ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ - ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ - ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΚΟΙΝΟΥ)

ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
(ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ - ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ - ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΚΟΙΝΟΥ)

Αρ.Πρωτ.ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/22088/03-11-2011

ΘΕΜΑ: «Διευκρινίσεις για την εφαρμογή του νέου ωραρίου εργασίας»

1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Με το άρθρο 41 του ν.3979/2011 (Α΄138), όπως γνωρίζετε, αυξήθηκαν σε σαράντα (40) οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας, του μόνιμου και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικού του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ., καθώς και όσων κατηγοριών προσωπικού των υπηρεσιών και φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα ακολουθούν το ωράριο αυτών. Με την ίδια ως άνω ρύθμιση αυξήθηκαν και οι ώρες εργασίας συγκεκριμένων κατηγοριών προσωπικού, π.χ. κλάδων ή ειδικοτήτων πληροφορικής.

Στο πλαίσιο του νέου, κατά τα ανωτέρω, εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας, με την αριθ. πρωτ. ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/14757/25.7.2011 ( Β΄1659) απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, τροποποιήθηκε η ισχύουσα παλαιότερη απόφαση ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/οικ/1692/27.6.2006 (Β’769) και αυξήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι επιλογές ωρών προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών, των Ν.Π.Δ.Δ. και των ΟΤΑκαι καθορίστηκαν οι ώρες εισόδου του κοινού στις Δημόσιες Υπηρεσίες και φορείς του Δημοσίου.

Για την ενιαία εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 41 του ν.3979/2011 και της ως άνω Υπουργικής Απόφασης, το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εξέδωσε την με αριθ. πρωτ. ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/15884/10.8.2011 εγκύκλιο «Καθορισμός ωρών εβδομαδιαίας εργασίας, προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. και ωρών εισόδου του κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες», με την οποία δόθηκαν οι σχετικές οδηγίες και διευκρινίσεις προς όλους τους υπόχρεους φορείς.

Με αφορμή ερωτήματα που περιήλθαν στην Υπηρεσία μας, διαπιστώσαμε την ανάγκη πρόσθετων διευκρινίσεων για την εφαρμογή του νέου ωραρίου εργασίας. Κατόπιν τούτου, παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις:

2. Ειδικά ζητήματα εφαρμογής του νέου ωραρίου εργασίας.

α) Ειδικά ωράρια εργασίας.

Εξακολουθούν να ισχύουν τα ειδικά ωράρια εργασίας, τα οποία καθορίζονται με ειδικέςδιατάξεις και προβλέπουν διαφορετικό, μεγαλύτερο ή μικρότερο, ημερήσιο ή εβδομαδιαίο χρόνοεργασίας για ορισμένες κατηγορίες προσωπικού του Δημοσίου, των ΟΤΑ και των λοιπών ΝΠΔΔ,περιλαμβανομένων και των ΝΠΙΔ που ανήκουν στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, κατάπαρέκκλιση των κείμενων με γενική ισχύ διατάξεων, εκτός από εκείνα που ρητά ορίζονται στο άρθρο41 του ν.3979/2011 ότι καταργούνται.(Βλ. περιπτώσεις γ΄ και ε΄ της παρ. 5 του άρθρου 1 τουν.1157/1981, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 41 του ν.3979/20011).

Σημειώνεται ότι στην έννοια των ειδικών διατάξεων, δεδομένου ότι το άρθρο 41 τουν.3979/2011 δεν διακρίνει, περιλαμβάνονται, πέραν των ρυθμίσεων των νόμων, οι ρυθμίσεις τωνκανονιστικών πράξεων και οι ρυθμίσεις των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, καθώς και των εσωτερικών κανονισμών εργασίας που έχουν εκδοθεί μετά από σχετική εξουσιοδότηση. Κατά συνέπεια, ειδικά ωράρια εργασίας που προβλέπονται, τόσο από ρυθμίσεις νόμων, όσο όμως και από ρυθμίσεις προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, συλλογικών συμβάσεων ή εσωτερικών κανονισμών εργασίας, συνεχίζουν να ισχύουν για όσο διάστημα το αρμόδιο για την τροποποίησή τους όργανο δεν τις τροποποιεί.

β) Ωράριο εργασίας προσωπικού με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου.

Οι εργαζόμενοι με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου εργάζονται με το ωράριο, το οποίο προβλέπεται από τους όρους της σύμβασης που έχουν συνάψει με τον εργοδότη (υπηρεσία ή φορέα του δημοσίου) έως ότου λήξει η σύμβασή τους, εκτός εάν ρητά στη σύμβαση καθορίζεται το ημερήσιο ωράριο εργασίας τους σε συνάρτηση με το εκάστοτε γενικά ισχύον ωράριο.

γ) Μειωμένο ωράριο εργασίας για ειδικές κατηγορίες προσωπικού, ΑμεΑ κ.λπ.

Το μειωμένο ωράριο εργασίας των πιο κάτω κατηγοριών προσωπικού:

· κατά μία (1) ώρα την ημέρα στους τακτικούς και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλους του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, οι οποίοι είναι τυφλοί ή παραπληγικοί-τετραπληγικοί, νεφροπαθείς τελικού σταδίου, καθώς και οι έχοντες αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω,

· κατά μία (1) ώρα την ημέρα στους τακτικούς και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλους του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, οι οποίοι έχουν:
- παιδιά με ποσοστό αναπηρίας (πνευματικής, ψυχικής ή σωματικής) 67% και άνω ή
- σύζυγο με αναπηρία σε ποσοστό 100% τον οποίο συντηρούν,

· κατά δύο (2) ώρες την ημέρα στους τακτικούς και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλους του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, οι οποίοι είναι τυφλοί τηλεφωνητές, συνεχίζει να ισχύει με την ανάλογη προσαύξηση, με βάση το νέο ωράριο εργασίας των σαράντα (40) ωρών την εβδομάδα. Για παράδειγμα, ενώ προηγουμένως ο υπάλληλος που είχε δικαίωμα να εργάζεται μία (1) ώρα την ημέρα λιγότερο από το ισχύον ημερήσιο κανονικό ωράριο των 7,5 ωρών, δηλ. εργαζόταν 6,5 ώρες ημερησίως, μετά την καθιέρωση των οκτώ (8) ωρών ημερήσιου ωραρίου, πρέπει να εργάζεται επτά (7) ώρες ημερησίως.

δ) Ωράριο εργασίας των εργαζομένων στα ΚΕΠ και ωράριο λειτουργίας των ΚΕΠ.

Στα ΚΕΠ, στα οποία υπηρετούν έως δύο (2) υπάλληλοι, και ένας προϊστάμενος, οι οποίοι δύναται να είναι μόνιμοι υπάλληλοι του κλάδου Διεκπεραίωσης Υποθέσεων Πολιτών ή προσωπικό άλλου κλάδου ή ειδικότητας του Δήμου ή απασχολούμενοι με σύμβαση, την οποία έχει εγκρίνει το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, το ωράριο εργασίας των υπαλλήλων και του προϊσταμένου είναι 07.30 – 15.30, χωρίς δυνατότητα επιλογής ωραρίου και το οποίο παράλληλα είναι και το ωράριο λειτουργίας του ΚΕΠ.

Στα ΚΕΠ στα οποία υπηρετούν τρεις (3) και περισσότεροι υπάλληλοι, ο προϊστάμενος και ο υπάλληλος που τον αναπληρώνει, εργάζονται και αυτοί εκ περιτροπής σε βάρδια πρωινή ή απογευματινή, καθώς και το Σάββατο, όπως και όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι του ΚΕΠ. Στόχος είναι ο προϊστάμενος και ο αναπληρωτής του να ακολουθούν το πρόγραμμα εργασίας όλων των υπολοίπων εργαζομένων στο ΚΕΠ για να υποστηρίζουν αποτελεσματικότερα τη λειτουργία του και κατά τις απογευματινές ώρες και, ταυτόχρονα, για να μη δημιουργούνται θέματα ασφαλείας για το προσωπικό, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις, όπου στην απογευματινή βάρδια απασχολείται μόνο ένας εργαζόμενος. Σχετική για το ζήτημα αυτό (της ασφάλειας) είναι και η αριθ. πρωτ. ΔΟΛ ΚΕΠ/Φ.5/22/2963/9.4.2010 εγκύκλιος.

Τονίζεται ότι, το ωράριο εργασίας των εργαζομένων, οι οποίοι εργάζονται σε βάρδιες εκ περιτροπής, από Δευτέρα έως και Παρασκευή, είναι ως εξής:
(α) Πρωινή βάρδια: 07.30 – 14.00.
(β) Απογευματινή βάρδια: 13.30 – 20.00.
Προσοχή: Στην περίπτωση αυτή, το ωράριο λειτουργίας του ΚΕΠ για την εξυπηρέτηση τουκοινού (πολιτών και επιχειρήσεων) παραμένει: 08.00 – 20.00.

Διευκρινίζεται ότι το Σάββατο, το ωράριο εργασίας του προσωπικού των ΚΕΠ και το ωράριο λειτουργίας των ΚΕΠ ταυτίζονται και είναι: 08.00 – 14.00.

3. Δυνατότητα επιλογής ωρών προσέλευσης και αποχώρησης.

Η δήλωση επιλογής του ωρών προσέλευσης στην εργασία και αποχώρησης από αυτήν, υποβάλλεται σύμφωνα με την ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/14757/25.7.2011 (Β΄1659) απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μηνός Ιουνίου κάθε έτους, και όχι κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, όπως εκ παραδρομής αναφέρεται στη με αριθ. πρωτ. ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/15884/10.8.2011 εγκύκλιο.

Σημειώνουμε ότι η δυνατότητα επιλογής διαφορετικού ωραρίου προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων ίσχυε από το 2006, σύμφωνα με την ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/οικ/1692/27.6.2006 ( Β’ 769) απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης. Η δυνατότητα όμως αυτή για το προσωπικό ορισμένων υπουργείων, ΟΤΑ και άλλων φορέων είχε καταργηθεί με αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων (Υπουργών κ.λπ.), στην περίπτωση που δεν διευκόλυνε την εύρυθμη λειτουργία τους και την εξυπηρέτηση του κοινού.

Με την νέα απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης αυξήθηκαν οι επιλογές ωρών προσέλευσης και αποχώρησης για τους υπαλλήλους, μεταξύ άλλων και για την διευκόλυνσή τους, με την προϋπόθεση όμως ότι με τις επιλογές αυτές δεν θίγεται η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών και η εξυπηρέτηση του πολίτη.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω, στις περιπτώσεις που η δυνατότητα επιλογής διαφορετικών ωρών προσέλευσης και αποχώρησης δυσχεραίνει την εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας ή του φορέα, τότε ο αρμόδιος υπουργός μπορεί να ζητήσει, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 1 του ν. 1157/1981, την εξουσιοδότηση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ώστε στη συνέχεια να εκδώσει απόφαση εξαίρεσης του Υπουργείου του ή των φορέων που εποπτεύει από τις ρυθμίσεις της ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/14757/25.7.2011 (Β’ 1659) απόφασης που παρέχουν τη δυνατότητα επιλογής.

Με τον τρόπο αυτό μπορεί να περιορισθεί η δυνατότητα επιλογής ή και να εξαλειφθεί, εφόσον αυτό επιβάλλεται από λόγους δημοσίου συμφέροντος, όπως εύρυθμης λειτουργίας της υπηρεσίας, καλύτερης εξυπηρέτησης του κοινού, ασφάλειας των εγκαταστάσεων, εξοικονόμησης πόρων κ.λπ.

Επισημαίνεται ότι δεν είναι αποδεκτό, π.χ. υπάλληλοι να επιλέγουν ωράριο που δεν καλύπτει όλες τις ώρες που πρέπει να λειτουργεί, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει, μια υπηρεσία, ή μια υπηρεσιακή μονάδα, ένα βρεφικό-παιδικό σταθμό κ.λπ.

Πρέπει για παράδειγμα να διασφαλίζεται ότι τα γραφεία υποδοχής κοινού, όπου αυτά υπάρχουν, και το πρωτόκολλο, λειτουργούν τουλάχιστον από τις 7.30 έως τις 15.30.,όπως προβλέπει η αριθ.πρωτ.ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/14757/25.7.2011 (Β΄1659) απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου μόνου του π.δ. 588/1988 (Α΄284), τα Διοικητικά Συμβούλια των Παιδικών-Βρεφικών Σταθμών των ΟΤΑ ορίζουν κάθε φορά με απόφασή τους το ωράριο εργασίας του προσωπικού των κλάδων Νηπιαγωγών, Βρεφονηπιοκόμων και των συναφών κλάδων, με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτεται το ωράριο λειτουργίας των πιο πάνω σταθμών.

Τα νοσηλευτικά ιδρύματα του ΕΣΥ, τα εξωτερικά ιατρεία τους, τα Κέντρα Υγείας του ΕΣΥ, τα Ειδικά Κέντρα Υγείας, τα Περιφερειακά Ιατρεία, τα Ειδικά Περιφερειακά Ιατρεία, τα Πολυδύναμα Ιατρεία, τα νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας και Υπηρεσίες Υγείας των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και οι λοιποί φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας που συνδέονται με το ΕΣΥ, καθώς και τα ιδρύματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, τα σχολεία των λοιπών βαθμίδων της Δημόσιας Εκπαίδευσης και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας, εξαιρούνται από τη δυνατότητα επιλογής ωραρίου και δίδεται πάγια εξουσιοδότηση στον οικείο Υπουργό για τον καθορισμό των ωρών έναρξης εργασίας του προσωπικού των ανωτέρω υπηρεσιών.

Ο περιορισμός της δυνατότητας επιλογής διαφορετικών ωρών προσέλευσης και αποχώρησης και γενικότερα ο κατά παρέκκλιση καθορισμός τους, όσον αφορά το προσωπικό των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, των ΟΤΑ και λοιπών ΝΠΔΔ της χωρικής τους αρμοδιότητας γίνεται με απόφαση του οικείου Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Κατ’ επέκταση, ο οικείος Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης δύναται με απόφασή του να καθορίζει διαφορετικό ωράριο εισόδου κοινού από τα οριζόμενα στην παρ.6 της ΔΙΑΔΠ/ΦΒ1/14757/25.7.2011 (Β΄1659) υπουργικής απόφασης.

4. Ώρες εισόδου κοινού.

Οι ισχύουσες ρυθμίσεις για τις ώρες εισόδου του κοινού τροποποιήθηκαν, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, σε τρεις μόνο περιπτώσεις, με την επιμήκυνσή τους κατά μισή ώρα, ως εξής:

-Η είσοδος του κοινού στις υπηρεσίες που ίσχυε περιορισμένο ωράριο εισόδου (12.00-14.30) θα γίνεται κάθε εργάσιμη ημέρα 12.00-15.00.

-Για τις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) και τις δημόσιες διαχειρίσεις, το πέρας εισόδου κοινού ορίσθηκε αντί στις 14.00 στις 14.30. Σε περίπτωση όμως που υπάρχει συνεργασία, (π.χ. υποχρέωση κατάθεσης χρημάτων μετά το πέρας των συναλλαγών), με πιστωτικά ιδρύματα και αυτή καθίσταται δυσχερής, λόγω της διεύρυνσης του ωραρίου, η ώρα εισόδου του κοινού παραμένει ως είχε.

-Η είσοδος του κοινού στα γραφεία υποδοχής πολιτών και στα γραφεία πρωτοκόλλου αντί 07.30-15.00 θα γίνεται κάθε εργάσιμη ημέρα 07.30-15.30.

Κατά τα λοιπά, δεν εθίγησαν οι ισχύουσες ώρες εισόδου και εξυπηρέτησης των πολιτών στις δημόσιες υπηρεσίες, τους ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και λοιπούς φορείς του Δημοσίου, ειδικά μάλιστα όσες είχαν ορισθεί κατά παρέκκλιση με ειδικές διατάξεις, ή με αποφάσεις Υπουργών κατ΄ εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν.1157/1981. Με την έννοια αυτή, δεν καθιερώθηκε για όλες τις υπηρεσίες ωράριο εισόδου και εξυπηρέτησης πολιτών από 09.00-15.00, όπως λανθασμένα θεωρήθηκε από ορισμένους φορείς, δεδομένου ότι, όπως σημειώνουμε αμέσως πιο πάνω, διατηρήθηκαν σε ισχύ οι ειδικές ρυθμίσεις για τις ώρες εισόδου του κοινού.

Επειδή το ζήτημα του ωραρίου εισόδου του κοινού στις υπηρεσίες και φορείς του δημοσίου έχει άμεση σχέση με την εξυπηρέτηση των πολιτών, πρέπει πάντα να διευθετείται, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλίζεται η υψηλότερη δυνατή ποιότητα στην εξυπηρέτηση αυτή.

Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι επιτρεπτό υπηρεσίες και φορείς να ρυθμίζουν το ωράριο εισόδου του κοινού χωρίς, πρώτα απ’ όλα, να εξετάζουν αν η συγκεκριμένη ρύθμιση εξυπηρετεί τους συναλλασσόμενους πολίτες.

Επίσης, δεν είναι επιτρεπτό υπηρεσίες και φορείς του Δημοσίου να τροποποιούν το ωράριο υποδοχής των πολιτών αιφνιδίως, ανατρέποντας πρακτικές που ακολουθούνται επί μακρόν, δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτό προκαλείται ανεπίτρεπτα μεγάλη ταλαιπωρία στο κοινό.

Πριν από οποιαδήποτε τροποποίηση των ωρών εισόδου του κοινού θα πρέπει να ενημερώνεται το κοινό αυτό συστηματικά και με κάθε πρόσφορο τρόπο.

Οι υπηρεσίες και οι φορείς έχουν πάντα τη δυνατότητα ρύθμισης και διεύρυνσης του ωραρίου υποδοχής των συναλλασσομένων για την καλύτερη εξυπηρέτησή τους. Για τη ρύθμιση των ωρών υποδοχής του κοινού, κατά παρέκκλιση από αυτές που ισχύουν, σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.1157/1981 και ιδίως αυτές της παραγράφου 6 του άρθρου 1.

5. Υποχρέωση ελέγχου τήρησης του ωραρίου εργασίας.

(α) Επειδή το φαινόμενο της μη τήρησης του ωραρίου εργασίας, πέραν του ότι αποτελείπειθαρχικό παράπτωμα, προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών καιστην εξυπηρέτηση των πολιτών, γεγονός που δημιουργεί αρνητική εικόνα για το Δημόσιο, πρέπει,όπου παρατηρείται, να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά. Στο πλαίσιο αυτό, όλες οι αρμόδιεςυπηρεσιακές μονάδες (Δ/νσεις Διοικητικού/Προσωπικού) των δημοσίων υπηρεσιών και των φορέωντου δημοσίου πρέπει να φροντίζουν για την αυστηρή τήρηση του νέου ωραρίου εργασίας τουπροσωπικού της αρμοδιότητάς τους, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα.

(β) Στις περιπτώσεις όπου, σύμφωνα με τις δηλώσεις των υπαλλήλων, υπάρχει διαφοροποίηση ως προς την ώρα προσέλευσης και αποχώρησης των προϊσταμένων και υφισταμένων των οργανικών μονάδων, με την έννοια ότι έχουν επιλέξει διαφορετικό ωράριο προσέλευσης - αποχώρησης, επισημαίνεται η υποχρέωση των προϊσταμένων των οργανικών μονάδων, τόσο των άμεσων όσο και των υπερκείμενων, ως αυτονόητη ευθύνη της θέσης που κατέχουν, να ελέγχουν καθημερινώς την παροχή εργασίας από τους υφισταμένους τους και ιδίως για το χρονικό διάστημα που το ωράριο προϊσταμένων και υφισταμένων δεν συμπίπτει.

Συνεπώς οι προϊστάμενοι, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, θα πρέπει να ελέγχουν την απόδοση των υφισταμένων τους, ιδίως κατά το χρονικό αυτό διάστημα, είτε με προγραμματισμό εργασίας, στοχοθεσία ή άλλες κατάλληλες οδηγίες για συγκεκριμένες εργασίες.

Τέλος, σημειώνεται ότι η υπηρεσία μας, σύμφωνα με πάγια θέση της, η οποία αναφέρεται σε σειρά εγκυκλίων της, σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις αρμόδιες υπηρεσίες, με πρωτογενή έρευνα της υπόθεσης. Ειδικότερα, επιλαμβάνεται μόνο των ερωτημάτων εκείνων που, αφού τύχουν προηγούμενης επεξεργασίας από την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία από άποψη θεσμικού, πραγματικού πλαισίου και λοιπών προϋποθέσεων, δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν αρμοδίως.

Επιπλέον, η Υπηρεσία μας δεν απαντά σε ερωτήματα μεμονωμένων υπαλλήλων και πολιτών.

Παρακαλούνται να μεριμνήσουν:

α) οι Διευθύνσεις Διοικητικού/Προσωπικού των Υπουργείων για την ενημέρωση όλων των Υπηρεσιών και ΝΠΔΔ που εποπτεύουν

β) οι Διευθύνσεις Διοίκησης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων για την ενημέρωση των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού και των λοιπών ΝΠΔΔ της χωρικής τους αρμοδιότητας.

Επισυνάπτεται παράρτημα με την κωδικοποίηση της αρ.πρωτ.ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/οικ/1692/27.6.2006 (Β’769) απόφασης «Καθιέρωση ωρών προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών και των Ν.Π.Δ.Δ.», όπως τροποποιήθηκε με την αρ.πρωτ.ΔΙΑΔΠ/ΦΒ1/14757/25.7.2011 (Β΄1659) απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.

Η παρούσα εγκύκλιος αναρτάται και στο διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης www.ydmed.gov.gr στη διαδρομή: Διοικητική Μεταρρύθμιση/Συνθήκες εργασίας.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για περαιτέρω διευκρινίσεις και συνεργασία.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΝΤΙΝΟΣ ΡΟΒΛΙΑΣ

ΔΙΑΔΠ/Φ.Β.1/15884/10-08-2011
ΑΔΑ: 4ΑΜ7Χ-ΥΕΔ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ
& ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ & ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΘΕΜΑ: Καθορισμός ωρών εβδομαδιαίας εργασίας, προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. και ωρών εισόδου του κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες.

I. ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΝΕΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Σας ενημερώνουμε ότι με το άρθρο 41 του ν. 3979/2011 (Α΄138) «Για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και λοιπές διατάξεις» αντικαταστάθηκε η παράγραφος 5 του άρθρου 1 του ν.1157/1981 (Α΄126) και ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας αυξήθηκε από τις τριάντα επτά και μισή (37 και ½) ώρες στις (40) σαράντα.

1. Πεδίο εφαρμογής του νέου ωραρίου

α) Ο νέος αυτός εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας αφορά τους μόνιμους υπαλλήλους και το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των υπηρεσιών του Δημοσίου, (δηλ. των Υπουργείων, των Γενικών και Ειδικών Γραμματειών, των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, των Ανεξάρτητων Αρχών κ.λπ.), των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού (δηλ. Δήμων και Περιφερειών) και των λοιπών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, καθώς και τις κατηγορίες προσωπικού υπηρεσιών και φορέων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα που ακολουθούν το ωράριο αυτών.

β) Επίσης, αφορά τους μόνιμους υπαλλήλους και το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των ανωτέρω υπηρεσιών και φορέων οι οποίοι απασχολούνται σε υπηρεσίες και φορείς που λειτουργούν σε 24ωρη βάση ή με τη μορφή εργοστασίου ή εργοταξίου ή συνεργείου ή που επιτελούν εργασίες υπαίθρου.

γ) Η ανωτέρω ρύθμιση επεκτείνεται και στους μόνιμους υπαλλήλους και το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των κλάδων ή ειδικοτήτων ΠΕ Πληροφορικής, ΤΕ Πληροφορικής, ΔΕ Πληροφορικής ή Προσωπικού Η/Υ με ειδικότητα προγραμματιστών Η/Υ και Αυτοματισμού Η/Υ, των χειριστών Η/Υ και των χειριστών των μηχανών προετοιμασίας στοιχείων Η/Υ (διατρητικών-επαληθευτικών μηχανών ή μαγνητικών μέσων εισόδου στοιχείων), που υπηρετούν στις υπηρεσίες και φορείς της παρ. (α), ανεξάρτητα από το αν απασχολούνται σε Μηχανογραφικά Κέντρα ή Υπηρεσίες πληροφορικής ή σε υπηρεσίες που διαθέτουν συστήματα Η/Υ ή εξοπλισμό προετοιμασίας στοιχείων Η/Υ.

δ) Τέλος, ισχύει και για το μόνιμο και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικό που υπηρετεί στους παιδικούς και βρεφικούς σταθμούς των Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού των κλάδων ή ειδικοτήτων Νηπιαγωγών, Βρεφονηπιοκόμων και των συναφών κλάδων Κοινωνικών Λειτουργών, βοηθών Βρεφοκόμων-Παιδοκόμων και Αδελφών Νοσοκόμων, εφόσον ασκούν καθήκοντα των κλάδων ή των ειδικοτήτων Νηπιαγωγών ή Βρεφονηπιοκόμων.

Επισημαίνεται ότι η κατά τα ανωτέρω αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας δεν αποτελεί υπερωριακή ή άλλης μορφής πρόσθετη εργασία και δεν συνεπάγεται την αύξηση με οποιονδήποτε τρόπο των αποδοχών ή απολαβών ή των ειδικών επιδομάτων με οποιαδήποτε ονομασία.

Με τη ρύθμιση του άρθρου 41 του ν. 3979/2011 καταργούνται η παρ. 4 του άρθρου 36 του Ν.3584/2007 (Α’ 143), η παρ. 1 του άρθρου μόνου του Π.Δ. 588/1988 (Α’ 284), η παρ. 5 του άρθρου 1 της με αριθμό ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/οικ./1692/27.6.2006 (Β΄769) υπουργικής απόφασης και η παρ. 5 του άρθρου 16 του Ν.1400/1983 (Α΄156).

2. Σκοπός της νέας ρύθμισης

· Η ανάγκη εξίσωσης των ωρών εργασίας των εργαζομένων στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, υπό τις παρούσες δημοσιονομικές και κοινωνικές συνθήκες.

· Η αύξηση της παραγωγικότητας των υπηρεσιών του δημοσίου και ειδικότερα αυτών που έρχονται σε άμεση και καθημερινή επαφή με το κοινό (πολίτες-επιχειρήσεις), που αποτελεί γενικευμένο αίτημα της κοινωνίας απέναντι στη δημόσια διοίκηση.

· Η κάλυψη υφιστάμενων υπηρεσιακών αναγκών και ως εκ τούτου ο περιορισμός της ανάγκης πρόσληψης επιπλέον προσωπικού.

3. Καθορισμός ωρών εργασίας, προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ.

Κατ’ εξουσιοδότηση των παρ. 6 και 8 του άρθρου 1 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου του Προέδρου της Δημοκρατίας “περί καθιερώσεως πενθημέρου εβδομάδος εργασίας των δημοσίων εν γένει υπηρεσιών και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων” που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Ν. 1157/1981 και της παρ. 5 του άρθρου 8 του Ν.2880/2001 (Α΄9), εκδόθηκε η αριθμ. ΔΙΑΔΠ/ΦΒ1/14757/25-7-2011 (Β’ 1659) απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία καθορίζεται σε νέα βάση το ωράριο λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού και των λοιπών ν.π.δ.δ. στο σύνολο της επικράτειας και κατ’ επιλογή των υπαλλήλων ως εξής:

(α) Ώρα προσέλευσης στις 07.00 και ώρα αποχώρησης στις 15.00

(β) Ώρα προσέλευσης στις 07.30 και ώρα αποχώρησης στις 15.30

(γ) Ώρα προσέλευσης στις 08.00 και ώρα αποχώρησης στις 16.00

(δ) Ώρα προσέλευσης στις 08.30 και ώρα αποχώρησης στις 16.30

(ε) Ώρα προσέλευσης στις 09.00 και ώρα αποχώρησης στις 17.00

Με την απόφαση αυτή τροποποιούνται: α) η απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης με αριθ. ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/οικ./1692/27-06-2006 (Β΄ 769) «Καθιέρωση ωρών προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων των δημοσίων υπηρεσιών και των Ν.Π.Δ.Δ.» β) η απόφαση του Υφυπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/22055/27.8.2007 (Β΄1769) «Καθορισμός του ωραρίου λειτουργίας των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ)».

4. Επιλογή ωραρίου από το προσωπικό

Η επιλογή του ωραρίου εργασίας γίνεται ως εξής:

Εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Ιουνίου, όλοι οι υπάλληλοι δηλώνουν, στη Διεύθυνση Διοικητικού της υπηρεσίας όπου εργάζονται, το ωράριο που επιθυμούν να ακολουθήσουν. Η δήλωσή τους αυτή είναι δεσμευτική και ανέκκλητη και ισχύει μέχρι 30 Ιουνίου του επόμενου έτους. Σε περίπτωση που ο υπάλληλος δεν επιθυμεί αλλαγή του ωραρίου, δεν χρειάζεται να υποβάλει εκ νέου αίτηση. Κατά την πρώτη εφαρμογή του ανωτέρω ωραρίου, η δήλωση θα υποβληθεί έως και την 8η Αυγούστου 2011.

II. ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ ΚΑΙ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΩΣ

α) Με την νέα απόφαση προβλέπεται ότι για τις υπηρεσίες που εφαρμόζουν πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία οι ώρες εργασίας κάθε ημέρα ανέρχονται σε οκτώ (8) και, συνολικά, σε σαράντα (40) την εβδομάδα.

β) Για τις υπηρεσίες και το προσωπικό που εξαιρούνται από την εφαρμογή της πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, οι ώρες εργασίας κάθε ημέρα ορίζονται σε έξι ώρες και σαράντα λεπτά (6.40’) και συνολικά σε (40) σαράντα την εβδομάδα.

γ) Στο Εθνικό Τυπογραφείο όλο το προσωπικό της πρωινής φυλακής εργασίας (δηλ. βάρδιας) ακολουθεί το ωράριο από 07.00 έως 14.30. Το προσωπικό της απογευματινής φυλακής εργασίας του μικτού κλιμακίου σύνθεσης του Τμήματος Στοιχειοθεσίας και το προσωπικό όλων των κλιμακίων του Τμήματος Πιεστηρίων ακολουθεί το ωράριο από 14.30 έως 22.00.

δ) Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) των Δήμων στα οποία υπηρετούν τρεις (3) και περισσότεροι μόνιμοι υπάλληλοι του κλάδου Διεκπεραίωσης Υποθέσεων Πολιτών ή προσωπικό άλλου κλάδου ή ειδικότητας του Δήμου, ή με συμβάσεις τις οποίες εγκρίνει το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, λειτουργούν για την εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων από Δευτέρα έως και Παρασκευή από 07.30 έως 20.00 και το Σάββατο από 08.00 έως 14.00.

Η κατανομή των εργαζομένων κατά τη διάρκεια του ημερήσιου ωραρίου εργασίας του προηγούμενου εδαφίου γίνεται ως εξής:

Οι δύο εργάζονται σε πρωινή βάρδια από 07.30 έως 14.00.

Ο ένας, εκ περιτροπής, εργάζεται σε απογευματινή βάρδια από 13.30 έως 20.00.

Το Σάββατο εργάζεται ο ένας, εκ περιτροπής, από 08.00 έως 14.00.

Ανάλογη κατανομή, εκ περιτροπής, ακολουθείται και στις περιπτώσεις που ο αριθμός εργαζομένων είναι μεγαλύτερος των τριών.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι της περίπτωσης αυτής, συμπληρώνουν συνολικά έξι και μισή (6 και 30΄) ώρες εργασίας ημερησίως, πλην του Σαββάτου που οι ώρες εργασίας είναι έξι (6).

Για τα ΚΕΠ των οποίων ο αριθμός των υπηρετούντων υπαλλήλων είναι κάτω των τριών ισχύει το ωράριο 07.30-15.30, χωρίς δυνατότητα επιλογής.

ε) Το προσωπικό των υπηρεσιών διαχείρισης και εφαρμογής του ΚΠΣ ακολουθεί το ωράριο όπως αυτό έχει καθοριστεί με την υπ΄ αριθμ.ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/21245/26.9.2006 (Α΄1491) Υ.Α., με την προσθήκη μισής ώρας είτε στην έναρξη, είτε στη λήξη του ωραρίου.

στ) Οι αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του Ν.1157/1981 (Α΄126) καθώς και κατ΄ εξουσιοδότηση της παραγράφου 3 της υπ΄αριθμ. ΔΙΑΔΠ/Γ2γ/οικ./1692/27-06-2006 (Β΄ 769) Υ.Α., ισχύουν με την προσθήκη μισής ώρας είτε στην έναρξη, είτε στη λήξη του ωραρίου, μέχρι την έκδοση νέων αποφάσεων κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 41 του Ν. 3979/2011 (Α΄138) που ορίζει τις εβδομαδιαίες ώρες εργασίας σε σαράντα. Η έκδοση των νέων αποφάσεων πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν.

ζ) Οι υπηρεσίες στις οποίες, λόγω ιδιαιτερότητας των συνθηκών λειτουργίας τους ή του είδους και της μορφής εργασίας τους, εφαρμόζεται ωράριο εργασίας σε φυλακές εργασίας (δηλ. βάρδιες), αυτό εξακολουθεί να ισχύει.

η) Ειδικά ωράρια εργασίας που καθορίζονται από ειδικές διατάξεις και προβλέπουν ημερήσιο ή εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας για ορισμένες κατηγορίες προσωπικού κατά παρέκκλιση, εξακολουθούν να ισχύουν.

IΙΙ. ΩΡΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ

Με την παρ. 6 του άρθρου 1 της ανωτέρω απόφασης καθορίζονται, επίσης, σε νέα βάση, οι ώρες εισόδου του κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες, στους Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού και στα λοιπά ΝΠΔΔ. Βασικό κριτήριο για τον καθορισμό του χρόνου υποδοχής του κοινού απετέλεσε η καλύτερη εξυπηρέτηση και διευκόλυνση των πολιτών κατά τις συναλλαγές τους με τις δημόσιες υπηρεσίες.

Ειδικότερα:

Η είσοδος του κοινού στις δημόσιες υπηρεσίες, τους Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού και τα λοιπά ΝΠΔΔ για τις οποίες δεν ίσχυε περιορισμένο ωράριο εισόδου του κοινού (12.00-14.30) θα γίνεται κάθε εργάσιμη ημέρα από 09.00–15.00.

Ειδικά για τις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) και τις δημόσιες διαχειρίσεις, το πέρας εισόδου του κοινού ορίζεται στις 14.30, χωρίς να θίγεται η καθορισμένη ώρα έναρξης εισόδου του κοινού, που ισχύει σήμερα.

Η είσοδος του κοινού στα γραφεία πρωτοκόλλου και στα Γραφεία Υποδοχής Πολιτών επιτρέπεται από 07.30-15.30. Η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει για τα Γραφεία των Υπουργών, Υφυπουργών, Προέδρων Διοικητικών Συμβουλίων, Διοικητών και Υποδιοικητών Ν.Π.Δ.Δ.. Επίσης δεν ισχύουν οι ανωτέρω ώρες εισόδου του κοινού για την Κεντρική Υπηρεσία των Υπουργείων Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών, για τα οποία ισχύουν οι ειδικά καθοριζόμενες από αυτά ημέρες και ώρες υποδοχής του κοινού.

ΙV. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούνται να μεριμνήσουν:

α) Οι Διευθύνσεις Διοικητικού/Προσωπικού των Υπουργείων για την ενημέρωση όλων των Υπηρεσιών και ΝΠΔΔ που εποπτεύουν για το νέο ωράριο λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών και τις ώρες υποδοχής του κοινού.

β) Οι Διευθύνσεις Διοικητικού/Προσωπικού των Υπουργείων, των Ν.Π.Δ.Δ. και των ανεξάρτητων αρχών:
i. Για την επιλογή του ωραρίου από το προσωπικό, μέχρι και 8 Αυγούστου 2011 και για τη διαρκή παρακολούθηση της εφαρμογής του.
ii. Για την πληροφόρηση των πολιτών για το ωράριο εισόδου του κοινού, όπως πλέον διαμορφώνεται με την απόφαση (ανακοινώσεις, έντυπα, κλπ.).

γ) Οι Διευθύνσεις Διοίκησης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων να μεριμνήσουν για την έκδοση των προβλεπόμενων αποφάσεων των Γενικών Γραμματέων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, για τον καθορισμό της ώρας έναρξης εργασίας των υπηρεσιών τους, των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού της χωρικής τους αρμοδιότητας και των λοιπών ΝΠΔΔ (πλην των σχολικών μονάδων της δημόσιας εκπαίδευσης).

Η παρούσα αναρτάται και στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας μας www.ydmed.gov.gr στη διαδρομή: Δημόσια Διοίκηση/Προσωπικό/Θέματα συνθηκών εργασίας/Εγκύκλιος-Νέο ωράριο.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ

Μετάβαση στο σχετικό άρθρο με τους ελέγχους τήρησης του ωραρίου εργασίας Δημοσίων Υπαλλήλων

Μετάβαση στο άρθρο με το ωράριο Εκπαιδευτικών και Διοικητικών υπαλλήλων σε Διευθύνσεις και Υπηρεσίες Εκπαίδευσης