ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Β ΤΑΞΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2017-2018
Αρ.Πρωτ.164308/Δ2/03-10-2017/ΥΠΠΕΘ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ
Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α
Πληροφορίες: Α. Πασχαλίδου, B. Πελώνη
Τηλέφωνο: 210-3443422, 210-3442238
ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία της Πληροφορικής στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2017 – 2018
Σχετ.: Το με αρ. πρωτ. εισ. ΥΠ.Π.Ε.Θ. 156798/20-09-2017 έγγραφο
Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πράξη 36/14-09-2017 του Δ.Σ) σας αποστέλλουμε τις παρακάτω οδηγίες για τη διδασκαλία της Πληροφορικής στις Α΄, Β΄, Γ΄ τάξεις Ημερησίου και Εσπερινού Γυμνασίου για το σχολικό έτος 2017-2018:
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ-ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Σημαντικές Επισημάνσεις – Γενικές Οδηγίες
Ο πληροφορικός γραμματισμός (ICT literacy), βασικός στόχος ενός σύγχρονου Προγράμματος Σπουδών μαθήματος Πληροφορικής, είναι ένας όρος που περιγράφει την ικανότητα των μαθητών να χρησιμοποιούν τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες, τα εργαλεία επικοινωνίας και τις δικτυακές υπηρεσίες για την προσπέλαση, διαχείριση, ενσωμάτωση, αξιολόγηση, δημιουργία και επικοινωνία πληροφοριών, με στόχο την επίλυση προβλημάτων και, τελικά, τη συμμετοχή τους στη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης (knowledge society).
Η ανάπτυξη των μαθητών συνίσταται σε τέσσερις διαστάσεις (συνιστώσες) σύμφωνα με τις οδηγίες που προτείνονται:
Τεχνολογική: Περιλαμβάνει τεχνικές γνώσεις για θεμελιώδεις έννοιες Πληροφορικής (π.χ. υλικό, λογισμικό, δίκτυα, στοιχεία ψηφιακής τεχνολογίας) και ικανότητες χρήσης βασικών περιβαλλόντων των Τ.Π.Ε. (επεξεργασία κειμένου, υπολογιστικά φύλλα, λογισμικό παρουσιάσεων, υπηρεσίες Διαδικτύου κ.λπ.).
Γνωστική: Περιγράφει τις θεμελιώδεις δεξιότητες αξιοποίησης των ΤΠΕ ως εργαλεία έρευνας, δημιουργίας, επικοινωνίας και μάθησης στα πλαίσια όλων των μαθημάτων του Προγράμματος Σπουδών αλλά και της καθημερινής σχολικής ζωής των μαθητών.
Επίλυση προβλήματος (problem solving): Αφορά στην εφαρμογή και ολοκλήρωση των τεχνικών και γνωστικών δεξιοτήτων του πληροφορικού γραμματισμού με στόχο την επίλυση προβλημάτων και την ανάπτυξη υπολογιστικής σκέψης
Κοινωνικές δεξιότητες: Οι μαθητές ως ψηφιακοί ιθαγενείς (digital natives) θα πρέπει επίσης να αναπτύξουν εκείνες τις κοινωνικές στάσεις και δεξιότητες που διαμορφώνουν τη σύγχρονη ψηφιακή κουλτούρα και την ταυτότητα του ηλεκτρονικού πολίτη (e-citizenship). Η διάσταση αυτή αφορά σε ζητήματα πληροφορικής ηθικής και δεοντολογίας, σε κώδικες διαχείρισης και αξιοποίησης πληροφοριών από πηγές, στην ικανότητα του κριτικού αναγνώστη και δημιουργού πολυτροπικού κειμένου, σε ζητήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας, προστασίας προσωπικών δεδομένων κ.λπ.).
Οι οδηγίες που ακολουθούν αφορούν στο σχ. Έτος 2017-2018. Εντούτοις, περιγράφουν και τον τρόπο διαχείρισης του διδακτέας ύλης και για τα επόμενα σχ. έτη έως ότου εφαρμοστεί ενιαίο Π.Σ. από το Δημοτικό έως το Λύκειο.
Η διδασκαλία της Πληροφορικής στο Γυμνάσιο έχει σαφή εργαστηριακό προσανατολισμό. Βασικός παράγοντας είναι η ενεργός συμμετοχή κάθε μαθητή, η συνεχής αλληλεπίδραση και συνεργασία με τον διδάσκοντα και, κυρίως, με τους συμμαθητές του.
Το Εργαστήριο Πληροφορικής αποτελεί για τους μαθητές χώρο μελέτης, έρευνας, ενεργητικής συμμετοχής και συνεργασίας, ώστε να ενθαρρύνεται και να ευνοείται η διερευνητική προσέγγιση της γνώσης, η αλληλεπιδραστική και συνεργατική μάθηση, η αυτενέργεια και η δημιουργικότητα.
Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να επιδιώξουν την επίτευξη των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων όπως παρουσιάζονται στις αναλυτικές οδηγίες που ακολουθούν. Το ισχύον Βιβλίο του Μαθητή αποτελεί μέρος του εκπαιδευτικού υλικού που θα αξιοποιήσουν εκπαιδευτικοί και μαθητές καθόσον προτείνεται νέο εκπαιδευτικό υλικό, ενώ δίνεται η δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να σχεδιάσει τις δικές του δραστηριότητες, να αξιοποιήσει αξιόλογο και κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό που αυτός θα βρει αλλά και να δημιουργήσει νέο δικό του.
Η διάρθρωση της ύλης και οι δραστηριότητες που προτείνονται έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να ανταποκριθούν στο έργο τους προσαρμόζοντας τη διδασκαλία στις προϋπάρχουσες γνώσεις, ικανότητες και στάσεις των μαθητών τους.
Προτείνεται οι εκπαιδευτικοί να διερευνήσουν με διαγνωστικές δραστηριότητες τις προϋπάρχουσες γνώσεις, ικανότητες και στάσεις των μαθητών τους από την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση αλλά και από την καθημερινή τους ζωή και στη συνέχεια να σχεδιάσουν διδακτικά αξιοποιώντας τη διαφοροποιημένη παιδαγωγική και διδακτική, τις Ομάδες Εργασίας, τη Βιωματική μάθηση και τα Σχέδια Εργασίας/Έρευνας (Project).
Έτσι, για παράδειγμα, παρουσιάζεται ότι για το σχ. Έτος 2017-2108 η Α’ και η Β’ τάξη στην ενότητα “Προγραμματισμός υπολογιστικών συσκευών και ρομποτικών συστημάτων”, έχουν την ίδια ύλη και προτείνεται ως ενδεικτικός χρόνος και για τις δύο τάξεις οι 5 ώρες. Εντούτοις, το τι θα διδαχθεί σε αυτές τις 5 ώρες προφανώς εξαρτάται από τις προϋπάρχουσες γνώσεις, ικανότητες και στάσεις των μαθητών.
Οι θεματικές ενότητες που προτείνονται δεν είναι απαραίτητο να διδαχθούν σειριακά. Η προτεινόμενη κατανομή του διδακτικού χρόνου είναι ενδεικτική. Ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να κάνει τον χρονοπρογραμματισμό και το σχεδιασμό της διάρθρωσης της ύλης με βάση τα μαθησιακά χαρακτηριστικά, τα ενδιαφέροντα και τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες των μαθητών της τάξης του αλλά και το συνδυασμό και την εναλλαγή θεωρίας και πράξης. Επίσης, θα πρέπει να χρησιμοποιεί τη σπειροειδή προσέγγιση και να επανέρχεται, με κάθε ευκαιρία και ειδικά στο πλαίσιο της υλοποίησης σχεδίων έρευνας, σε βασικές ενότητες.
Βασική τεχνική διδασκαλίας κυρίως στο εργαστηριακό μέρος του μαθήματος καθίστανται τα σχέδια εργασίας/έρευνας (projects). Τα σχέδια εργασίας/έρευνας σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατό να συνδυάσουν τη διδασκαλία πολλών θεματικών ενοτήτων της Πληροφορικής μαζί, αλλά και να αξιοποιήσουν διαθεματικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις.
Επίσης, για τη διδασκαλία της θεωρίας, εκτός των άλλων διαθέσιμων εκπαιδευτικών τεχνικών και δραστηριοτήτων, προτείνονται δραστηριότητες Πληροφορικής χωρίς υπολογιστές, οι οποίες ενεργοποιούν τους μαθητές, αφού τους διδάσκουν με παιγνιώδη και συμμετοχικό τρόπο τις βασικές έννοιες της Επιστήμης της Πληροφορικής.
Στις περιπτώσεις που προτείνονται βιντεομαθήματα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί αντεστραμμένη διδασκαλία και παιδαγωγική (flipped classroom) προκειμένου να αξιοποιηθεί κατάλληλα ο περιορισμένος διδακτικός χρόνος στην τάξη. Η μέθοδος αυτή προτείνεται να αξιοποιηθεί εφόσον το επιτρέπει η πρόσβαση των μαθητών στο διαδίκτυο από το σπίτι.
Οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν Ελεύθερο και Ανοικτό Λογισμικό και Υλικό.
Η διδακτική πορεία θα πρέπει να αξιοποιεί την έμφυτη περιέργεια και την αυτενέργεια των μαθητών μέσα από αυθεντικές δραστηριότητες και συμμετοχικές τεχνικές διδασκαλίας.
Διδακτέα ύλη
Σχολικό βιβλίο: «Πληροφορική Α,Β,Γ Γυμνασίου». Συγγραφείς Αράπογλου Α., Μοβόγλου Χ., Οικονομάκος Η., Φύτρος Κ. (2006)
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ-ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
(...)
B’ Τάξη Γυμνασίου
| Αφαιρούνται: | Περιεχόμενο |
| Κεφάλαιο 6 | Η "Βοήθεια" του Υπολογιστή |
| Κεφάλαιο 10 | Νέες Τεχνολογίες και Επάγγελμα |
Το “Αρχεία-Φάκελοι” (Κεφ. 5 της Β τάξης) προτείνεται να διδαχθεί με τη μορφή σχεδίων εργασίας/έρευνας (project) μαζί με την ενότητα “Επεξεργασία Κειμένου” στην Α’ και με σπειροειδή τρόπο μαζί με την ενότητα “Υπολογιστικά Φύλλα” και “Παρουσιάσεις” (Κεφ. 8 & 9) της Β Τάξης.
Η διδασκαλία του Κεφαλαίου 13 (Α' τάξης) & του Κεφαλαίου 7 (Β' τάξης) αντικαθίσταται από τη διδασκαλία της ενότητας 7.3 (Β’ τάξης) ενώ προτείνονται παρακάτω και επιπλέον Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα και Δραστηριότητες. Αναλυτικά προτείνεται η μελέτη της ενότητας “Αξιολόγηση των πληροφοριών στον Παγκόσμιο Ιστό” και της ενότητας “Το Οπτικοακουστικό/Πολυτροπικό κείμενο ως μήνυμα” (προτεινόμενος διδακτικός χρόνος 2 ώρες). Από το σχ. Έτος 2107-2018 και εφεξής, η ενότητα “Το Οπτικοακουστικό/Πολυτροπικό κείμενο ως μήνυμα”, προτείνεται να διδάσκεται μόνο στην Β’ τάξη και η ενότητα “Αξιολόγηση των πληροφοριών στον Παγκόσμιο Ιστό” να διδάσκεται μόνο στην Α’ τάξη.
Από το Σχολικό έτος 2016-2017 εισάγεται η διδασκαλία του “Προγραμματισμού υπολογιστικών συσκευών και ρομποτικών συστημάτων” και στην Β’ τάξη. Προτεινόμενος διδακτικός χρόνος 5 ώρες.
Εφόσον ο/η εκπαιδευτικός επιλέξει να χρησιμοποιήσει το βιβλίο μαθητή προτείνεται η διδασκαλία των παρακάτω ενοτήτων:
| Βιβλίο | Τίτλος | Σελ. | Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας |
| Ενότητες 1.2-1.4 και τον Ορισμό των Γλωσσών Προγραμματισμού από την Ενότητα 1.5 (Γ’ τάξη) | Εισαγωγή στην έννοια του αλγορίθμου και στον Προγραμματισμό | σελ. 178-182 | 1 ώρα |
| Ενότητα 2.4-2.5 (Γ’ τάξη) | Ο Προγραμματισμός στην πράξη | σελ. 189-192 | 4 ώρες |
Επισημαίνεται ότι ο/η εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να επιλέξει οποιοδήποτε κατάλληλο logo-like προγραμματιστικό περιβάλλον ή προγραμματιστικό περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού με πλακίδια για τον προγραμματισμό υπολογιστικών συσκευών και ρομποτικών συστημάτων όπως προτείνεται παρακάτω στις αναλυτικές οδηγίες.
Αναλυτικές Οδηγίες
(...)
B’ Τάξη Γυμνασίου
Ενδεικτική κατανομή διδακτικών ωρών βάσει 3 αξόνων προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων
| Άξονες προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων | Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας |
| Η Πληροφορική στο σύγχρονο κόσμο - Βασικές έννοιες | 6 |
| Διερευνώ, ανακαλύπτω και λύνω προβλήματα - Προγραμματίζω υπολογιστικές συσκευές και ρομποτικά συστήματα - Λύνω προβλήματα με υπολογιστικά φύλλα | 13 |
| Αναζητώ πληροφορίες, επικοινωνώ και συνεργάζομαι - Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις - Διερευνώ και συνεργάζομαι μέσω του Διαδικτύου | 6 |
Για την Β’ τάξη προτείνονται οι παρακάτω διδακτικές αλληλουχίες:
1η Προτεινόμενη Διδακτική Αλληλουχία:
1. Ο Άξονας «Η Πληροφορική στο σύγχρονο κόσμο: βασικές έννοιες» μόνο η ενότητα που αναφέρεται στα βασικά θέματα (Το εσωτερικό του υπολογιστή, Επεξεργαστής, Κύρια μνήμη, Μητρική πλακέτα, Θύρες επέκτασης, Ψηφιακή αναπαράσταση δεδομένων, Δυαδικό ψηφίο, Μονάδες μέτρησης πληροφορίας κ.τλ.)
2. «Λύνω προβλήματα με Υπολογιστικά Φύλλα»
3. «Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις»
4. «Προγραμματίζω υπολογιστικές συσκευές και ρομποτικά συστήματα»
5. «Η Πληροφορική στο σύγχρονο κόσμο: βασικές έννοιες» η ενότητα που αναφέρεται στα βασικά θέματα (Δίκτυο, Τοπικό δίκτυο, Μητροπολιτικό Δίκτυο, Δίκτυο ευρείας περιοχής, Διαδίκτυο, Συσκευές δικτύου) και τέλος
6. «Διερευνώ και συνεργάζομαι μέσω του Διαδικτύου».
Μαζί με την ενότητα «Λύνω προβλήματα με Υπολογιστικά Φύλλα» διδάσκονται και τα βασικά θέματα «Αρχεία-Φάκελοι».
2η Προτεινόμενη Διδακτική Αλληλουχία:
1. Ο Άξονας «Η Πληροφορική στο σύγχρονο κόσμο: βασικές έννοιες» μόνο η ενότητα που αναφέρεται στα βασικά θέματα (Το εσωτερικό του υπολογιστή, Επεξεργαστής, Κύρια μνήμη, Μητρική πλακέτα, Θύρες επέκτασης, Ψηφιακή αναπαράσταση δεδομένων, Δυαδικό ψηφίο, Μονάδες μέτρησης πληροφορίας κ.τλ.)
2. «Προγραμματίζω υπολογιστικές συσκευές και ρομποτικά συστήματα»
3. «Λύνω προβλήματα με Υπολογιστικά Φύλλα»
4. «Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις»
5. «Η Πληροφορική στο σύγχρονο κόσμο: βασικές έννοιες» η ενότητα που αναφέρεται στα βασικά θέματα (Δίκτυο, Τοπικό δίκτυο, Μητροπολιτικό Δίκτυο, Δίκτυο ευρείας περιοχής, Διαδίκτυο, Συσκευές δικτύου) και τέλος
6. «Διερευνώ και συνεργάζομαι μέσω του Διαδικτύου»
Μαζί με την ενότητα «Λύνω προβλήματα με Υπολογιστικά Φύλλα» διδάσκονται και τα βασικά θέματα «Αρχεία-Φάκελοι».
Οι προτεινόμενες διδακτικές αλληλουχίες είναι ενδεικτικές. Ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να κάνει τον χρονοπρογραμματισμό και το σχεδιασμό της διάρθρωσης της ύλης με βάση τα μαθησιακά χαρακτηριστικά, τα ενδιαφέροντα και τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες των μαθητών της τάξης του αλλά και το συνδυασμό και την εναλλαγή θεωρίας και πράξης. Επίσης, θα πρέπει να χρησιμοποιεί τη σπειροειδή προσέγγιση και να επανέρχεται, με κάθε ευκαιρία και ειδικά στα πλαίσια της υλοποίησης σχεδίων έρευνας, σε βασικές ενότητες.
Βασικές έννοιες (Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 6 ώρες)
Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα | Βασικά θέματα | Δραστηριότητες | Εκπαιδευτικό υλικό |
Ο μαθητής/τρια πρέπει να είναι ικανός/ή - να αναγνωρίζει τα βασικά μέρη στο εσωτερικό του υπολογιστή (επεξεργαστής, μνήμη, θύρες επέκτασης) - να αντιλαμβάνεται και να περιγράφει τη λειτουργία της μνήμης στο υπολογιστικό σύστημα ως μέσο προσωρινής αποθήκευσης - να αντιλαμβάνεται και να περιγράφει το ρόλο του επεξεργαστή στο υπολογιστικό σύστημα - να διακρίνει και να αξιολογεί τα χαρακτηριστικά των τμημάτων στο εσωτερικό του υπολογιστή - να προσδιορίζει την έννοια του δυαδικού ψηφίου (bit) - να προσδιορίζει την έννοια του Byte - να κατονομάζει τα είδη των δεδομένων που αποθηκεύονται σε ψηφιακά μέσα - να αναγνωρίζει την ανάγκη ψηφιακής αναπαράστασης των δεδομένων - να προσδιορίζει και να περιγράφει τις μονάδες μέτρησης πληροφορίας | Το εσωτερικό του υπολογιστή Επεξεργαστής Κύρια μνήμη Μητρική πλακέτα Θύρες επέκτασης Ψηφιακή αναπαράσταση δεδομένων Δυαδικό ψηφίο Μονάδες μέτρησης πληροφορίας | Ο/η εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί ένα μη ενεργό υπολογιστικό σύστημα που υπάρχει στο εργαστήριο και παρουσιάζει αναλυτικά το εσωτερικό μέρος και τις μονάδες του υπολογιστή. Στη συνέχεια, οι μαθητές εμπλέκονται σε δραστηριότητες εξερεύνησης του εσωτερικού του υπολογιστή, της λειτουργίας του υπολογιστικού συστήματος, της διασύνδεσης και επικοινωνίας περιφερειακών συσκευών, του ρόλου του λογισμικού κ.λπ., χρησιμοποιώντας εκπαιδευτικό λογισμικό ή/και σχετικά εκπαιδευτικά βίντεο. Ενδεικτικές δραστηριότητες, που υλοποιούν οι μαθητές στο εργαστήριο Η/Υ, αφορούν - στη διερεύνηση της κωδικοποίησης πληροφοριών και του δυαδικού συστήματος με χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού - στη μοντελοποίηση του υπολογιστή ως ενιαίου συστήματος υλικού-λογισμικού με χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού ή εκπαιδευτικού βίντεο στην έρευνα αγοράς μέσω επίσκεψης σε ηλεκτρονικά καταστήματα υπολογιστών (π.χ. οι μαθητές καλούνται να διαχειριστούν ένα συγκεκριμένο ποσό για απαιτούμενο εξοπλισμό που θα πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές) στην επίλυση σταυρολέξου σχετικών εννοιών. Προτεινόμενες δραστηριότητες στο Φωτόδεντρο - Η Κεντρική Μονάδα ενός προσωπικού υπολογιστή Διαδραστική εφαρμογή περιήγησης προσωπικού υπολογιστή και των βασικών του μονάδων. Οι μαθητές διερευνούν και εξοικειώνονται με τις μονάδες του υπολογιστή ενώ αντλούν συνοπτικές πληροφορίες για το ρόλο της καθεμίας. Ο/η εκπαιδευτικός υποστηρίζει και καθοδηγεί τους μαθητές δημιουργώντας καταστάσεις διερευνητικής και συνεργατικής μάθησης. Παράλληλα, μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν ανενεργό υπολογιστή και να κάνει επίδειξη της κεντρικής μονάδας, του εσωτερικού της μέρους, καθώς και της διασύνδεσης των περιφερειακών συσκευών. Μουσείο Πληροφορικής - Εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας που προσομοιώνει ένα τρισδιάστατο εικονικό μουσείο με εκθέματα από την επιστήμη των υπολογιστών. Ο/η εκπαιδευτικός υποστηρίζει και καθοδηγεί τους μαθητές δημιουργώντας καταστάσεις διερευνητικής και συνεργατικής μάθησης. Πρόσθετες δραστηριότητες αναπαράστασης δεδομένων Αξιοποιώντας τα προτεινόμενα Μαθησιακά Αντικείμενα, ο/η εκπαιδευτικός υποστηρίζει και καθοδηγεί τους μαθητές δημιουργώντας καταστάσεις διερευνητικής και συνεργατικής μάθησης με στόχο την οικοδόμηση αναπαραστάσεων για την ψηφιακή αναπαράσταση της πληροφορίας στον υπολογιστή, καθώς και τη βαθύτερη κατανόηση του Δυαδικού Συστήματος και του δυαδικού ψηφίου ως μονάδα μέτρησης πληροφορίας: Αναπαράσταση αριθμών με δυαδικά ψηφία, Δεδομένα και πληροφορίες Κωδικοποίηση χαρακτήρων στο δυαδικό σύστημα Μετατροπή από το Δεκαδικό στο Δυαδικό Κρυπτογράφηση | Βιβλίο μαθητή Πλατφόρμα Ψηφιακού Σχολείου Φωτόδεντρο - Πανελλήνιο Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων Δυαδικοί Αριθμοί: Εκπαιδευτικό λογισμικό ΔΕΛΥΣ Εκπαιδευτικό λογισμικό «Δημιουργός Μοντέλων 2» (Σενάριο Πληροφορικής) photodentro.edu.gr/edusoft/r/8531/255 Ηλεκτρονικά καταστήματα ψηφιακής τεχνολογίας Βίντεο από εκπαιδευτική τηλεόραση Λογισμικό δημιουργίας σταυρολέξων Μαθησιακό Αντικείμενο στο Φωτόδεντρο - Η Κεντρική Μονάδα ενός προσωπικού υπολογιστή - Μουσείο Πληροφορικής - Αναπαράσταση αριθμών με δυαδικά ψηφία Δεδομένα και πληροφορίες - Κωδικοποίηση χαρακτήρων στο δυαδικό σύστημα - Μετατροπή από το Δεκαδικό στο Δυαδικό Κρυπτογράφηση |
Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 4 ώρες | |||
Ο μαθητής/τρια πρέπει να είναι ικανός/ήνα - αναγνωρίζει τις συσκευές ενός τοπικού δικτύου υπολογιστών - να περιγράφει τη λειτουργία του δικτύου - να διακρίνει τα είδη των δικτύων με βάση τη γεωγραφική τους εμβέλεια - να περιγράφει τα πλεονεκτήματα της χρήσης δικτύων στην καθημερινή ζωή - να συνδέει προσωπικό υπολογιστή και άλλες ψηφιακές συσκευές σε τοπικό δίκτυο υπολογιστών | Δίκτυο Τοπικό δίκτυο Μητροπολιτικό Δίκτυο Δίκτυο ευρείας περιοχής Διαδίκτυο Συσκευές δικτύου | Ενδεικτικές δραστηριότητες, που υλοποιούν οι μαθητές στο εργαστήριο Η/Υ, αφορούν - στη διερεύνηση και μελέτη της λειτουργίας τοπικών δικτύων με χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού προσομοίωσης ή εκπαιδευτικού βίντεο - στη σύνδεση προσωπικού υπολογιστή ή εκτυπωτή δικτύου στο σχολικό εργαστήριο (επίδειξη από το διδάσκοντα ή με χρήση περιβάλλοντος προσομοίωσης) - συζήτηση για τα δημόσια (δωρεάν) ή ιδιωτικά ασύρματα δίκτυα και τις πιθανές εμπειρίες μαθητών από τη σύνδεση φορητών συσκευών (π.χ. τα κινητά τους) σε αυτά, με αναφορά σε ζητήματα ασφάλειας. Προτεινόμενες δραστηριότητες στο Φωτόδεντρο Το σχολικό εργαστήριο Πληροφορικής Εφαρμογή οπτικοποίησης-παρουσίασης των βασικών στοιχείων που συναντάμε στο σχολικό εργαστήριο πληροφορικής και του τρόπου σύνδεσής τους στο τοπικό δίκτυο. Ο μαθητής μπορεί να επιλέξει τα στοιχεία της εικόνας και να δει μια σύντομη περιγραφή της λειτουργίας τους, καθώς και να παρατηρήσει τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται τα διαφορετικά στοιχεία στο τοπικό δίκτυο του εργαστηρίου, κάνοντας παράλληλα τη σύγκριση με το εργαστήριο του σχολείου του. | Βιβλίο μαθητή Εκπαιδευτικά βίντεο (tutorials) Τοπικό δίκτυο εργαστηρίου υπολογιστών Applets με δραστηριότητες χρήσης δικτύου Οδηγός αρχιτεκτονικής σχολικού εργαστηρίου Η/Υ Το σχολικό εργαστήριο Πληροφορικής |
Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 2 ώρες | |||
Προγραμματίζω υπολογιστικές συσκευές και ρομποτικά συστήματα (Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 5 ώρες)
Σημαντικές Επισημάνσεις
Η συγγραφή κώδικα και ο προγραμματισμός υπολογιστών συνδέεται άμεσα με την Υπολογιστική Σκέψη και αποσκοπεί στην καλλιέργεια και ανάπτυξη ικανοτήτων Υπολογιστικής Σκέψης όπως είναι η επίλυση προβλήματος και ο σχεδιασμός συστημάτων. Ως εκ τούτου, η καλλιέργεια και η ανάπτυξη ικανοτήτων και στάσεων Υπολογιστικής Σκέψης μέσω της διδασκαλίας του προγραμματισμού προκύπτει ως φυσικό αποτέλεσμα. Αξίζει να σημειώσουμε επίσης ότι η σημερινή εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας και των νέων προκλήσεων στην καθημερινότητα των μαθητών απαιτεί τον επαναπροσδιορισμό της μαθησιακής διαδικασίας. Το κλειδί της επιτυχίας δεν είναι οι διαδικασίες και τα εργαλεία αλλά οι άνθρωποι της σχολικής κοινότητας και οι μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.
Ο/η εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να επιλέξει οποιοδήποτε κατάλληλο logo-like προγραμματιστικό περιβάλλον ή προγραμματιστικό περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού με πλακίδια, αρκεί να είναι δυνατόν να επιδιώξει με αυτό τις ικανότητες υπολογιστικής σκέψης που παρουσιάζονται στην στήλη «Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα». Στη στήλη «Εκπαιδευτικό Υλικό» προτείνονται μερικά, ενδεικτικά, κατάλληλα, προγραμματιστικά περιβάλλοντα.
Λύνω προβλήματα με Υπολογιστικά Φύλλα (Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 8 ώρες)
Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει το λογισμικό υπολογιστικών φύλλων που θα χρησιμοποιήσει. Προτείνεται η χρήση Ελεύθερου και Ανοικτού Λογισμικού. Με βάση τα μαθησιακά χαρακτηριστικά, τα ενδιαφέροντα και τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες των μαθητών της τάξης του, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει το βαθμό εμβάθυνσης στα θέματα της ενότητας και να επεκταθεί στην αξιοποίηση συνεργατικών υπολογιστικών φύλλων. Αν οι μαθητές δεν είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τη διαχείριση αρχείων και φακέλων, στην έναρξη της ενότητας αυτής είναι απαραίτητο να καλυφθεί το κενό αυτό.
| Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα | Βασικά θέματα | Δραστηριότητες | Εκπαιδευτικό υλικό |
Ο μαθητής/τρια πρέπει να είναι ικανός/ή - να δημιουργεί και να τροποποιεί απλά υπολογιστικά φύλλα - να προσανατολίζεται στο πλέγμα ενός φύλλου εργασίας και να διακρίνει το ενεργό κελί - να προσδιορίζει τη διεύθυνση ενός κελιού στο φύλλο εργασίας - να επιλέγει συγκεκριμένα κελιά - να διακρίνει τύπους δεδομένων (αριθμητικά, αλφαριθμητικά δεδομένα, ημερομηνίες κ.α.) σε ένα υπολογιστικό φύλλο - να εισάγει δεδομένα και να τροποποιεί το περιεχόμενο σε κελιά του υπολογιστικού φύλλου - να εισάγει απλές και σύνθετες σχέσεις υπολογισμού σε ένα υπολογιστικό φύλλο - να χρησιμοποιεί τεχνικές αντιγραφής δεδομένων και μαθηματικών υπολογισμών σε ένα υπολογιστικό φύλλο - να μορφοποιεί τα περιεχόμενα ενός κελιούνα χρησιμοποιεί απλές συναρτήσεις του υπολογιστικού φύλλου (π.χ. SUM, AVERAGE, MAX,MIN)για την επίλυση προβλημάτων να κατανοεί τησπουδαιότητα των συναρτήσεων του υπολογιστικού φύλλουνα δημιουργεί γραφήματα (ιστόγραμμα, πίτας κ.λπ.), χρησιμοποιώντας δεδομένα ενός υπολογιστικού φύλλου να καθορίζει τις παραμέτρους εκτύπωσης συγκεκριμένα κριτήρια (προεπισκόπηση, μορφή, τμήμα εγγράφου)να συνεργάζεται και να προσφέρει τις γνώσεις και τις ικανότητές του στην ομάδα για την υλοποίηση μιας δραστηριότητας- εργασίαςνα χρησιμοποιεί σχετικές και απόλυτες αναφορές κελιών σε υπολογισμούς για την επίλυση προβλημάτωννα διακρίνει τη διαφορά μεταξύ σχετικών και απόλυτων αναφορών και τη χρησιμότητά τους στους υπολογισμούςνα ταξινομεί τα δεδομένα μιας περιοχής κελιών με βάση συγκεκριμένα κριτήρια να εφαρμόζει φίλτρα σε πίνακα | Λογισμικό υπολογιστικών φύλλων Η έννοια του υπολογιστικού φύλλου Η έννοια του κελιού Διεύθυνση, τύπος και περιεχόμενο κελιού Επεξεργασία αριθμητικών δεδομένων Μορφοποίηση κελιών Η έννοια του βιβλίου εργασίας Διαχείριση κελιών στο πλέγμα Χρήση συναρτήσεων Δημιουργία γραφημάτων Εκτύπωση φύλλου εργασίας Απόλυτες και σχετικές αναφορές Ταξινόμηση και επεξεργασία δεδομένων Φίλτρο | Ο/η εκπαιδευτικός μέσα από σχετικά παραδείγματα προκαλεί το ενδιαφέρον των μαθητών για τα υπολογιστικά φύλλα. Οι μαθητές εξοικειώνονται μετο περιβάλλον του λογισμικού αξιοποιώντας την αναπαράσταση του πίνακα που είναι οικεία από τον επεξεργαστή κειμένου. Ο/η εκπαιδευτικός αναθέτει κατάλληλες δραστηριότητες που απαιτούν τη δημιουργία υπολογιστικών φύλλων διαφόρων τύπων και μορφών με σκοπό την επίλυση προβλημάτων που αφορούν στην καταγραφή, ταξινόμηση, επεξεργασία και αναπαράσταση δεδομένων. Η θεματολογία προτείνεται να εντάσσεται στο πλαίσιο δραστηριοτήτων της σχολικής και της κοινωνικής ζωής. Επίσης, προτείνεται η υλοποίηση σχετικών εργασιών σε συνεργασία με τα άλλα μαθήματα του Π.Σ. (μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, κοινωνικές επιστήμες κ.λπ.). Ενδεικτικές δραστηριότητες: - προϋπολογισμός σχολικής εκδρομής - διαχείριση του ταμείου της τάξης - υπολογισμός του μέσου όρου βαθμολογίας μαθημάτων - σύνθεση ενός υπολογιστικού συστήματος και υπολογισμός τους κόστους αγοράς του. - καταγραφή και επεξεργασία των μετεωρολογικών δεδομένων της περιοχής - στατιστικά των παικτών της αγαπημένης ομάδας μπάσκετ - δημιουργία γραφικών παραστάσεων (π.χ. νόμοι ταχύτητας και διαστήματος στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση). - επεξεργασία δεδομένων δημογραφικής μελέτης για την πόλη μας (π.χ. τις τελευταίες δεκαετίες) - μελέτη της κατανομής των μορφών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. - μελέτη απλών συναρτήσεων στα μαθηματικά - μοντελοποίηση και μελέτη νόμων στη φυσική - σχεδιασμός και οργάνωση μουσικής συλλογής - σχεδιασμός και οργάνωση σχολικής βιβλιοθήκης. Στις δραστηριότητες μπορούν να αξιοποιηθούν τα βιντεομαθήματα του φωτόδεντρου. | Βιβλίο μαθητή Λογισμικό υπολογιστικών φύλλων Σενάρια οδηγού εκπαιδευτικού νέου ΠΣ Διαχείριση ταμείου τάξης με χρήση υπολογιστικών φύλλων (Σελ. 98-104) Σύνθεση υπολογιστικού συστήματος και υπολογισμός κόστους αγοράς του με χρήση Υπολογιστικών Φύλλων (Σελ. 105- 110) Μελέτη διαδικτυακών μηχανών αναζήτησης με χρήση Υπολογιστικών Φύλλων (Σελ.111-117) Αίσωπος Ταξινόμηση, φίλτρα, γραφήματα στα υπολογιστικά φύλλα Φωτόδεντρο Εισαγωγή στο Υπολογιστικό Φύλλο Υπολογιστικό Φύλλο Ιστού Εισαγωγή τύπων στο Υπολογιστικό Φύλλο Μορφοποίηση δεδομένων στο Υπολογιστικό Φύλλο Επεξεργασία αριθμητικών δεδομένων στο Υπολογιστικό Φύλλο Εισαγωγή γραφήματος στο Υπολογιστικό Φύλλο Οι συναρτήσεις στο Υπολογιστικό Φύλλο Σχετικές και απόλυτες αναφορές κελιών στο Υπολογιστικό Φύλλο Εισαγωγή γραφήματος στο Υπολογιστικό Φύλλο Ταξινόμηση δεδομένων στο Υπολογιστικό Φύλλο Χρήση φίλτρων στο Υπολογιστικό Φύλλο |
Ο μαθητής/τρια πρέπει να είναι ικανός/ή - να χειρίζεται αρχεία και φακέλους (δημιουργία, αναζήτηση, αντιγραφή, μετακίνηση, μετονομασία, άνοιγμα, κλείσιμο, διαγραφή, ανάκτηση) σε ποικίλα αποθηκευτικά μέσα - να εξάγει πληροφορίες σχετικά με τα προσωπικά του/της αρχεία (όνομα, τύπος, μέγεθος, ημερομηνίες δημιουργίας και τελευταίας τροποποίησης) - να οργανώνει το χώρο αποθήκευσης που χρησιμοποιεί (χρήση φακέλων και υποφακέλων στο σκληρό δίσκο, στη μνήμη flash κ.λπ.) - να αναγνωρίζει τη σημασία κατάλληλης ονοματολογίας στα αρχεία και στους φακέλους που χρησιμοποιεί | Φάκελοι και αρχεία Οργάνωση αρχείων και φακέλων Χειρισμός και ιδιότητες αρχείων και φακέλων Συμπίεση και αποσυμπίεση αρχείων και φακέλων | Οι μαθητές/τριες εργάζονται ατομικά ή ανά δύο στον υπολογιστή και εκτελούν μικρές ασκήσεις και δραστηριότητες. Για παράδειγμα | Βιβλίο μαθητή Λογισμικά συμπίεσης αρχείων Φωτόδεντρο- Πανελλήνιο Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων Τύποι Αρχείων Αποθήκευση και Διαχείριση Αρχείων Διαχείριση Αρχείων και Φακέλων Πλατφόρμα Αίσωπος Οργάνωση των δεδομένων στους Η/Υ - Αρχεία και Φάκελοι Συμπίεση κειμένου |
| Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 8 ώρες | |||
Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις (Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 4 ώρες)
| Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα | Βασικά θέματα | Δραστηριότητες | Εκπαιδευτικό υλικό |
Ο μαθητής/τρια πρέπει - να είναι ικανός/ήνα περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά της κωδικοποίησης δεδομένων (χαρακτήρας, εικόνα, ήχος) - να αναγνωρίζει την ανάγκη συμπίεσης αρχείων πολυμεσικών πληροφοριών (εικόνα, ήχος, βίντεο) - να αναγνωρίζει διαφορετικούς τύπους εικόνων, ήχου και βίντεο - να μετατρέπει εικόνες σε διαφορετικές μορφές ανάλυσης, βάθους χρώματος κ.λπ. - να μετατρέπει αρχεία εικόνων σε διαφορετικές μορφές (π.χ. bmp, jpg, gif) - να μετατρέπει αρχεία ήχου σε διαφορετικές μορφές (mp3, wav κ.λπ.) - να δημιουργεί ψηφιακό βίντεο μικρής διάρκειας - να υλοποιεί στοιχειώδεις επεξεργασίες σε αρχεία πολυμέσων (πχ. περικοπή,κολάζ, μοντάζ κ.λπ.) | Κωδικοποίηση Χαρακτηριστικά εικόνας Πρότυπα συμπίεσης εικόνας και ήχου Επεξεργασία αρχείων πολυμέσων Δημιουργία κινουμένου σχεδίου/βίντεο Λογισμικό παρουσιάσεων | Ο/η εκπαιδευτικός αναθέτει μικρές πολυμεσικές εφαρμογές Οι μαθητές/τριες δημιουργούν πολυμεσικό λεύκωμα για θέματα όπως η τάξη μου, το σχολείο μου, η πόλη μου κλπ. Τα προτεινόμενα θέματα εργασίας μπορούν εναλλακτικά να αντλούνται από τα μαθήματα του Π.Σ. (φυσικές επιστήμες, μαθηματικά, γλώσσα, κοινωνικές επιστήμες κ.λπ.), το διαθεματικό πεδίο ή τη σχολική και κοινωνική ζωή. Ειδικότερα, αξιοποιούν το σχετικό εξοπλισμό του σχολικού εργαστηρίου (βιντεοκάμερα, φωτογραφική μηχανή, σαρωτή) και κατάλληλο λογισμικό για να συλλέξουν και να επεξεργαστούν πολυμεσικό υλικό. Προτεινόμενες δραστηριότητες στο Φωτόδεντρο - Δειγματοληψία Ήχου - Διαδραστική εφαρμογή που προσομοιώνει τη διαδικασία της δειγματοληψίας και τη μετατροπή αναλογικού ήχου σε ψηφιακό. - Εργαλείο δημιουργίας ψηφιογραφικών και διανυσματικών εικόνων - Περιβάλλον δημιουργίας ψηφιογραφικών και διανυσματικών εικόνων με στόχο την ανάδειξη των διαφορών μεταξύ των δύο μορφών εικόνας. - Κινούμενο σχέδιο - Εφαρμογή διαδραστικής προσομοίωσης της δημιουργίας κινουμένων σχεδίων μέσω της σύνθεσης στιγμιοτύπων. - Συνθετική κίνηση | Βιβλίο μαθητή Αναπαράσταση ψηφιακήςεικόνας: Πλατφόρμα Ψηφιακού Σχολείου Εκπαιδευτικό λογισμικό πολυμέσων Λογισμικό παρουσιάσεων Εργαλεία Web 2.0 Εκπαιδευτικά tutorials Ιστότοποι δημιουργίας κόμικ Μαθησιακά Αντικείμενα στο Φωτόδεντρο Δειγματοληψία Ήχου Εργαλείο δημιουργίας ψηφιογραφικών και διανυσματικών εικόνων Κινούμενο σχέδιο Συνθετική κίνηση |
| Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 4 ώρες | |||
Διερευνώ και συνεργάζομαι μέσω του Διαδικτύου (Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 2 ώρες)
| Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα | Βασικά θέματα | Δραστηριότητες | Εκπαιδευτικό υλικό |
Ο μαθητής/τρια πρέπει να είναι ικανός/ή - να αξιολογεί την ασφάλεια και την ποιότητα των ιστοτόπων που χρησιμοποιεί - να διαπιστώνει και να αναγνωρίζει την προέλευση μιας πληροφορίας από πηγές στον Παγκόσμιο Ιστό (συντάκτης, φορέας, ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης κ.λπ.) - να αξιολογεί τις πληροφορίες που εντοπίζει σε ηλεκτρονικές πηγές χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα κριτήρια (εγκυρότητα, πληρότητα, ακρίβεια κ.λπ.) - να χρησιμοποιεί τεχνικές και κριτήρια αξιολόγησης των πληροφοριών που αναζητά σε ηλεκτρονικές πηγές (συνάφεια, αξία και χρησιμότητα των πληροφοριών για το συγκεκριμένο σκοπό) - να σέβεται και να αναφέρει τα πνευματικά δικαιώματα σε πληροφορίες και λογισμικό που αντλεί από πηγές στον Παγκόσμιο Ιστό - να αναπτύξει ικανότητες στοχοθεσίας και αυτορρύθμισης κατά την πλοήγηση σε πηγές στον Παγκόσμιο Ιστό - να αναγνωρίζει τις άδειες χρήσης περιεχομένου και λογισμικού που αντλεί από πηγές στον Παγκόσμιο Ιστό - να επιχειρηματολογεί για τις συνέπειες της πειρατείας λογισμικού και προϊόντων πνευματικής δημιουργίας
| Αξιολόγηση πληροφοριών από τον Παγκόσμιο Ιστό Πνευματική ιδιοκτησία | Οι μαθητές/τριες με την καθοδήγηση του/της εκπαιδευτικού συζητούν για τα κριτήρια με τα οποία θα ελέγχουν την εγκυρότητα και αξιοπιστία πληροφοριών από πηγές στον Παγκόσμιο Ιστό. Οι προτεινόμενες πηγές μπορούν να προέρχονται από επιστημονικές ενώσεις, κρατικούς φορείς και υπηρεσίες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, ιδιώτες κ.λπ. Εναλλακτικά η δραστηριότητα μπορεί να είναι καθοδηγούμενη, π.χ. μία ιστοεξερεύνηση. Ερωτήματα που θα μπορούσαν να τεθούν για διερεύνηση και απάντηση από τους μαθητές είναι: Παιγνίδι ρόλων ή δημιουργία κόμικ (με χρήση κατάλληλων εργαλείων Web 2.0) για την ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα πειρατείας λογισμικού - πνευματικών αγαθών και την ανάδειξη της σημασίας και της αναγκαιότητας αναγνώρισης της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 2 ώρες | Βιβλίο μαθητή Πλατφόρμα Ψηφιακού Σχολείου Υπηρεσίες Πανελληνίου Σχολικού Δικτύου Εκπαιδευτικά ιστολόγια Οργανισμός για τη λογοκλοπή Αξιολόγηση Διαδικτυακών πηγών Commoncraft Website Evaluation Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας Friends of Active Copyright Education
|
| Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος: 2 ώρες | |||