ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Α Γυμνασίου / Πρόγραμμα Σπουδών

Α: Η Αγία Γραφή: Η συνάντηση Θεού και ανθρώπου καταγράφεται σε κείμενα

Β: Θεός και άνθρωπος στην Ορθόδοξη παράδοση: μία σχέση ζωής

Γ: Πού είναι ο Θεός; Η σχέση ζωής περνάει μέσα από δοκιμασίες

Δ: Ο Θεός γίνεται άνθρωπος: Το πιο συγκλονιστικό γεγονός της ιστορίας του ανθρώπου

Ε: Ένας καινούριος κόσμος ξεπροβάλλει: Χριστός ανέστη

ΣΤ: Η Εκκλησία μεταμορφώνει τον κόσμο

Ζ: Η Εκκλησία ως κιβωτός σ' ένα ταξίδι ... χωρίς τέλος

Α: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη»: Η εξάπλωση της Εκκλησίας στην Οικουμένη

Β: Η χαρισματική προσωπικότητα του Αποστόλου Παύλου και το ιεραποστολικό του έργο

Γ: Η «φωνή» της Εκκλησίας γίνεται αισθητή στην κοινωνία!

Δ: Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μία ιστορική συνάντηση

Ε: Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα

ΣΤ: Η διδασκαλία της ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνης

Ζ: Ορθοδοξία και Νέος Ελληνισμός

Α: Η Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα

Β: Η πρόταση ζωής της Ορθόδοξης Εκκλησίας

Γ: Ιεραποστολή και Διακονία: Η ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας αγκαλιάζει τον κόσμο ολάκερο

Δ: Ο σεβασμός του άλλου στην Ορθόδοξη Παράδοση

Ε: Η Ορθόδοξη Εκκλησία σε διάλογο με τον δυτικό Χριστιανισμό

Στ: Μονοθεϊστικές θρησκείες: Ιουδαϊσμός και Ισλάμ

Ζ: Θρησκείες της Ανατολής

Α' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η Αγία Γραφή: Η συνάντηση Θεού και ανθρώπου καταγράφεται σε κείμενα

Οι μαθητές και μαθήτριες να:

α) εκφράζουν προβληματισμούς σχετικά με διλήμματα και αντιφάσεις του σύγχρονου ανθρώπου

β) διασαφηνίζουν την έννοια της θεοπνευστίας της Αγίας Γραφής χρησιμοποιώντας κριτήρια της Ορθόδοξης θεολογίας

γ) αναγνωρίζουν την Αγία Γραφή ως έργο όπου αποτυπώνονται χωρίς εξιδανικεύσεις οι εμπειρίες της συνάντησης του ανθρώπου με τον Θεό

Ι. Το πέρασμα σε μια νέα σχολική κοινότητα, έναν καινούργιο κύκλο ζωής (Γυμνάσιο):
i. Το πέρασμα από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο
ii. Πού πας καραβάκι με τέτοιο καιρό;
iii. Από το Ημερολόγιο της Άννα Φρανκ
iv. Μια καινούρια ματιά ... στο "«αλφαβητάρι» της Ορθόδοξης Εκκλησίας!

ΙΙ. Ο Θεός συναντά τον άνθρωπο. Οι εμπειρίες της συνάντησης καταγράφονται στις βιβλικές διηγήσεις.
ί. Κείμενα στα οποία αποτυπώνονται εμπειρίες ζωής
ίί. Ο Θεός δρα μέσα στην ιστορία
ίίί. Στις βιβλικές διηγήσεις ο Θεός διαλέγεται με τον άνθρωπο
v. Ο ρεαλισμός των βιβλικών διηγήσεων

ΙΙΙ. Αγία Γραφή: Μία ολόκληρη βιβλιοθήκη
ί. Τα μέρη της Αγίας Γραφής
ίί. Η ενότητα Παλαιάς και Καινής Διαθήκης
ίίί. Μ ιλώντας για τη θεοπνευστία των κειμένων της Αγίας Γραφής
iv. Η «γλώσσα» της Αγίας Γραφής είναι μερικές φορές συμβολική"

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Έκφραση και αποτύπωση της «Δύναμης και αδυναμίας του σύγχρονου ανθρώπου» σε παγωμένη εικόνα
2. Ρόλος στον τοίχο: Τα συναισθήματα ενός πιστού που διαβάζει την Αγία Γραφή
3. TWPS: Χρειαζόμαστε την Αγία Γραφή;

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. TPS με θέμα: «Τα χαρακτηριστικά των ηρώων ενός δημοφιλούς κόμικ»
2. TWPS με θέμα: «Υπάρχουν πράγματα που δεν είναι όπως φαίνονται;» (γύρω από τα επιτεύγματα του σύγχρονου ανθρώπου, π.χ. τεχνολογία, επικοινωνία, ιατρική, τέχνη κ.ά.)
3. Ιστοεξερεύνηση μέσω διαδικτύου με θέμα: «Η Αγία Γραφή»
4. Ζωγραφική με θέμα: «Μ ία βιβλιοθήκη με τα βιβλία της Αγίας Γραφής
5. Έντεχνος Συλλογισμός (μοτίβο: Headlines): Ε ικόνες ζωγραφικής από τις διηγήσεις
«Κάιν και Άβελ» , «Ο Δεκάλογος» , «η άρνηση του Πέτρου» , «Ούαl δε ύμίν, γραμματείς και Φαρισαίοι ύποκριταί» , στις οποίες τοποθετείται σύντομος σχολιασμός ξεκι νώντας με τη φράση «Η Αγία Γραφή είναι ένα έργο το οποίο μιλά για ....»"

Β' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Θεός και άνθρωπος στην Ορθόδοξη Παράδοση: μία σχέση ζωής

Οι μαθητές και μαθήτριες να:

α) ερμηνεύουν τις ανθρωπομορφικές εικόνες και μεταφορές της βιβλικής διήγησης για τη δημιουργία του ανθρώπου

β) εξηγούν τη θεολογική και ηθική σημασία της βιβλικής διήγησης για τη δημιουργία του ανθρώπου

γ) αναφέρουν τους λόγους για τους οποίους έχει ζωτική σημασία για τον κόσμο η χριστιανική θεώρηση του ανθρώπου ως συνδετικού κρίκου ανάμεσα στον Θεό και την κτίση

1. Ο άνθρωπος: «Αυτός ο κόσμος ο μικρός ο μέγας» χωρίς Θεό;
ί. Η εικόνα του ανθρώπου από τον Οδυσσέα μέχρι τους υπερήρωες των σύγχρονων κόμικ
ίί.Η δύναμη και η αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου

11. Ο άνθρωπος ως κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση Θεού δημιουργία.
i. Ο άνθρωπος ως δημιούργημα του Θεού : «και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ' εικόνα Θεού» (Γεν 1,27)
ii. «άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς» (Γεν 1, 27 και Μ. Βασιλείου, Εις την μάρτυρα /οvλίτταν και περί
iii. Ο άνθρωπος υπάρχει μόνο όταν αγαπάει και αγαπιέται!
iν. Ο άνθρωπος ως διάκονος του πλησίον (Μκ 9, 35 και Γρηγορίου Νύσσης, Εφ' όσον ενί τούτων εποιήσατε,
εμοί εποιήσατε )

ΙΙΙ. Ο άνθρωπος ως δημιουργός:
i. Ο άνθρωπος στην κτίση: Βασιλιάς, οικονόμος ή ιερέας; (Γεν 2, 19-20, Ρωμ 8, 22, ευχές από τη Θ. Λειτουργία και η προσευχή του Ισαάκ του Σύρου για την κτίση από Τα σωζόμενα ασκητικά)
ii. Ο άνθρωπος ως δοξολογική ύπαρξη
(Ψλ 135, 1-9. 138, 1-8)

IV. Από την εικόνα στην ομοίωση
i. Άγιος Λουκάς ο ιατρός
ii. Αγία Φιλοθέη

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Γλωσσική δραστηριότητα «Η "αλήθεια" του κειμένου»: Οι φράσεις και οι λέξεις στο κείμενο της Γένεσης είναι συμβολικές. Γιατί;
2. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking) («συνδέοντας, επεκτείνοντας, προκαλώντας» και «βάζοντας τίτλους»):
α. Η δημιουργία τον Αδάμ, Μιχαήλ Άγγελος - Cappella Sistina [βλ. http:/ /www.wikipaintings.org/ en/michelangelo#supersized-featured-193173]
β. Ψηφιδωτά Καθεδρικού Ναού στο Μονρεάλε [βλ. http://com mons.wikimedia.org/wiki/Category:Cathedral_(Monreale)_-_Mosaics]
3. TWPS: Ψαλμ. 138, 5-8: «ίδού, Κύριε, σύ έ'γνως πάντα, τά έ'σχατα καί τά άρχα[α· σύ έ'πλασάς με καί έ'θηκας έπ' έμέ τήν χεiρά σου. έθαvμαστώθη ή γνώσίς σου έξ έμοiJ· έκραταιώθη, ού μή δύνωμαι πρός αύτήν. πoύ πορεuθώ άπό τoiJ πνεύματός σου καί άπό τoυ προσώπου σου πoiJ φύγω;»
4. Προβολή νideo Το ραγισμένο δοχείο
[βλ. http://www.youtube.com/watch?ν=794VpExmV-I]
5. Μελέτη περίπτωσης: Αγία Φιλοθέη, Άγιος Λουκάς ο Ιατρός

Γ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ
1. Ατελιέ: Δημιουργία κολλάζ με πορτρέτα ανθρώπων κάθε ηλικίας, φυλής και φύλου. Συζήτηση: Τι σημαίνει για μας ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι εικόνα του Θεού;
2. Μουσικό εργαστήριο: Σύνθεση με θέμα τη βιβλική φράση «κατ' εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν· άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς»
3. Ομαδικό γλυπτό: Γαλ 5, 13-15

Γ' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Πού είναι ο Θεός; Η σχέση ζωής περνάει μέσα από δοκιμασίες

Οι μαθητές και μαθήτριες να:

α) διακρίνουν όψεις του κακού που εμφανίζονται στην καθημερινότητα του ανθρώπου

β) ερμηνεύουν τον τρόπο με τον οποίο παριστάνεται το κακό σε έργα τέχνης

γ) προσδιορίζουν τη σημασία της βιβλικής θεώρησης του κακού και της αμαρτίας ως άρνηση της σχέσης με τον Θεό

δ) εξετάζουν στερεότυπες απόψεις για την αμαρτία ως παράβαση εντολών χρησιμοποιώντας ορθόδοξα θεολογικά κριτήρια

1. Το πρόβλημα του κακού στον σύγχρονο κόσμο
i. Σύγχρονες μορφές του κακού

11. Η έκφραση της οδύνης στην τέχνη
ί. Πεζογραφία και ποίηση
ίί. Μουσική
ίίί. Ζωγραφική
iv. Κινηματογράφος

111. Ποιος ευθύνεται για το κακό; Ποιος μπορεί να μας σώσει από το κακό;
ί. Η Πτώση των πρωτοπλάστων ως άρνηση της σχέσης ζωής με τον Δημιουργό (τροποποίηση τίτλου: αλλαγή θέσης της φράσης «της ζωής») (Γεν 3, 1-24)
ίί. Η υπόσχεση της σωτηρίας: Πρωτευαγγέλιο (Γεν 3, 15)
ίίί. Πώς εισέβαλε το κακό στον κόσμο; Από την χαρά του παραδείσου στη ζωή «χωρίς» τον Θεό
iv. ""Ελάτε να χτίσουμε μια πόλη, κι έναν πύργο που η κορφή του να φτάνει στους ουρανούς"": ο Πύργος της Βαβέλ και η επιθυμία για δόξα και φήμη! (Γεν 11, 1-9)
v. Ε ίναι η αμαρτία απλώς μία παράβαση;
α. Διακοπή μίας σχέσης ζωής
β. «Μετανοήστε για να ζήσετε (Ιεζ 18, 31-32)
γ. «Παιδί μου, σου συγχωρούνται οι αμαρτίες»: Η θεραπεία του παραλύτου της Καπερναούμ (Μκ 2, 1-12)
δ. «Πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι» (Α' Τιμ 2, 1-4)"

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Συνταύτιση με βιβλικά πρόσωπα: Αδάμ, πώς νιώθεις τώρα που φεύγεις απ' τον παράδεισο;
2. Κύκλος συνείδησης για τον παράλυτο της Καπερναούμ

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking): Σε έργα των Bacon, Κ. Kollwitz, Guernica, Κανιάρη, Ν. Κεσσανλή κ.ά.
2. TPSS με θέμα: «Διακρίσεις και ανισότητα στη χώρα μας»
3. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking): α. «0 Αη Γιώργης», Πέρης Ιερεμιάδης
β. «Η λευκή Σταύρωση», Marc Chagall γ. «Η κραυγή», Edvard Munch,
http://www.wikipaintings.org/en/edvard-munch#supersized- featured-1854 71
4. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking): Έντεχνος Συλλογισμός (μοτίβο: η αρχή, η μέση και το τέλος): Τζοβάν ι ντι Πάολο «Η εκδίωξη από τον Παράδεισο»

Γ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ
1. Ατελιέ: Δημιουργία κολλάζ με πληροφορίες διαδικτύου, αποκόμματα εφημερίδων, αστυνομικά ρεπορτάζ, χρονικά πυρην ικών ατυχημάτων και οικολογικών καταστροφών, κόμικς, ηλεκτρονικά παιχνίδια καταστροφής και βίας
2. Έντεχνος Συλλογισμός (μοτίβο: Headlines): πάνω σε φωτογραφίες από σύγχρονα προϊόντα τεχνολογίας οι μαθητές γράφουν για κάθε μία έναν τίτλο, ξεκινώντας με τις λέξεις «Η τεχνολογία μαγεύει τον άνθρωπο, γιατί. ..»"

Δ' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ο Θεός γίνεται άνθρωπος: Το πιο συγκλονιστικό γεγονός της ιστορίας του ανθρώπου

Οι μαθητές και μαθήτριες να:

α) αναφέρουν τη διδασκαλία της Εκκλησίας σχετικά με το πρόσωπο του Χριστού

β) επιβεβαιώνουν τον ανατρεπτικό, απελευθερωτικό και θεραπευτικό χαρακτήρα της παρουσίας του Χριστού στη ζωή του ανθρώπου

γ) εκτιμούν τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό ως διδάσκαλο, που προσλαμβάνει δημιουργικά την καθημερινότητα για να τη φωτίσει «διαφορετικά»

δ) εξηγούν τους λόγους για τους οποίους ο «Χριστός» αντιμετωπίζεται ως «σημείον αντιλεγόμενον»"

Ι. Γνώμες των ανθρώπων για τον Ιησού Χριστό
ί. Πρόσωπα της εποχής Του
ίί. Φιλόσοφοι, καλλιτέχνες

11. Ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός;
i. Ο Υιός του Θεού γίνεται άνθρωπος. Η Γέννηση του Χριστού ως Ευαγγέλιο
α. Σύλληψη Τιμίου Προδρόμου και Ιησού Χριστού: ένα Δίπτυχο Δημιουργίας
β. Τριήμερη «Πορεία» από τη Ναζαρέτ στη Βηθλεέμ
γ. Ευαγγελισμός των «περιθωριακών», «ακάθαρτων» βοσκών
δ. Ο Κύριος γεννιέται σε μία σε φάτνη
ε. Σημείον αντιλεγόμενον: Υπαπαντή στον Ναό (Λκ 2, 21)
στ. Η Γέννηση του Χριστού στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ζ. Χριστούγεννα και σύγχρονος άνθρωπος
ii. Ο «ήλιος της δικαιοσύνης» στον κόσμο
iii. Ο Μεσσίας που ανήγγειλαν οι Προφήτες (Ησ 11, 1-10)
iv. Ο μοναδικός διδάσκαλος (Λκ 11, 27. 19, 48. Μκ 1, 22. 4, 33 και Επί του Όρους Ομιλία: Μτ 5-7)

111. Ο Χριστός Ιησούς διδάσκει και φανερώνει έναν νέο τρόπο ζωής
i. Αγαπά όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως, ό,τι και αν έχουν πράξει: Η παραβολή του σπλαχνικού Πατέρα (Λκ 15, 11-32)
ii. Αποδέχεται και συνομιλεί χωρίς διακρίσεις με άντρες και γυναίκες: Διάλογος με τη Σαμαρείτισσα (Ιω 4, 1-42)
iii. Συγχωρεί «αμαρτωλούς» που έχουν ανοιχτή καρδιά: Η περίπτωση του Ζακχαίου (Ιω 8, 3-11. Λκ 19, 1-10)
iv. Κηρύττει μια κοινωνία δικαιοσύνης και ταυτίζεται με τους αδυνάτους: Παραβολή της Κρίσης (Μτ 25, 31-46)
v. Κρίνει αυστηρά την υποκρισία και τη σκληροκαρδία: «Ουαί υμίν γραμματείς και φαρισαίοι υποκριταί» (Μτ 23, 13-33)

IV. Ιησούς Χριστός φανερώνει με σημεία έναν καινούριο κόσμο
ί. Χορταίνει τη σωματική και πνευματική πείνα των ανθρώπων: Ο χορτασμός των πεντακισχιλίων (Ιω 6, 1-15)
ii. Προσφέρει στους ανθρώπους το φως! Η θεραπεία του εκ γενετής τυφλού (Ιω 9)
iii. Ελευθερώνει τους ανθρώπους από την τυπική τήρηση του Νόμου με την εντολή της αγάπης: Η θεραπεία του ανθρώπου με παράλυτο χέρι (Μκ 3, 1-6)
ν. Ο Χριστός προσφέρει τη ζωή Του ... για να ζήσει ο άνθρωπος
1. Ο Χριστός πλένει τα πόδια των μαθητών του (Ιω 13, 1-15)
11. Ο «πασχάλιος» Μυστικός Δείπνος (Μκ 14, 22-25)
ΙΙΙ. Η προδοσία του Ιούδα και η άρνηση του Πέτρου. Μεταμέλεια ή μετάνοια; (Μκ 14,10-11· Μκ, 14, 66-72)
IV. Ο Ιησούς διαλέγεται με τον Πιλάτο περί της Αλήθειας (Ιω τ
18,36-38)
v. v. Ο Σταυpόc του Χpιστού: Η δύναμn του Θεού

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Δραματοποίηση: μαθητές υποδύονται τους κατοίκους της Βηθλεέμ που συζητούν για τους λόγους που οδήγησαν τους τρεις Μάγους στο χωριό τους.
2. Καρέκλα αφήγησης: Ένας μαθητής/βοσκός διηγείται στην οικογένειά του τα θαυμαστά που είδε το βράδυ της γέννησης του Χριστού.
3. «Παγωμένη» εικόνα: Οι καταναλωτές στις χριστουγεννιάτικες αγορές των μεγαλουπόλεων.
4. Αναδιήγηση βιβλικών αφηγήσεων από άλλη προοπτική: ο μεγάλος γιος της παραβολής του σπλαχνικού Πατέρα
5. Μετασχηματισμός βιβλικού κειμένου (σε είδηση εφημερίδας) Λκ 4, 16-21
6. Ανακριτική καρέκλα για πρόσωπα κειμένων (Σαμαρείτης, Άσωτος, τυφλός)
7. Διάδρομος συνείδησης για πρόσωπα των διηγήσεων (Π ιλά- τος, ένας Φαρισαίος, στρατιώτες της Σταύρωσης)

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Κάνοντας θεολογία με τα παιδιά: Η τάξη σε ολομέλεια συζητάει για τα θεολογικά μηνύματα των αφηγήσεων του Ματθαίου και του Λουκά για τη γέννηση του Χριστού.
2. Αναγνώριση του είδους των βιβλικών κειμένων (γεγονός, παραβολή, εικόνα/παρομοίωση)
3. Artful Thinking (μοτίβο: βλέπω, ισχυρίζομαι, αναρωτιέμαι, διερωτώμαι):
α. από τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους - Συλλογή Gabriel Millet
[βλ.http://ica.princeton.edu/millet/main.php?country=G reec e&site=240&νiew=site&page= 1]
4. Artful Thinking (μοτίβο: η αρχή, η μέση και το τέλος): α. Σταύρωση, Δομήνικου Θεοτοκόπουλου [βλ. http:/ /www.wikipaintings.org/ en/ el-greco#supersized- spanish-period-191018]
β. Η προσευχή στο όρος των Ελαιών, Δομήνικου Θεοτοκόπουλου [βλ. http://www.wikipaintings.org/en/el- greco#supersized-spanish-period-1 91014]
γ. Ecce Homo, του Antonio Ciseri [ βλ. https:/ / commons.wikimedia.org/w /index.php?curid= 10356430]
5. Επίλυση προβλήματος: «Εγώ ειμί η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή» (Ιω 14, 6): Επαλήθευση των χαρακτηρισμών στα κείμενα που επεξεργάστηκαν"

Δ. ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΕΣ
Σε συνεργασία με τον /την φιλόλογο μελετούν την παρουσία του «ήλιου της δικαιοσύνης» στο έργο του Οδ. Ελύτη και ερευνούν τη σχέση του με τον «'Ηλιο της Δικαιοσύνης» όπως αναφέρεται στο απολυτίκιο της γιορτής των Χριστουγέννων.

Ε ' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ένας καινούριος κόσμος ξεπροβάλλει: Χριστός ανέστη

Οι μαθητές και μαθήτριες να:

α) αναγνωρίζουν το αίτημα της ελπίδας και της μεταμόρφωσης όπως εκφράζεται στην πολιτική και στην τέχνη

β) εξετάζουν πτυχές της χριστιανικής ελπίδας για τη σωτηρία του κόσμου, με θεολογικό σημείο αφετηρίας την Ανάσταση του Χριστού

γ) διακρίνουν στην Αγία Γραφή καθώς και σε λατρευτικές πράξεις και διατυπώσεις την ελπίδα και την προσδοκία για τη σωτηρία του κόσμου και του ανθρώπου

1. Η ανάγκη να αλλάξει ο κόσμος
i. Η ελπίδα των ανθρώπων για μια ιδανική κοινωνία
ii. Η σιωπηλή επανάσταση της τέχνης
iii. Ελπίδα και Αλλαγή: Έγνοια και ανάγκη όλων των ανθρώπων

ΙΙ. Μια νέα αρχή ... από τον Τάφο τον κενό
ί. «Τετέλεσται!» Η ταφή του Ιησού από τους «Κρυφούς μαθητές». (Ιω 19,38 - 42)
ίί. Η Μαρία από τα Μάγδαλα: Μαρτυρία της Ανάστασης στον κήπο - <<μή μου aπτου» (Ιω 20, 11-18)
ίίί. «Από το μνήμα το κενό στους δρόμους του κόσμου»: Το μήνυμα της Ανάστασης ως κέντρο της σωτηρίας (Μκ 16, 1-8)
iv. Η εμφάνιση του Αναστάντος Χριστού στον δύσπιστο Θωμά και σε εφτά μαθητές (Ιω 20, 25 - 21,12)
v. Η Ανάληψη του Χριστού (Λκ 24, 50-53)

ΙΙΙ. Ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός: Η ελπίδα του κόσμου
ί. Το τραπέζι της Ευχαριστίας: Ενσωμάτωση με το Χριστό και απελευθέρωση από το κακό (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Κατηχητικός Λόγος)
ίί. «Λειτουργία μετά τη Θεία Λειτουργία»: Η συνεχής προσπάθεια για μεταμόρφωση ολόκληρης της ζωής σε μια ζωή ευχαριστίας
ίίί. Ο βιβλικός λόγος: Ελπίδα για όλο τον κόσμο (Α Κορ 2,9)
ίν. «Καινοuς δε ούρανοuς καl yfiν καινήν [ ... ] προσδοκώμεν» (Β Πε 3, 13)

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Παιχνίδι σε κύκλο (για έναρξη των εργασιών): «Πες μου κάτι να νιώσω όμορφα». Μ ια κάρτα με το όνομα του μαθητή πηγαίνει στον διπλανό. Μουσική υπόκρουση. Όταν η μουσική σταματάει, κάθε παιδί γράφει κάτι όμορφο για τον μαθητή στον οποίο ανήκει η κάρτα. Στο τέλος ο καθένας παίρνει το δικό του (στόχος: Η ανάγκη μας για το καλό εδώ και τώρα)

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Έντεχνος Συλλογισμός (μοτίβα: α. ακούγοντας δέκα επί δύο και β. συνδέοντας, επεκτείνοντας, προκαλώντας) με τα παρακάτω: «Αναστήτω ο Θεός» [Ύμνος (Επιλογή στίχων από την ακολουθία της Αναστάσεως) Μουσική διασκευή: Βασίλης Χατζηνικολάου (Γα μπλουζ της ψυχής μου. Βυζαντινά ακούσματα στον 21° αιώνα)] και «Πάσχα των Ελλήνων» (Στίχοι: Γιώργος Θέμελης, Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής).
2. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking) (μοτίβο: βλέπω, ισχυρίζομαι, αναρωτιέμαι, διερωτώμαι): Η εις Άδου κάθοδος - Ανάστασις, Όσιος Λουκάς ή Μονή Δαφνίου ή Μονή της Χώρας ή Πρωτάτου και Η Ανάσταση -μια προσωπική Ανάσταση Μπ. Πυλαρινού
3. Ανάλυση Διαστάσεων: «Η ζωή ως ευχαριστία»
4. Κάνοντας θεολογία με τα παιδιά: Η αξία του κειμένου το Παύλου για τους Χριστιανούς (Α' Κορ 15,12-19)

Οί μαθητές και μαθήτριες να:

α) ερμηνεύουν την ανατρεπτικότητα και τη ρίζοσπαστίκότητα της πρότασης, που κομίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία, για τη μεταμόρφωση της ζωής

β) αναδεικνύουν τη σημασία της προσωπικής ευθύνης και της συλλογικής δράσης στην κατεύθυνση της μεταμόρφωσης του κόσμου

γ) εξηγούν το κεντρικό σημείο της διδασκαλίας του Ιησού, τη Βασίλεια του Θεού αξιοποιώντας θεολογικά κριτήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας

δ) αξιολογούν τη χριστιανική προσδοκία των εσχάτων ως καθημερινό αγώνα για την ανακαίνιση της ζωής και όχι ως φυγή από την ιστορία

Ι. Δράση και αγώνας για τη μεταμόρφωση της ζωής και του κόσμου
ί. «Υπέρ της του κόσμου ζωής» ή αλλιώς «Για να ζήσει ο κόσμος»: Προσωπική ευθύνη καί κοίνή επιδίωξη.
ii. Η ζωή μέσα στην Εκκλησία αξιολογείται διαφορετικά: Οί Μακαρίσμοί (Μτ 5, 3-12)
iii «Μη μεριμνάτε»: Καταναλωτίσμός δίχως όρια ή σεβασμός απέναντι στη δημιουργία και τη ζωή; (Μτ 6, 25-34)
ίν. Αδιαφορία και σκληρότητα απέναντι στον συνάνθρωπο ή άπειρο έλεος και συγχώρεση; (Μτ 18, 21-22)
ν. «Να υπάρχει σε όλους ισότητα»:
Από την αδικία στον αγώνα για την επικράτηση της δικαιοσύνης και της ισότητας (Ησ 26, 9 και Β Κορ 8,13)
νί. «Εάν ταΐς γλώσσαίς των ανθρώπων λαλώ»: Από την εχθρότητα και τη βία στην ειρήνη και την χωρίς όρια αγάπη (Α' Κορ 13 καί Λκ 6, 27-40)
νϋ. «Να έχουμε μόνο αυτή τη σκέψη: να σωθούν οι πάντες»: Το χρέος της Ορθόδοξης Εκκλησίας για τη σωτηρία όλου του κόσμου(από τους λόγους του Γέροντα Σ ιλουανού)
νίϋ.«Πάσα η κτίσις συστενάζει και συνωδίνει άχρι του νυν»: Από τον εφιάλτη της οικολογικής καταστροφής στη διάσωση της ζωής (Ρωμ8,18-23)

II. Η Βασιλεία του Θεού. Τί είναι τελικά;
Ζωή γεμάτη χαρά και δημιουργία
Ο Θεός προσκαλεί όλους τους ανθρώπους στη βασιλεία του (Λκ 14,16-24 / Παραβολή του μεγάλου δείπνου)
«Η βασιλεία του Θεού εντός ημών εστίν» (Λκ, 17, 21)
ίν. Η Βασιλεία του Θεού όχι μόνο ως όραμα, αλλά και ως πρόγευση μέσα στην ιστορία

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Μονόλογος ενός κατοίκου μίας ιδανικής κοινωνίας (Ουτοπίας) (στόχος: Διερεύνηση των προσδοκιών και του εφικτού της ιδανικής κοινωνίας)
2. Ζωντανό γλυπτό: Ο ύμνος της Αγάπης (Α' Κορ 13,1-13)

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. ΤWPS με θέμα: Οί Μακαρίσμοί ως πραγματικότητα ζωής
2. Μελέτη περίπτωσης: ΝίΚ Βόγίετζίκ: «Ούτε χέρια, ούτε πόδια, ούτε έγνοιες!»
3. Μελέτες περίπτωσης προσώπων που υπηρέτησαν την προαγωγή της ζωής: Νεομάρτυς Ακυλίνα (1-1764): Ελευθερία και πίστη
4. Έρευνα: Ποιμαντική φροντίδα της Εκκλησίας σήμερα
5. Αποφάσεις και δράσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την προστασία του περιβάλλοντος,από τον ιστότοπο του Οικουμενικού Πατριαρχείου [βλ. ενδεικτικά

Γ. ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Σε συνεργασία με τον καθηγητή της Μουσικής βρίσκουν και παίζουν τραγούδια για την ελπίδα

Ε. ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ / ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ / ΔΡΑΣΕΙΣ
1. Οργάνωση οικολογικής δράσης
2. Προβολή ταινίας «Το αριστερό μου πόδι» του Jim Sheridan

Ζ' ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η Εκκλησία ως κιβωτός σ' ένα ταξίδι χωρίς τέλος

Οι μαθητές και μαθήτριες να :

α) διασαφηνίζουν τη σημασία των όρων «Ανάσταση των νεκρών», «Παράδεισος»,
«Κόλαση», «Δευτέρα Παρουσία», με βάση θεολογικά κριτήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας

β) εντοπίζουν στο βιβλίο της Αποκάλυψης τα χαρακτηριστικά μηνύματος ελπίδας, δηλ. ενός Ευαγγελίου

γ) διακρίνουν ότι η πορεία προς Εμμαούς με τους δύο

«άγνωστους» μαθητές παραμένει μέχρι σήμερα για
κάθε Χριστιανό μία πρόσκληση γεμάτη εκπλήξεις

1. Η συνάντηση Θεού και ανθρώπου συνεχίζεται ... Η Αποκάλυψη του Ιωάννη
i. Η έννοια της Προφητείας και του Αποκαλυπτισμού: Παρηγοριά σε περιόδους ατομικής και συλλογικής κρίσης
ii. Ο Ιωάννης αυτό-εξόριστος στην Πάτμο σε μια εποχή ...
«διαδικτυακή»
iii. Ο Χριστός, ο αληθινός Μεσσίας της ανθρωπότητας: Το εσφαγμένο Αρν ίο ανοίγει το Βιβλίο της Ιστορίας (Απ 1)· (Απ 5)
iv. «Καί εΤδον ούρανόν καινόν καί yfjν καινήν· [...] ναί, έρχομαι ταχύ. άμήν, ναί έρχου, Κύριε Ίησοu»: Το αισιόδοξο μήνυμα της Αποκάλυψης (Απ 21-22)
v. Η πραγματική συμμετοχή στη λατρεία, τη διακον ία και της μαρτυρία της Εκκλησίας ως Αποκάλυψη της Αποκάλυψης

ΙΙ. Η πορεία προς τα έσχατα μέσα από εικόνες και παραβολές
i. Ο κόσμος και η ιστορία οδεύει προς ένα τέλος (Έσχατα)
ii. Η προσδοκία της Δευτέρας Παρουσίας: «Μαράν αθά - ο Κύριος έρχεται!» (Α Κορ 16, 2 2) και «ναι, έρχομαι ταχύ» (Απ 22, 20)
iii. Η Ανάσταση των νεκρών: «Έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος»
(Α Κορ 15, 26) και «Πού σου άδη το κέντρον;» (Κανόνας του Μεγάλου Σαββάτου)
iv. Η τελική κρίση (Προσθήκη της λέξης «Η»): Η παραβολή της κρίσης (Μτ 25, 31-46) και «Και είδα έναν άσπρο θρόνο» (Απ 20, 11-14)
v. Ο Παράδεισος και η κόλαση: όχι θεϊκή αμοιβή ή τιμωρία, αλλά ατελείωτη ζωή χωρίς τέλος μέσα στην αγκαλιά του Θεού ή απόλυτη άρνηση της μετοχής στη ζωή Του (διήγηση και αββά Μακαρίου από το Γεροvτικόv)

ΙΙΙ. Η ζωή μαζί με τον Χριστό: μια πορεία γεμάτη εκπλήξε
ί. «Αυτών δε διηνοίχθησαν οι οφθαλμοί και επέγνωσαν αυτόν»: Στην πορεία προς Εμμαούς (Λκ 24, 13-35)
ίί. Στο κοινό τραπέζι της Θείας Λειτουργίας
ίίί. «Τότε πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε τον Θεό» (Α Κορ 13, 11-12

Α. ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Β. ΟΜΑΔΙΚΕΣ / ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Έρευνα: Το τέλος του κόσμου στον κινηματογράφο
2. Έρευνα: Καταστροφολογικές αντιλήψεις των νέων (ηλεκτρονικά παιχνίδια, ταινίες, περιοδικά)
3. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking): Ε ικόνες της Αποκάλυψης Ανιχνεύοντας θρησκευτικές προσεγγίσεις των εσχάτων μέσα από την εικονογραφία και την
τέχνη
4. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking) (μοτίβο: βλέπω, ισχυρίζομαι, αναρωτιέμαι, διερωτώμαι): α. Η Τελική Κρίση του Michelangelo
[http://www.wikipaintings.org/ en/michelangelo#s upersized-featured-1 93265]
β. Η Τελική Κρίση του Αντρέι Ρουμπλιώφ [h ttp://www.wikipaintings.org/ en / andrei-rublev /the-last-judgement-1408]
γ. Ο Χριστός εν ετέρα μορφή, Πρωτάτο
δ. Caravaggio, Το δείπνο στους Εμμαούς (Duccio di buonίnsegna, Emmaus). [https://commons.wikimedia.org/w /index.php?curid=238678]
5. Έντεχνος συλλογισμός (Artful thinking) (Δέκα επί δύο):
α. Ένα πλοίο για τον παράδεισο (Στίχοι: Φίλιππος Πλιάτσικας)
β. Ίσως (Στίχοι-Μουσική: Νίκος Πορτοκάλογλου)

Γ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΚΦΡ
1. Ατελιέ: Δημιουργία κολλάζ με ζωγραφική, φωτογραφίες και αποσπάσματα για την καινή γη και τον καινό ουρανό