).

Οι άσκ. 8 (σελ. 69), 9-10 (σελ. 70) και 11 (σελ.71) δύνανται να παραλειφθούν, γιατί επικαλύπτονται από δραστηριότητες του Β.Μ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 10 ΜΥΣΤΗΡΙΑ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ

Στη συγκεκριμένη ενότητα γίνεται επεξεργασία αφηγηματικών και περιγραφικών κειμένων.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8- 10 ΩΡΕΣ

1. Όνειρα για ταξίδια στ’ αστέρια  (σελ. 54-59)

Στη σελ. 58 (Β.Μ.) προτείνεται να αφαιρεθεί ο χρόνος με γενική και αιτιατική.

Η άσκηση 6 (σελ. 58) μπορεί να παραλειφθεί.

Κατά την κρίση του/της εκπαιδευτικού ως προς τη μαθησιακή ετοιμότητα των μαθητών/-ητριών, η άσκηση 8 (σελ. 59) μπορεί να παραλειφθεί.

2. Χαμένοι πολιτισμοί (σελ. 60-61)

Το κείμενο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στη διδασκαλία της γεωγραφίας για τον ρόλο των ηφαιστείων και των σεισμών στις αλλαγές της φύσης. Ο στόχος των ασκήσεων επικαλύπτεται από άλλες παρόμοιες.

3. Ανεξήγητα φαινόμενα / Πέτρινοι γίγαντες (σελ. 62- 63)

Διδάσκεται ως έχει

4. Η μηχανή του χρόνου (σελ. 64-67)

Τ.Ε. β’ τεύχος (σελ. 7-14)

Οι σελ. 64-65-66 (Β.Μ.) δύνανται να μη διδαχθούν. Το κείμενο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στη διδασκαλία των μαθηματικών.

Η άσκηση 3 (σελ. 67) διδάσκεται κανονικά.

Η άσκηση 3 (Τ.Ε., σελ. 9) μπορεί να παραλειφθεί, γιατί επικαλύπτεται από άλλη παρόμοια στο Β.Μ.

Η σελ. 10 μπορεί να μη διδαχθεί. Το κείμενο έχει περιεχόμενο σχετικό με την ενότητα 17 του γ’ τεύχους και η άσκηση 4 επικαλύπτεται από άλλες παρόμοιες.

Η άσκ. 5 (σελ. 11) μπορεί να γίνει προφορικά. Ο στόχος της είναι διαδικαστικός.

Η σελίδα 11 μπορεί να παραλειφθεί. Το κείμενο έχει περιεχόμενο σχετικό με την ενότητα 17 του γ’ τεύχους και οι ασκήσεις 6 & 7 επικαλύπτονται από άλλες παρόμοιες.

Οι ασκήσεις  8 & 9 (σελ. 13) διδάσκονται κανονικά. Η σελίδα 14 μπορεί να παραλειφθεί.

ΕΝΟΤΗΤΑ 11
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Η ενότητα εστιάζει μέσω της περιγραφής παιχνιδιών και των κανόνων που τα διέπουν  στην επεξεργασία οδηγιών (κατευθυντικός  λόγος).

Προτείνεται στην ενότητα 11 να προστεθεί κείμενο σχετικό με την παιδική εργασία και το δικαίωμα των παιδιών στο παιχνίδι.

Η ενότητα προσφέρεται για την υλοποίηση σχεδίου εργασίας με θέμα το παιχνίδι.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8- 10 ΩΡΕΣ

1. Παραδοσιακά παιχνίδια (σελ. 70-74)

Προτείνεται οι εκπαιδευτικοί να  συνδυάσουν την άσκηση 3 (Β.Μ., σελ.73), όπως και την επόμενη άσκηση 4 (σελ. 73), με την ορθογραφία ρημάτων και τις ασκήσεις 3, 4, 5 (σελ. 79, 80, 81). Μπορεί ορισμένες να γίνουν προφορικά και άλλες γραπτά ανάλογα με το μαθησιακό επίπεδο του μαθητικού πληθυσμού.

2. Επιτραπέζια παιχνίδια (σελ. 75-77)

Μπορεί να παραλειφθεί η διδασκαλία αυτής της ενότητας. Το γραμματικό φαινόμενο των απρόσωπων ρημάτων διδάσκεται στις επόμενες τάξεις. Κείμενο με αντίστοιχο θέμα υπάρχει στο Τ.Ε.

Η άσκηση 4 (σελ. 77) επικαλύπτεται από άλλες παρόμοιες.

3.  Ηλεκτρονικά παιχνίδια (σελ. 78-81)

Προτείνεται η αντικατάσταση αυτού του κειμένου με κάποιο άλλο πιο σύγχρονο με αντίστοιχο ποδοσφαιρικό θέμα που θα πλαισιωθεί από την άσκ. 1 (σελ. 79). Η άσκηση  2 (σελ. 79) επικαλύπτεται από άλλες παρόμοιες.

Οι υπόλοιπες ασκήσεις γίνονται στην υποενότητα 1.

4. Πνευματικά παιχνίδια (σελ. 82-87)

Τ.Ε. (σελ.15-24)

Η άσκηση 3 (Β.Μ., σελ. 85) μπορεί να παραλειφθεί.

Η άσκηση 4 (σελ.85)  μπορεί να γίνει προφορικά, καθώς είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Οι άσκ. 1 & 2 (Τ.Ε., σελ. 16, 17) μπορούν να γίνουν προφορικά, καθώς είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Οι άσκ. 3 (σελ. 17) & 4 (σελ. 18) μπορούν, επίσης, να παραλειφθούν, καθώς επικαλύπτονται από αντίστοιχες του Β.Μ.

Η άσκ. 5 (σελ.20) μπορεί να παραλειφθεί.

Οι άσκ. 7 (σελ.22), 8 (σελ 22, 23) και 9 (σελ. 24) μπορούν να παραλειφθούν, καθώς επικαλύπτονται από άλλες παρόμοιες.

ΕΝΟΤΗΤΑ 12
25η ΜΑΡΤΙΟΥ

1. Κολοκοτρώνης (σελ. 89-90)

2. Ο Γέρος του Μοριά (σελ. 90-92)

3. Μαντώ Μαυρογένους (σελ. 92-94)

Με αφορμή την ενότητα της 25ης Μαρτίου  προτείνεται στους εκπαιδευτικούς να αξιοποιήσουν σχετικά κείμενα από το Ανθολόγιο Ε’ & ΣΤ΄ δημοτικού.

Προτείνεται, επίσης, η αξιοποίηση και άλλων στοιχείων πέραν του γραπτού λόγου (π.χ. σχεδιαγράμματα, χάρτες, πίνακες).

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

2  ΩΡΕΣ

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ τεύχος γ΄

ΕΝΟΤΗΤΑ 13
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Στην ενότητα γίνεται επεξεργασία οδηγιών (κατευθυντικός λόγος) με τη βοήθεια ενεργητικής και παθητικής σύνταξης.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10  ΩΡΕΣ

1. Κατασκευές της φύσης (σελ. 8-11)

Η άσκηση 3 (Β.Μ., σελ.10) μπορεί να γίνει προφορικά, καθώς αποτελεί επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

2. Κατασκευές των ανθρώπων (σελ. 12-17)

Προτείνεται στην άσκηση 2 (Β.Μ., σελ. 14) να τονιστεί η επικοινωνιακή διαφοροποίηση της γλωσσικής εκφοράς στην ενεργητική και στην παθητική φωνή.

Η άσκηση 3 (σελ.15) μπορεί να γίνει προφορικά, καθώς είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

3. Μαθηματικές κατασκευές (σελ. 18-24)

Τ.Ε. (σελ. 25-34)

Από την άσκηση 3 (Β.Μ., σελ. 21-24) προτείνεται να αφαιρεθεί το δεύτερο μέρος (σελ. 22-23-24), εφόσον το κρίνει ο/η εκπ/κός ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης.

Η άσκηση 2 (Τ.Ε., σελ. 28) μπορεί να παραλειφθεί, καθώς επικαλύπτεται από άλλες παρόμοιες.

Η άσκηση 4 (Τ.Ε., σελ. 30) μπορεί να γίνει προφορικά, καθώς αποτελεί επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης

Οι ασκήσεις 5 (Τ.Ε., σελ. 30) & 6 (σελ.31) μπορεί να παραλειφθούν, καθώς διδάσκονται σε επόμενες τάξεις.

Η άσκηση 8 (Τ.Ε., σελ. 33) μπορεί να γίνει προφορικά, γιατί είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Οι άσκ. 9 (Τ.Ε., σελ. 33) και 10 (σελ. 34) μπορούν να παραλειφθούν, καθώς επικαλύπτονται από αντίστοιχες του Β.Μ.

Οι κατασκευές στις σελίδες 26, 27, 29 μπορούν να γίνουν τις ώρες διδασκαλίας των εικαστικών.

Η σελ. 32 μπορεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο σχεδίου εργασίας με θέμα σχετικό με τον Καραγκιόζη.

ΕΝΟΤΗΤΑ 14
ΠΑΣΧΑ

1. Η ημέρα της Λαμπρής

2. Ανάσταση

3. Μαριάμ

4. Έθιμα του Πάσχα

Με αφορμή την ενότητα του Πάσχα, προτείνεται οι εκπαιδευτικοί να αξιοποιήσουν σχετικά κείμενα από το Ανθολόγιο Ε’ & ΣΤ΄ δημοτικού.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

2   ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 15
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Η ενότητα εστιάζει στην επεξεργασία επιχειρηματολογικών κειμένων (κατευθυντικός  λόγος).

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10   ΩΡΕΣ

1. Τα θετικά και τα αρνητικά (σελ. 36-41)

Β.Μ.

Προτείνεται να αφαιρεθούν τα κείμενα των εφημερίδων (σελ. 36 και 37) λόγω παλαιότητας, καθώς και οι ασκήσεις που τα συνοδεύουν 1, 2, 3 (σελ. 37), 4, 5 (σελ. 38), 6, 7 (σελ. 39).

Διδάσκονται τα αρκτικόλεξα (σελ. 39). Η άσκηση 8 (σελ. 40)

μπορεί να γίνει προφορικά.

Διδάσκονται οι «Λέξεις με καταγωγή» και η άσκ. 9 (σελ. 41).

Μπορούν να αξιοποιηθούν τα κείμενα του Τ.Ε. (σελ. 35, 36)

μαζί με τις ασκήσεις 1 (σελ.36) και 2 (σελ.37).

2.  Τηλεόραση και διαφήμιση (σελ. 42-47)

Προτείνεται ο/η εκπ/κός να επιλέξει μία από τις δύο ασκήσεις (Β.Μ., ασκ.2, σελ. 43 ή ασκ. 3, σελ. 44).

Οι άσκ. 4 (σελ. 45) και 6 (σελ. 46) αφαιρούνται.

Ο χρόνος θα διατεθεί για την άσκ. 7 (σελ. 46) που προτείνεται να γίνει με τη μορφή project με θέμα «φτιάχνω τη δική μου διαφήμιση».

3.   Προγράμματα τηλεόρασης  (σελ. 48-54)

T.E. (σελ.35-46)

Αφαιρούνται οι σελ. 48-50 (Β.Μ.), καθώς αναφέρονται σε αρκετά παλιά τηλεοπτικά προγράμματα και οι ασκήσεις 1 και 2 (σελ. 51) που τα συνοδεύουν. Επίσης, προτείνεται να αφαιρεθούν τα ρήματα λόγιας κλίσης (θεωρούμαι, εγγυώμαι,

άγω) και οι ασκ.  3 (σελ. 52), 4 (σελ. 53) και 5 (σελ. 54) που τα συνοδεύουν, κατά την κρίση του/της εκπ/κού.

Προτείνεται να γίνει το  σχέδιο εργασίας (σελ. 54) με θέμα την επίδραση της τηλεόρασης στη ζωή μας.

Όσον αφορά το T.E.:

Η άσκ. 3 (σελ. 38) μπορεί να γίνει προφορικά, γιατί αποτελεί επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Τα κείμενα των σελ. 38, 39, 40, 41 και οι ασκήσεις που τα

συνοδεύουν 4, 5, 6, 7 δύνανται να παραλειφθούν γιατί επικαλύπτονται από άλλες του Β.Μ.

Ομοίως και οι σελ. 42-46 λόγω επικάλυψης με το Β.Μ.

ΕΝΟΤΗΤΑ 16
ΑΘΛΗΜΑΤΑ- ΣΠΟΡ

Η ενότητα εστιάζει στην επεξεργασία αφηγηματικών και περιγραφικών κειμένων

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Ο αθλητισμός στην αρχαία Ελλάδα
(σελ. 58-61)

Οι ασκήσεις 4 & 5 (Β.Μ., σελ. 60) μπορούν να παραλειφθούν, γιατί επικαλύπτονται από άλλες του Β.Μ.

2. Σύγχρονος αθλητισμός (σελ. 62-66)

Προτείνεται, αντί για την ασκ. 2 (σελ. 63) του Β.Μ., να γίνει από το Τ.Ε. το κείμενο (σελ. 48) και η άσκ. 1 (σελ. 49-51).

Η άσκηση 5 (σελ. 66) μπορεί να παραλειφθεί.

3. Και τα παιδιά αθλούνται (σελ. 67-73)

Τ.Ε. (σελ.47-58)

Η άσκηση 3 (Β.Μ., σελ. 69) και άσκ. 5 (σελ. 72) μπορούν να γίνουν προφορικά, γιατί είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Η άσκηση 7 (σελ. 72) μπορεί να παραλειφθεί.

Προτείνεται εναλλακτικά, αντί για τις ασκήσεις 7, 8, 9 (σελ. 72-73) του Β.Μ. και τις επαναληπτικές ασκ. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 (σελ. 52-58) του Τ.Ε., οι ώρες διδασκαλίας να διατεθούν για project με θέμα τον αθλητισμό (μπορεί να συνδυαστεί και με το επιτραπέζιο παιχνίδι των σελ. 56-57 του Τ.Ε.).

Όσον αφορά το Τ.Ε., το κείμενο (σελ. 48) και η ασκ. 1 (σελ. 49-51) αξιοποιούνται στην υποενότητα  2 και οι ώρες διδασκαλίας των ασκ. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 (σελ. 52-58) του Τ.Ε. προτείνεται να διατεθούν για project με θέμα τον αθλητισμό, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω.

ΕΝΟΤΗΤΑ 17
ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Η ενότητα εστιάζει στην επεξεργασία αφηγηματικών και περιγραφικών κειμένων.

ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

8-10 ΩΡΕΣ

1. Ο άνθρωπος στο διάστημα (σελ. 76-78)

Προτείνεται, αντί για το κείμενο (σελ. 76, Β.Μ.) που αναφέρεται στην ενότητα 9, να αξιοποιηθεί αυτό του Τ.Ε. (σελ. 60-61) με τις ασκήσεις 1, 2, 3, (σελ. 61-62) που το συνοδεύουν.

Οι  ασκ. 2, 3  (Β.Μ. σελ. 77) και 4 (σελ. 78) μπορούν να αφαιρεθούν, γιατί επικαλύπτονται από άλλες του Β.Μ.

Η σελ. 78 «Προσέξτε τη διαφορά: σύμφραση – έκφραση» μπορεί να παραλειφθεί, καθώς και η  άσκηση 5 (σελ. 78), εφόσον ο/η εκπαιδευτικός κρίνει ότι είναι αρκετά απαιτητική.

2. Τι βλέπουμε από το διάστημα (σελ. 79-82)

Β.Μ.

Προτείνεται οι πληροφορίες για το Σινικό Τείχος να αντληθούν από τη Wikipedia, γιατί η ιστοσελίδα του βιβλίου δε λειτουργεί. Επίσης, ο/η εκπ/κός μπορεί να επιλέξει μία από τις δύο δραστηριότητες που αφορούν τα κείμενα (ασκ. 1,2, σελ.

80 Β.Μ.).

Οι ασκήσεις 5 & 6 (σελ.82) προτείνεται να γίνουν προφορικά, γιατί είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

3. Φανταστικά ταξίδια στο διάστημα (σελ. 83-87)

Προτείνεται η άσκ. 2 (Β.Μ., σελ. 85) να αφαιρεθεί λόγω επικάλυψης με το Τ.Ε.

Η άσκηση 3 (σελ. 86) μπορεί να παραλειφθεί, καθώς επικαλύπτεται από άλλες του Β.Μ.

Ο/Η εκπ/κός μπορεί να επιλέξει μία από τις δύο  ασκήσεις 4 (σελ. 86) ή 5 (σελ. 87) να γίνει προφορικά, γιατί είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Η άσκ. 6 (σελ. 87) μπορεί να παραλειφθεί, γιατί επικαλύπτεται από άλλες του Β.Μ.

4. Ταξίδι στο διάστημα  (σελ.88-91)

Τ.Ε. (σελ.59-70)

Η άσκηση 2 (Β.Μ., σελ. 90) μπορεί να παραλειφθεί, καθώς επικαλύπτεται από άλλες του Β.Μ.

Η άσκηση 3 (σελ.90) μπορεί να γίνει προφορικά γιατί είναι επανάληψη προϋπάρχουσας γνώσης.

Το κείμενο του Τ.Ε. (σελ. 60-61) με τις ασκήσεις 1, 2, 3 (σελ. 61-62) που το συνοδεύουν αξιοποιούνται στην υποενότητα 1, όπως προαναφέρθηκε.

Οι σελίδες 63 & 64 μπορούν να παραλειφθούν, καθώς παρουσιάζουν επικαλύψεις με το Β.Μ.

Το κείμενο και οι ερωτήσεις γραπτής έκφρασης που το αφορούν (σελ.65-66) διδάσκονται ως έχουν.

Οι σελίδες 67-70 είναι επαναληπτικές και μπορούν να αφαιρεθούν ή να γίνουν προφορικά, κατά την κρίση του/της εκπ/κού ανάλογα με το μαθησιακό επίπεδο των μαθητών/τριών.