ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Δημοσιευμένο στο ΦΕΚ 3970/2020
Αριθμ. 119530/Δ2
Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας της Β΄ τάξης του Γενικού Λυκείου
Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις της περ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 42 του ν. 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 193).
2. Τις διατάξεις της υποπερ. ββ΄ της περ. α΄ της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 3966/2011 «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων “ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ” και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 118).
3. Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α΄ 119).
4. Το π.δ. 83/2019 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 121).
5. Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α΄ 123).
6. Την υπό στοιχεία 7922/Υ1/05-08-2020 (Β΄ 3298) απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, με θέμα: «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Σοφία Ζαχαράκη».
7. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α΄ 133).
8. Την υπ’ αρ. 43/03-09-2020 πράξη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
9. Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.1/Γ/438/117933/Β1/09-09-2020 εισήγηση του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (Α΄ 143),
αποφασίζουμε:
Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Βιολογίας Γενικής Παιδείας της Β΄ τάξης του Γενικού Λυκείου ορίζεται, ως εξής:
Με το Πρόγραμμα Σπουδών της Βιολογίας στην B΄ τάξη του Γενικού Λυκείου, επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες να:
- εξοικειωθούν με τον επιστημονικό τρόπο σκέψης και τη μεθοδολογία των βιολογικών επιστημών,
- χρησιμοποιούν τις γνώσεις που αποκτούν αφενός στην ερμηνεία και την αξιολόγηση διαδικασιών ή φαινομένων που έχουν σχέση με τα βιολογικά συστήματα και αφετέρου για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής,
- αναπτύξουν κριτική σκέψη σε θέματα που αφορούν την παρέμβαση του ανθρώπου στα οικοσυστήματα.
Οι γενικοί στόχοι και τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα παρουσιάζονται αναλυτικά ανά θεματική ενότητα:
Ενότητα 1 - Ο ανθρώπινος οργανισμός ως σύστημα | ||
Γενικοί Στόχοι Οι μαθητές/τριες είναι ικανοί/ές να: • Αναφέρουν παράγοντες ττου διαταράσσουν την ομοιόσταση του ανθρώπινου οργανισμού και να περιγράφουν μηχανισμούς αττοκατάστασής της. • Αναγνωρίζουν την αξία της ομοιόστασης στην εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. | ||
• Να περιγράφουν ομοιοστατικούς μηχανισμούς στον ανθρώπινο οργανισμό. • Να αναφέρουν και να ερμηνεύουν τον τρόπο με τον οττοίο διάφοροιπαράγοντες επηρεάζουν την ομοιόσταση του ανθρώττινου οργανισμού. • Να αναγνωρίζουν τον ρόλο του ανοσοβιολογικού συστήματος στη διατήρηση της ομοιόστασης του ανθρώπινου οργανισμού. • Να διακρίνουν τους μηχανισμούς άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού ανάλογα με την θέση και τον τρόπο δράση τους. • Να περιγράφουν τα βασικά στάδια της ανοσοβιολογικής απόκρισης. • Να αναγνωρίζουν τον ρόλο των εμβολίων στην πρόληψη ασθενειών. • Να ττεριγράφουν τους πιθανούς μηχανισμούς που οδηγούν σε προβλήματα στη δράση του ανοσοβιολογικού συστήματος. • Να αναγνωρίζουν το σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS) ως λοιμώδες νόσημα με αίτιο τον ιό HIV. • Να αναφέρουν τα αίτια του καρκίνου και τις θεραπευτικές προσεγγίσεις του. • Να αναγνωρίζουν την υιοθέτηση στάσεων και συμπεριφορών ως μέτρα πρόληψης εμφάνισης της νόσου του καρκίνου. • Να περιγράφουν την επίδραση των ουσιών που προκαλούν εθισμό στην υγεία του ανθρώπου. | Ομοιόσταση Μικροοργανισμοί Μόλυνση- Λοίμωξη Κριτήρια του Κοχ Αντιβιοτικά Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Μηχανισμοί Άμυνας Εμβόλια - Οροί Αυτοάνοσα νοσήματα Αλλεργία Μεταμοσχεύσεις Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AI DS) Καρκίνος Ουσίες που προκαλούν εθισμό | Συνθετικές εργασίες: 1. Αντιβιοτικά. Κατάχρηση και αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών. Εξειδικευμένη δράση αντιβιοτικών. 2. Ο ρόλος των εμβολίων στην πρόληψη ασθενειών. Εμβόλια και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Δυσκολίες στην παραγωγή εμβολίου για το A.l.D.S. 3. Πρόληψη του καρκίνου. Η συμβολή του Νομττελίστα ιατρού Γεωργίου Παπανικολάου στην πρόληψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας. 4. Εθισμός και Εξαρτήσεις. Εξαρτησιογόνοι παράγοντες οι οποίοι οδηγούν στην διαταραχή της ομοιόστασης και στην πρόκληση ασθενειών. Εργαστηριακές ασκήσεις: |
Ενότητα 2 - Οικοσύστημα | ||
Γενικοί Στόχοι Οι μαθητές/τριες είναι ικανοί/ές να: • Να αναφέρονται στο οικοσύστημα ως τη θεμελιώδη έννοια της Οικολογίας . • Να περιγράφουν τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων και να τις συσχετίζουν με τη διατήρηση της ισορροπίας στο οικοσύστημα. • Να αναγνωρίζουν την ρύπανση ως αίτιο επιβάρυνσης των οργανισμών και υποβάθμισης των οικοσυστημάτων. | ||
Οι μαθητές/τριες αναμένεται να: • Να ορίζουν την έννοια του «οικοσυστήματος» • Να ονομάζουν τους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες των οικοσυστημάτων και να περιγράφουν τις σχέσεις αλληλεπίδρασής τους. • Να περιγράφουν τη ροή της ενέργειας στα οικοσυστήματα. • Να περιγράφουν την κυκλική ροή της ύλης στα οικοσυστήματα μέσω των βιογεωχημικών κύκλων. • Να αναγνωρίζουν τον ρόλο της ροής της ενέργειας και της ανακύκλωσης της ύλης στην ύπαρξη και διατήρηση των οικοσυστημάτων. • Να αναφέρουν τα αίτια των πυρκαγιών και τους μηχανισμούς αναγέννησης στα μεσογειακά οικοσυστήματα. • Να περιγράφουν και να εξηγούν τα αίτια της ρύπανσης με έμφαση στις συνέπειες της ανθρώπινης παρέμβασης • Να περιγράφουν και να εξηγούν τις συνέπειες της ρύπανσης στους οργανισμούς, στην υγεία του ανθρώπου και στην ισορροπία των οικοσυστημάτων. | Οικοσύστημα Βιοτικοί - Αβιοτικοί παράγοντες Πληθυσμός Βιότοπος - Βιοκοινότητα Ισορροπία - Ποικιλότητα Τροφικές σχέσεις Βιογεωχημικοί κύκλοι Ερημοποίηση Πυρκαγιές Ρύπανση | Συνθετικές Εργασίες: 1. Διατροφικές συνήθειες και ανθρώπινος πληθυσμός. Οικολογικό αποτύπωμα. Συσχέτιση των διατροφικών συνηθειών με την υγεία του ανθρώπου αλλά και με την διαταραχή ισορροπίας του οικοσυστήματος. 2. Ποικιλότητα στα μεσογειακά οικοσυστήματα. Τα φυτικά είδη που ενδημούν στο μεσογειακό οικοσύστημα και οι προσαρμογές που έχουν αναπτύξει ώστε να επανακάμπτουν από την πυρκαγιά. 3. Ρύπανση και ακραία καιρικά φαινόμενα. Εργαστηριακές ασκήσεις: |
Ενότητα 3 - Εξέλιξη | ||
Γενικοί Στόχοι: Οι μαθητές/τριες είναι ικανοί/ές να: • Τεκμηριώνουν με επιστημονικά στοιχεία την εξέλιξη των οργανισμών . • Να χρησιμοποιούν τη θεωρία τη Φυσικής Επιλογής για την ερμηνεία της εξέλιξης των οργανισμών. • Να αναγνωρίζουν την θεωρία της εξέλιξης ως την πιο σημαντικ ή θεωρία της Βιολογίας, η οποία ενοποιεί όλα τα επιμέρους γνωστικά πεδία της επιστήμης . | ||
Οι μαθητές/τριες αναμένεται: • Να αναφέρουν και να περιγράφουν τις δυο βασικές θεωρίες της βιολογίας, την κυπαρική θεωρία και την θεωρία της εξέλιξης. • Να αναγνωρίζουν το είδος ως τη θεμελιώδη ταξινομική μονάδα. • Να αναφέρουν και να αναπτύσσουν τις θεωρίες που έχουν διατυπωθεί για την εξέλιξη των οργανισμών. • Να διατυπώνουν την θεωρία της φυσικής επιλογής, τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα που απορρέουν από αυτές. • Να αναφέρουν και να εξηγούν τους παράγοντες που διαμορφώνουν την εξελικτική πορεία σύμφωνα με την σύγχρονη σύνθεση της θεωρίας της εξέλιξης. • Να αναγνωρίζουν την χρήση του φυλογενετικού δέντρου στην απεικόνιση των εξελικτικών σχέσεων μεταξύ των οργανισμών. • Να εξηγούν την σημασία των απολιθωμάτων ως εργαλείο μελέτης της εξέλιξης των οργανισμών. • Να αναφέρουν και να περιγράφουν τα κοινά • Να ερμηνεύουν τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου είδους με τη χρήση τεκμηρίων. | Είδος Συστηματική κατάταξη οργανισμών Θεωρία του Λαμάρκ Θεωρία Φυσικής Επιλογής- Δαρβίνου Αποσαφηνίσεις στη θεωρία της φυσικής επιλογής Φυλογένεση Εξέλιξη του ανθρώπου Εξέλιξη του ανθρώπου
Το γενεαλογικό μας δέντρο | Συνθετικές εργασίες: 1. Το ταξίδι του Δαρβίνου με το Beagle. |
Η ισχύς της απόφασης αυτής αρχίζει από το σχολικό έτος 2020-2021.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 11 Σεπτεμβρίου 2020
Η Υφυπουργός
ΣΟΦΙΑ ΖΑΧΑΡΑΚΗ