ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ (31η ΜΑΪΟΥ)
Αρ.Πρωτ.Δ.ΥΓ.5/Φ.Γ9/ΓΠοικ..44326/17-05-2013
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΥΓΕΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α
Πληροφορίες : Παπασαράντης Μ., Κολλιόπουλος Α.
Τηλ. : 210-5235542
Τηλ. : 210-5235453
Τηλ. : 210-5235274
FAX : 210-5235453
Εmail: agoghygeias(ΑΤ)yyka.gov.gr
URL:http://www.moh.gr
ΘΕΜΑ : Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 31 Μαΐου 2013.
ΣΧΕΤΙΚΑ: Το από 14 Μαΐου 2013 υπηρεσιακό σημείωμα της Δ/νσης Εξαρτήσεων
Την 31η Μαΐου κάθε έτους εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος που έχει καθιερώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( Π.Ο.Υ.) δίνοντας έμφαση στους κινδύνους για την υγεία από το κάπνισμα και υποστηρίζοντας αποτελεσματικές πολιτικές για τον έλεγχο και περιορισμό του.
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας επικεντρώνεται στην πλήρη απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού και της προώθησής τους με διάφορους τρόπους, όπως μέσω χορηγιών.
Ο απώτερος σκοπός της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του καπνίσματος είναι να συμβάλει στην προστασία των σημερινών και μελλοντικών γενεών , όχι μόνο από τις καταστροφικές συνέπειες για την υγεία αλλά και από τα κοινωνικά ,περιβαλλοντικά και οικονομικά δεινά που προκαλεί τόσο το ενεργητικό κάπνισμα όσο και το παθητικό κάπνισμα.
Οι ειδικότεροι στόχοι του Π.Ο.Υ. μέσω της εκστρατείας ενημέρωσης για το 2013 είναι οι ακόλουθοι:
α) να ωθήσει τις χώρες να εφαρμόσουν το άρθρο 13 της Σύμβασης- Πλαισίου του Π.Ο.Υ. για τον έλέγχο του καπνού (WHO FCTC/ 2003 ) και τις κατευθυντήριες γραμμές του για την πλήρη απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού καθώς και των μεθόδων προώθησής τους , ώστε όλο και λιγότεροι άνθρωποι να αρχίζουν ή να συνεχίζουν να καπνίζουν.
β) να συντονίσει τις προσπάθειες σε τοπικό εθνικό και διεθνές επίπεδο, για να αντιμετωπίσει τις προσπάθειες της καπνοβιομηχανίας να υπονομεύσει τον έλεγχο του καπνίσματος και συγκεκριμένα τις απόπειρές της, να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την πλήρη απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού και άλλων συναφών προωθητικών ενεργειών.
Η αντιμετώπιση των παρεμβάσεων της καπνοβιομηχανίας αποτέλεσε, ως γνωστόν, το θέμα της περσινής παγκόσμιας ημέρας (εγκύκλιος μας ΔΥΓ5/Φ.Γ9/ΓΠ.44239/27-04-2012) Οι ανωτέρω στόχοι σχετίζονται με την εφαρμογή του ενός εκ των έξη μέτρων που υιοθέτησε ο Π.Ο.Υ. το 2008 για να υποστηρίξει τα κράτη-μέλη στο έργο της αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης της επιδημίας του καπνίσματος.
Τα μέτρα αυτά είναι γνωστά με το ακρωνύμιο «M POWER» και καθένα από αυτά αντιστοιχεί σε τουλάχιστον ένα άρθρο της Σύμβασης – Πλαισίου :
- Παρακολούθηση κατανάλωσης προϊόντων καπνού και πολιτικές πρόληψης
- Προστασία πολιτών από το κάπνισμα
- Προσφορά βοήθειας για την διακοπή του καπνίσματος
- Ενημέρωση για τους κινδύνους στην υγεία από το κάπνισμα.
- Ενίσχυση των απαγορεύσεων της διαφήμισης προϊόντων καπνού , της προώθησής τους και των χορηγιών
- Αύξηση της φορολογίας καπνού
Όσον αφορά την χώρα μας, το Υπουργείο Υγείας σε εναρμόνιση με την Κοινοτική Οδηγία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2003/33/ΕΚ EEL 152/20-06-2003) σχετικά με την διαφήμιση και την χορηγία προϊόντων καπνού, έχει εκδώσει, την με αρ. πρωτ. Υ1/ΓΠ οικ.81348 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1075/τ.Β/29-07-2005) σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται
α) κάθε διαφήμιση προϊόντων καπνού στα Μ.Μ.Ε., στον τύπο και σε άλλα έντυπα μέσα,
β) κάθε δημόσια ή ιδιωτική συμβολή σε εκδήλωση, δραστηριότητα ή σε άτομα με σκοπό την άμεση ή έμμεση προώθηση ενός προϊόντος καπνού.
Επιπλέον σύμφωνα με άρθρο 17 του Ν. 3868/10 (ΦΕΚ 129/τ.Α/03-08-2010) απαγορεύεται κάθε είδους διαφήμιση και προώθηση προϊόντων καπνού σε όλους τους εξωτερικούς , υπαίθριους και εσωτερικούς χώρους .
Τέλος το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού και σε εφαρμογή του άρθρου 12 της Σύμβασης Πλαισίου για τον Έλεγχο του Καπνού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας « Εκπαίδευση, επικοινωνία, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση του κοινού » εκπονεί προγράμματα αγωγής και προαγωγής υγείας στα σχολεία με στόχο την πρόληψη του καπνίσματος και την ευαισθητοποίηση του νεανικού πληθυσμού σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος. (Ν 3420/2005 « Κύρωση της Σύμβασης- Πλαίσιο του Π.Ο.Υ. για τον έλεγχο του καπνού» ΦΕΚ.298/τ. Α/06-12-2005)
Ύστερα από τα παραπάνω και ακολουθώντας το μήνυμα του Π.Ο.Υ. για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος, παρακαλούμε να διοργανώσετε διάφορες σχετικές εκδηλώσεις με την ευκαιρία της Ημέρας αυτής.
Σε περίπτωση που χρειασθείτε έντυπο ενημερωτικό υλικό σχετικά με το κάπνισμα, μπορείτε να απευθύνεστε στην Δ/νση Αγωγής Υγείας και Πληροφόρησης του Υπουργείου.
Είναι ευνόητο ότι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τους κινδύνους που προκαλεί στην υγεία το κάπνισμα δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο σε συγκεκριμένες ημέρες αλλά να είναι διαρκής.
Ειδικότερα οι Υ.ΠΕ. της χώρας παρακαλούνται να ενημερώσουν τους εποπτευόμενους φορείς τους, όπως Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας.
Οι Περιφέρειες καθώς και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος όπως επίσης και το Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων – Προαγωγής της Υγείας παρακαλούνται να ενημερώσουν τους εποπτευόμενους φορείς τους και τα μέλη τους .
Επίσης το Ι.Κ.Α. και οι Δ/νσεις Υγειονομικού των Γ.Ε.Σ.- Γ.Ε.Α.- Γ.Ε.Ν. παρακαλούνται να ενημερώσουν σχετικά τις υπηρεσίες τους.
Το Τμήμα Τύπου και Δημοσίων σχέσεων του Υπουργείου , παρακαλείται όπως να ενημερώσει όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης.
Η Δ/νση Οργάνωσης, Απλούστευσης Διαδικασιών και Πληροφορικής παρακαλείται να αναρτήσει στην Ιστοσελίδα του Υπουργείου την παρούσα εγκύκλιο.
Τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα στα οποία κοινοποιείται το έγγραφο αυτό παρακαλούνται να προβάλουν το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά το Καπνίσματος μέσω των Δελτίων Ειδήσεων και της διοργάνωσης ειδικών εκπομπών.
Κείμενα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος στη αγγλική γλώσσα υπάρχουν στην ιστοσελίδα του Π.Ο.Υ. και ειδικότερα στην ψηφιακή διαδρομή http://www.who.int/tobacco/wntd/en.
Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΜΑΡΙΟΣ ΣΑΛΜΑΣ
Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος
31 Μαίου 2013
Τα κάπνισμα από μόνο του είναι η πιο αποτρέψιμη αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο και με τα σημερινά δεδομένα είναι υπεύθυνη για τον θάνατο ενός στους δέκα ενήλικες σε όλο τον κόσμο.
Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος 2013 είναι : η απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού, της προώθησης τους και των χορηγιών.
Η πλήρης απαγόρευση όλων των διαφημίσεων προϊόντων καπνού και της προώθησής τους μέσω χορηγιών απαιτείται για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη εντός πέντε ετών από την στιγμή που θα επικυρώσουν την Σύμβαση – Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού (W.H.O. FCTC). Οι στατιστικές δείχνουν ότι η πλήρης απαγόρευση της διαφήμισης, οδηγεί σε μείωση του αριθμού των ανθρώπων που αρχίζουν ή συνεχίζουν το κάπνισμα καθώς και ότι η απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού και των χορηγιών είναι από οικονομική άποψη ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για τη μείωση της ζήτησης καπνού και κατ’ επέκταση για τον έλεγχο της αγοράς προϊόντων καπνού.
1. Οι περισσότερες χώρες δεν έχουν εφαρμόσει πλήρη απαγόρευση Παρά την τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα της πλήρους απαγόρευσης, κατά το 2010, μόνο το 6% του παγκόσμιου πληθυσμού προστατευόταν πλήρως από τις διαφημίσεις της βιομηχανίας καπνού, και τις τακτικές προώθησης των προϊόντων της (έκθεση του ΠΟΥ για την παγκόσμια επιδημία του καπνίσματος, 2011).
Για να συμβάλει στην μείωση της χρήσης καπνού, η πλήρης απαγόρευση της διαφήμισης και προώθησης προϊόντων καπνού πρέπει να αντιμετωπίσει:
· την απατηλή και παραπλανητική φύση των εκστρατειών προώθησης των προϊόντων καπνού
· την αναπόφευκτη έκθεση της νεολαίας στις τακτικές προώθησης
· την αποτυχία της καπνοβιομηχανίας για μια αποτελεσματική αυτορρύθμιση
· την αναποτελεσματικότητα των μερικών / αποσπασματικών απαγορεύσεων.
Εν τω μεταξύ, καθώς όλο και περισσότερες χώρες τείνουν να ανταποκριθούν πλήρως στις υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από τη Σύμβαση-Πλαίσιο του Π.Ο.Υ. για τον Έλεγχο του Καπνού (WHO FCTC), οι προσπάθειες της καπνοβιομηχανίας να υπονομεύσει τη Συνθήκη, γίνονται ολοένα και πιο επιθετικές, με κύριο στόχο να αποδυναμώσουν το έργο των φορέων της δημόσιας υγείας για την απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού και της προώθησης τους εν γένει .
Για παράδειγμα, όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες απαγόρευσαν τις διαφημίσεις των προϊόντων καπνού μέσω οθονών σε σημεία πώλησης – γνωστά ως «powerwalls» καπνού – ή όπου απαγόρευσαν την διαφήμιση μέσω προωθητικών μεθόδων, που περιελάμβαναν τυποποιημένες με ορισμένο τρόπο συσκευασίες προϊόντων καπνού, η καπνοβιομηχανία προσέφυγε στα εθνικά δικαστήρια και στους διεθνείς μηχανισμούς εμπορίου κατά των συγκεκριμένων κυβερνήσεων.
Από την άλλη πλευρά, η καπνοβιομηχανία χρησιμοποιεί τη χορηγία εκδηλώσεων και ιδιαίτερα την τακτική της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για να ξεγελάσει την κοινή γνώμη και να την κάνει να πιστέψει στην αξιοπιστία της και τις καλές της προθέσεις, ενώ ταυτόχρονα ελίσσεται για να παραβιάσει την πολιτική και νομοθετική διαδικασία.
2. Βασικές Διαπιστώσεις
· Η παγκόσμια επιδημία του καπνίσματος σκοτώνει περίπου 6 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, εκ των οποίων περισσότεροι από 600.000 είναι μη καπνιστές που πεθαίνουν από το παθητικό κάπνισμα. Αν δεν λάβουμε μέτρα, η επιδημία θα σκοτώνει περισσότερα από 8 εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο έως το 2030.
Περισσότερο από το 80% αυτών των θανάτων, που μπορούν να προληφθούν, θα είναι μεταξύ των ανθρώπων που ζουν σε χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες.
· Παρά το ότι παρατηρείται κάποια μείωση της κατανάλωσης προϊόντων καπνού σε μερικές αναπτυγμένες χώρες, εν τούτοις η παγκόσμια κατανάλωση αυξάνεται .
3. Παθητικό κάπνισμα
Δεν υπάρχει ένα ακριβές όριο ασφαλείας για την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Κάθε δημόσιος χώρος που είναι απαλλαγμένος από το κάπνισμα, εκτός από την προστασία της υγείας, αποτελεί και μέσο ενθάρρυνσης των καπνιστών για να σταματήσουν το κάπνισμα.
· Κατά το 2004, υπολογίζεται ότι το 31% του συνόλου των παιδικών θανάτων οφειλόταν στο παθητικό κάπνισμα .
· Υπάρχουν περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες στον καπνό του τσιγάρου, εκ των οποίων τουλάχιστον 250 είναι γνωστό ότι είναι επιβλαβείς και περισσότερες από 50 είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο.
· Στους ενήλικες, το παθητικό κάπνισμα προκαλεί σοβαρές καρδιοαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις που περιλαμβάνουν την στεφανιαία νόσο και τον καρκίνο των πνευμόνων.
· Στα βρέφη, προκαλεί το σύνδρομο του αιφνιδίου θανάτου.
· Στις εγκύους, προκαλεί την γέννηση ελλιποβαρών βρεφών.
4. Οι φόροι αποθαρρύνουν την κατανάλωση καπνού
Η φορολογία του καπνού αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο μείωσης της κατανάλωσης καπνού, ιδιαίτερα μεταξύ των εφήβων, των νέων και των φτωχών.
Μια αύξηση του φορολογίας καπνού κατά 10% μειώνει την κατανάλωσή του κατά 4% στις αναπτυγμένες χώρες και κατά τουλάχιστον 8% στις χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες.