Γεωλογία - Γεωγραφία Α' Γυμνασίου (Οδηγίες Διδασκαλίας)

ΕΝΟΤΗΤΑ Α: ΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

Α1.4. Ποιον χάρτη να διαλέξω;

Το θέμα καλύπτεται μέσω συνδυασμού των κεφαλαίων Α1.4, Α1.5 (μελέτη χαρτών διαφορετικών κατηγοριών).

Δεν θα διδαχθεί το έγχρωμο ένθετο:

«Συνταγές για νεαρούς χαρτογράφους», σ. 22-23.

Χάρτες με διαφορετικό περιεχόμενο (διαφορετικά σύμβολα απεικόνισης) για αναγνώριση και άντληση πληροφοριών.
Πολιτικός - Ανάγλυφο - Γλώσσες – Θρησκείες:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2766

Ήπειροι - Ανάγλυφο – Γεωμορφολογικός: http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2899

Πληθυσμός - Ανάγλυφο – Γεωμορφολογικός: http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2767

Κλιματικές Ζώνες - Βλάστησης – Θερμ/σιών - Βροχοπτώσεων – Γεωμορφολογικός: http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2898

Ψηφιακοί χάρτες για δραστηριότητες βρίσκονται στο «φωτόδεντρο».
Ενδεικτικά διαδραστικός χάρτης Αφρικής:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3283

1

Α1.5.

Ανακρίνοντας τους χάρτες

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά στη μελέτη του κεφαλαίου Α.1.4.

Α1.3.

Η χρήση των χαρτών στην καθημερινή ζωή

Αν και παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στην Ε΄ Δημοτικού, κρίνεται απαραίτητη η διδασκαλία, λόγω της δυσκολίας της έννοιας της κλίμακας.

Συνοπτικά: μελέτη χαρτών,

Χρήση του προτεινόμενου υλικού των κεφαλαίων Α1.4

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A102/148/1057,3802/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D  SDIM-E100/692/4593,20778/

αποκωδικοποίηση συμβόλων του υπομνήματος, ερμηνεία συμβόλου προσανατολισμού.

Δεν θα διδαχθούν «Τα συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS)».

(το ίδιο εναλλακτικά και στο «φωτόδεντρο»)
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2830 http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2992

Χάρτες με διαφορετικές κλίμακες: http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3278

Για μέτρηση αποστάσεων:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3481
http://gis.thessaloniki.gr/
http://mapsrv1.terra.gr/eettutilities/mapnew.aspx

1

Α1.1.

Γεωγραφικές συντεταγμένες

Σύμπτυξη των Α1.1 και Α1.2 χωρίς τις υποενότητες :

«Παίζοντας με το γεωγραφικό μήκος» της σ. 14,

«Από την υδρόγειο σφαίρα στους χάρτες» στη σ. 15,

«Κάθε χαρτογραφική προβολή έχει και… συνέπειες!!!» στις σ. 15, 16 και

«Ας κάνουμε τους χαρτογράφους…» στη σ. 16.

Δεν θα διδαχθεί η δραστηριότητα Α1.1. του τετραδίου εργασιών.

Υδρόγειος σφαίρα.
Παγκόσμιος χάρτης με τους παράλληλους κύκλους και τους μεσημβρινούς: 
ttp://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL100/418/2818,10621/

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2876

(το ίδιο εναλλακτικά και στο «φωτόδεντρο»)
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/2925 http://users.sch.gr/salnk/online/geografiast/synt.htm
http://www.google.com/maps

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D  SGYM-A102/148/1057,3800/
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/ DSGYM-A102/148/1057,3801/

Εκπαιδευτικό λογισμικό ΠΙ
Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου:
http://www.pi-schools.gr/software/gymnasio/geografia_a_b/

1

Α.1.2.

Παιχνίδια με τις γεωγραφικές συντεταγμένες

ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ Α:

3 ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ Β: ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Β1.1. Ο πλανήτης Γη

Δε θα διδαχθεί, διότι παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στη ΣΤ΄ Δημοτικού, σ. 31-35.

ΟΧΙ

Β1.2. Χωρίζοντας το περιβάλλον σε ενότητες

Εκπαιδευτικό λογισμικό ΠΙ
Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου:
http://www.pi-schools.gr/software/gymnasio/geografia_a_b/

1

Β2.1. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Σύνθεση της Ατμόσφαιρας, θερμοκρασία, άνεμοι

Να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά και το κεφάλαιο 9: «Η ατμόσφαιρα» της ΣΤ΄ Δημοτικού.

H υποενότητα:

«Η θερμοκρασία του αέρα», σ. 41, μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά με την υποενότητα

«Παράγοντες που επηρεάζουν το παγκόσμιο κλίμα» του κεφ. Β.2.2.

Δεν θα διδαχθεί η Β2.1. δραστηριότητα του τετραδίου εργασιών διότι δεν συνδέεται με το θέμα του βιβλίου.

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/document/file.php/DSGYM-B106/HTML/a_struct.htm 
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGL100/418/2819,10635/

Εκπαιδευτικές ιστοσελίδες: http://earthguide.ucsd.edu/earthguide/diagrams/greenhouse/ 
http://www.physicalgeography.net/weblinks_ch7.html
http://www.ucar.edu/learn/1_3_1.htm

Χάρτης με την κατανομή της μέσης θερμοκρασίας πάνω στη Γη: http://earthobservatory.nasa.gov

1

Β.2.2.

Οι βροχές, το κλίμα

Να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά και το κεφάλαιο 10: «Οι κλιματικές ζώνες της Γης» της ΣΤ΄ Δημοτικού και να γίνει μελέτη κλιματογραμμάτων.

Βλ. παρατήρηση στη Β.2.1.

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/document/file.php/ DSGYM-B106/HTML/a_clouds.htm
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL100/418/2819,10625/

Άλλες πηγές υλικού στο διαδίκτυο: http://sharaku.eorc.jaxa.jp/GSMaP/
http://www.climate-charts.com/World-Climate- Maps.html

Χάρτης βροχοπτώσεων Ελλάδας στο: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SDIM-E100/692/4594,20786/

Καιρός – Κλίμα

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1058,3810/

Κλιματογράμματα (αναζήτηση στο διαδίκτυο).
http://www.geo.auth.gr/courses/gge/gge427y/img0403.html
http://www.geo.auth.gr/courses/gge/gge427y/img0404.html
http://www.geo.auth.gr/courses/gge/gge427y/im g0406.html

Πλήρεις οδηγίες για την κατασκευή σε υπολογιστικό φύλλο στο
http://www.k12science.org/curriculum/weatherp roj2/en/docs/climatogram.shtml
http://www.weather-and-climate.com

Δημιουργία μουσώνων
http://www.islandnet.com/~see/weather/almanac/arc2004/alm04aug.htm

http://climate.snu.ac.kr/2005_new/res/monsoon/ monsoon-definition-en.html

Χάρτης θαλάσσιων ρευμάτων;
http://kids.britannica.com/elementary/art-60311/Major-surface-currents-of-the-worlds-oceans

2

Β.3.1. ΥΔΡΟΣΦΑΙΡΑ

Το νερό στη φύση

Θα διδαχθεί:

«Ο κύκλος του νερού (υδρολογικός κύκλος)» με τις έννοιες στο κίτρινο ένθετο, σ. 48.

Δεν θα διδαχθούν οι υποενότητες:

«Πώς κατανέμεται το νερό στην επιφάνεια της Γης;»,

«Οι μορφές του νερού στη φύση» και

«Οι μεγάλες λίμνες του κόσμου», διότι παρόμοια ύλη διδάχτηκε στην ΣΤ΄ Δημοτικού.

Ενδεικτικό προτεινόμενο πείραμα για την κίνηση – αποθήκευση του νερού στο υπέδαφος.

«Φτιάξε το δικό σου πηγάδι»

***Βλ. περιγραφή στο τέλος των οδηγιών.

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1058,3812/

Εκπαιδευτικό λογισμικό ΠΙ Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου:
http://www.pi-schools.gr/software/gymnasio/geografia_a_b/

1

Β3.2.

Ωκεανοί και θάλασσες

Να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στην υποενότητα:

«Μια βουτιά στον ωκεανό…»

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A102/148/1058,3813/

1

Β3.3.

Άνθρωποι και θάλασσα-Τα νησιωτικά κράτη

Δεν θα διδαχθεί διότι παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στην ΣΤ΄ Δημοτικού και το υπόλοιπο περιεχόμενο δεν είναι απαραίτητο για τις επόμενες ενότητες του βιβλίου.

ΟΧΙ

Β3.4.

Τα ποτάμια του κόσμου

Συμπληρωματικά να γίνει αναφορά σε ένα χαρακτηριστικό ποτάμι από κάθε ήπειρο.

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1058,3815/

1

Β3.5.

Τα ποτάμια της Ασίας

Δεν θα διδαχθούν τα κεφάλαια Β3.5., Β3.6., Β3.7., διότι παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στην ΣΤ΄ Δημοτικού.

ΟΧΙ

Β3.4.

Τα ποτάμια της Αμερικής

Β3.5.

Τα ποτάμια της Αφρικής- Τα ποτάμια της Αυστραλίας

Β4.1. ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΑ

Μιλώντας για την ηλικία της Γης

Προτείνεται η δραστηριότητα Β.4.1. του τετραδίου εργασιών.

Εκπαιδευτικό λογισμικό ΠΙ
Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου:
http://www.pi- schools.gr/software/gymnasio/geografia_a_b/

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1058,3820/

2

Β4.2.

Το εσωτερικό της Γης

Προτείνονται οι δραστηριότητες:

Β.4.2.:
«Μύθοι και αλήθειες για τους σεισμούς»

&

Β.4.3.
«Πετρώματα και απολιθώματα»,

Εκπαιδευτικό λογισμικό ΠΙ
Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου:
http://www.pi- schools.gr/software/gymnasio/geografia_a_b/

Οι λιθοσφαιρικές πλάκες της Γης:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3215

Κίνηση λιθοσφαιρικής πλάκας:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3266

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A102/148/1058,3821/

2

Β.4.3.

Δυνάμεις που διαμορφώνουν την επιφάνεια της Γης:

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1058,3822/

3*

Ενδογενείς και εξωγενείς

από το τετράδιο εργασιών.

Σεισμοί

The Great Globe Gallery:
http://www.staff.amu.edu.pl/~zbzw/glob/glob34 f.htm

The Great Globe Gallery:
http://www.staff.amu.edu.pl/~zbzw/glob/glob28 d2.htm

Σχεδιαγράμματα σεισμών:
http://www.pmel.noaa.gov
http://atlas.nrcan.gc.ca (αγγλικά-γαλλικά)
http://www.eduweb.com/

Δημιουργία τσουνάμι λόγω υποθαλάσσιου σεισμού:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3220

Επιστημονικοί φορείς:
http://seismo.geology.upatras.gr/
http://www.gein.noa.gr/
http://www.usgs.gov/

Ιστοσελίδα του ΟΑΣΠ :
http://www.oasp.gr/

Ηφαίστεια:
http://ebooks.edu.gr/modules/document/file.php/ DSGYM-B106/HTML/i_volcan.htm

Άλλες πηγές υλικού στο διαδίκτυο:

http://video.nationalgeographic.com/video/player/environment/environment-natural- disasters/volcanoes/volcano-eruptions.html

http://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/hotspots.html

http://www.enchantedlearning.com/subjects/volcano/labelvolcano.shtml

http://www.santorini.com/santorinivolcano/volcaniceruptions.htm

Β4.4.

Μορφές του αναγλύφου της Γης

Η υποενότητα:

«Η ζωή στις ορεινές και στις πεδινές περιοχές» εξετάζεται και στη Β΄ Γυμνασίου, ενώ μπορεί να μελετηθεί παράλληλα με τα κεφάλαια Γ.1.2, Γ.1.4 και Γ.1.5, και οι υπό-ενότητες:

«Μεγάλες Οροσειρές του πλανήτη…» και «Πεδιάδες, βοσκοτόπια και έρημοι του πλανήτη έχουν παρόμοια ύλη με τη διδαχθείσα στην ΣΤ΄ Δημοτικού.

ΟΧΙ

Β.5.1. ΒΙΟΣΦΑΙΡΑ

Η γεωγραφική κατανομή των οργανισμών

1

ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ Β:

15 ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ: ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Γ1.1.
Ο πληθυσμός της Γης

Εκπαιδευτικό λογισμικό ΠΙ
Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου:
http://www.pi- schools.gr/software/gymnasio/geografia_a_b/

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:

http://ebooks.edu.gr/modules/document/file.php/ DSGYM-B106/HTML/h_density.htm

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1059,3827/

Πίνακας ή διάγραμμα με πληθυσμιακά δεδομένα ανά ήπειρο:
http://www.mapsofworld.com/world-population-density.htm

2

Γ1.2.

Η κατανομή των ανθρώπων στη Γη

Δεν θα διδαχθεί διότι παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στην ΣΤ΄ Δημοτικού.

Το θέμα καλύπτεται μέσω συνδυασμού των κεφαλαίων Γ1.1., Γ1.4., Γ1.5. και Β4.4.

ΟΧΙ

Γ1.3.

Παιχνίδια με τις ηλικιακές πυραμίδες…

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου Πυραμίδες ηλικιών:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1059,3829/

Πρόσβαση από το «φωτόδεντρο»:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3268
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3282

Μεταβολές πληθυσμού στην Ελλάδα:
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3042

Ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ (πίνακες με τον πληθυσμό ανά φύλο και ηλικιακή ομάδα, ποσοστά κάθε ηλικιακής ομάδας κ.λπ.):
http://www.statistics.gr/

1

Γ1.4.

Οι μεγάλες πόλεις του πλανήτη

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά στη μελέτη του κεφαλαίου Γ1.5.

ΟΧΙ

Γ.1.5.
Που είναι χτισμένες οι μεγάλες πόλεις του πλανήτη

Το θέμα καλύπτεται μέσω συνδυασμού των κεφαλαίων Γ1.2., Γ1.4 και Β4.4.

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1059,3827/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1059,3828/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A102/148/1059,3830/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1059,3831/

3*

1η ώρα: σ. 104, (δες

το μοντέλο μιας πόλης)

2η ώρα: σ.102-103: (θέσεις πόλεων)

3η ώρα: Προβλήματα στις μεγάλες πόλεις

Γ1.6.

Τόσο διαφορετικοί, τόσο ίδιοι

Δεν θα διδαχθεί διότι παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στην ΣΤ΄ Δημοτικού

ΟΧΙ

Γ2.1.

Φυσικοί πόροι

Συνοπτική μελέτη, (έχουν διδαχθεί παρόμοια ύλη στα «Φυσικά» της ΣΤ΄ Δημοτικού).

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A102/148/1059,3834/

1

Γ2.2.

Ανθρώπινοι πόροι

ΟΧΙ

Γ2.3.

Προβλήματα που ζητούν απαντήσεις

Διαδραστικές εφαρμογές Ψηφιακού Σχολείου:
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/D SGYM-A102/148/1059,3836/

Χάρτης παγκόσμιος με μετακινήσεις πληθυσμών διαχρονικά (αναζήτηση στο διαδίκτυο).

Κείμενα με ιστορίες ανθρώπων που μετακινούνται σε μια άλλη χώρα εξαιτίας πολέμου ή φυσικής καταστροφής (UNICEF),

Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης:
http://www.iom.int/

Περιβαλλοντικοί μετανάστες, Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ:
http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/home

UNICEF:
http://www.unicef.gr/

1

ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ Γ: 8 ΩΡΕΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ: ΗΠΕΙΡΟΙ … «ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ»

Δ.1. Αφρική
Φυσικό Περιβάλλον … και άνθρωποι

Δεν θα διδαχθούν τα κεφάλαια Δ.1., Δ.2., Δ.3., Δ.4., Δ.5., Δ.6. και Δ.7.,

διότι παρόμοια ύλη έχει διδαχθεί στην ΣΤ΄ Δημοτικού.

**βλ. παρατήρηση στο τέλος του πίνακα.

ΟΧΙ

Δ.2. Ασία

Φυσικό Περιβάλλον … και άνθρωποι

ΟΧΙ

Δ.3. Βόρεια και Κεντρική Αμερική

Φυσικό Περιβάλλον … και άνθρωποι

ΟΧΙ

Δ.4. Νότια Αμερική

Φυσικό Περιβάλλον … και άνθρωποι

ΟΧΙ

Δ.5. Ωκεανία

Φυσικό Περιβάλλον … και άνθρωποι

ΟΧΙ

Δ.6. Ανταρκτική

ΟΧΙ

Δ.7. Ευρώπη

ΟΧΙ

ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ Δ: 0 ΩΡΕΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Α, Β, Γ, Δ: 26 ΩΡΕΣ