ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Γ' ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ - ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ 2024-2025
Γ΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ, ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ, ΜΟΥΣΙΚΟΥ, ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Θα χρησιμοποιηθούν:
• Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά., ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
• Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός οδηγός (νέο) των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά. 2015, ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
• Φυσική Γ’ Γυμνασίου, Τετράδιο εργασιών, ΠΙ
• Φυσική Γ’ Γυμνασίου, ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ, ΠΙ
• Το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών Φυσικής και Χημείας.
Ύλη
Από το Βιβλίο: Φυσική Γ΄ Γυμνασίου, των Ν. Αντωνίου, Π. Δημητριάδη, κ.ά., ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ.
1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΦΟΡΤΙΟ
ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΧΡΙΜΠΑΡΙ ΣΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ
1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη
1.2 Το ηλεκτρικό φορτίο
1.3 Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου
1.4 Τρόποι ηλέκτρισης και η μικροσκοπική ερμηνεία
1.5 Νόμος του Κουλόμπ
1.6 Το ηλεκτρικό πεδίο (Μόνο η υποενότητα Ηλεκτρική δύναμη και πεδίο)
2. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
2.1 Το ηλεκτρικό ρεύμα
2.2 Ηλεκτρικό κύκλωμα
2.3 Ηλεκτρικά δίπολα (Εκτός: «οι εικόνες 2.30, 2.31 με το αντίστοιχο κείμενο», «Νόμος του Ωμ και μικρόκοσμος», «Μικροσκοπική ερμηνεία της αντίστασης ενός μεταλλικού αγωγού»)
2.5 Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων (μόνο οι υποενότητες «Σύνδεση αντιστατών», «Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά» και «Παράλληλη σύνδεση αντιστατών»)
3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΗ
3.1 Θερμικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος (Εκτός: «Πειραματική μελέτη φαινομένου Joule», «Νόμος του Joule», «Ερμηνεία του φαινομένου Joule»)
3.3 Μαγνητικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος
3.6 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος
4. ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
4.1 Ταλαντώσεις (μόνο παραδείγματα για το τι είναι ταλάντωση)
4.2 Μεγέθη που χαρακτηρίζουν μια ταλάντωση
5. ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ
Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ
5.1 Μηχανικά κύματα
5.2 Κύμα και ενέργεια
5.3 Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος (Έως τη σχέση υ=λf χωρίς απόδειξη)
5.4 Ήχος
5.5 Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου
6. ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ
ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
6.1 Φως: όραση και ενέργεια
6.2 Διάδοση του φωτός (Εκτός: «Αρχή του ελαχίστου χρόνου»)
7. ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ
7.1 Ανάκλαση του φωτός (χωρίς το ένθετο «Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου»)
7.2 Εικόνες σε καθρέφτες: είδωλα (Εκτός Καμπύλοι καθρέπτες, Σφαιρικοί καθρέπτες. Εστία σφαιρικών καθρεφτών, Οπτικό πεδίο)
8. ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ
8.1 Διάθλαση του φωτός. (Εκτός: Διάθλαση και αρχή του ελάχιστου χρόνου, Νόμος της διάθλασης -Snell)
8.3 Ανάλυση του φωτός (μόνο η «Ανάλυση του λευκού φωτός)
8.4 Το χρώμα
9. ΦΑΚΟΙ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ
9.1 Συγκλίνοντες και αποκλίνοντες φακοί
Οδηγίες διδασκαλίας
Οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν ερωτήσεις και ασκήσεις, όσες κρίνουν σκόπιμο, ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματος. Η χρήση των ΤΠΕ, όπου είναι αναγκαία, ας χρησιμοποιείται για την υποβοήθηση της διδασκαλίας. Η εργαστηριακή άσκηση όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Τα οικεία ΕΚΦΕ συνδράμουν προς την κατεύθυνση αυτή. Σε κάποιες περιπτώσεις οι εκπαιδευτικοί θα μπορούσαν να εκτελούν πειράματα επίδειξης και στη συνέχεια να δίνουν τα δεδομένα μέσω και πολλαπλών αναπαραστάσεων στους/στις μαθητές/τριες για ανάλυση. Αυτό θα βοηθούσε τους/τις μαθητές/τριες να συμμετέχουν σε επιστημονικές πρακτικές, όπως να κάνουν προβλέψεις με βάση τις παρατηρήσεις τους και ανάλυση των δεδομένων. Οι μαθητές/τριες κατά τη διάρκεια συζητήσεων ολόκληρης της τάξης ή μικρών ομάδων μπορούν να μοιραστούν τις υποθέσεις και τα ευρήματά τους. Ο/Η εκπαιδευτικός θα μπορούσε να συμπεριλάβει επίσης ερωτήσεις οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να προωθήσουν την εμπλοκή με τις επιστημονικές πρακτικές και την εμπέδωση των εννοιών, των νόμων και των θεωριών της Φυσικής. Αυτή η πρακτική συνήθως είναι πολύ πιο αποτελεσματική από το να ακούνε μόνο διαλέξεις.
Προτείνεται ως επανάληψη να υπάρχει αξιολόγηση της προϋπάρχουσας γνώσης των μαθητών/τριών αφενός ως προς τα κεντρικά σημεία της ύλης των προηγούμενων τάξεων του Γυμνασίου όπως ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα, η ισορροπία, η αδράνεια, η σχεδίαση και σύνθεση δυνάμεων, ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα και αφετέρου ως προς ορισμένα άλλα σημεία όπως οι αριθμητικοί συλλογισμοί με χρήση της διαίρεσης, η διατύπωση του νόμου τoυ Hook, του ορισμού της πίεσης, του νόμου της υδροστατικής πίεσης, της αρχής τoυ Pascal, της αρχής του Αρχιμήδη, του έργου δύναμης, της γνώσης των μορφών και των μετατροπών ενέργειας καθώς και της διατήρησης της μηχανικής ενέργειας και της έννοιας της ισχύος (η οποία στα Εσπερινά Γυμνάσια δεν διδάσκεται στη Β’ Γυμνασίου). Στα παραπάνω προστίθενται και οι επιστημονικές πρακτικές με τις αντίστοιχες δεξιότητες.
Πρόσθετο υποστηρικτικό και εναλλακτικό υλικό μπορεί να αναζητηθεί τόσο στα οικεία ΕΚΦΕ όσο και στις ιστοσελίδες των υπολοίπων ΕΚΦΕ.
Ενδεικτικά αναφέρονται:
• Φωτόδενδρο: Προσομοιώσεις πειραμάτων
• Ψηφιακά διδακτικά σενάρια Αίσωπος ΙΕΠ
• Βιβλιοθήκη Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων, ΕΑΙΤΥ
• Προσομοιώσεις Phet
• Προσομοιώσεις από τον Ηλία Σιτσανλή
• Προσομοιώσεις από τον Φώτη Ζαφειριάδη
• ΕΚΦΕ Καρδίτσας
• ΕΚΦΕ Χανίων
• ΕΚΦΕ Δράμας
• ΕΚΦΕ Αλίμου
• ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας
• ΕΚΦΕ Κέρκυρας
• ΕΚΦΕ Καστοριάς
• ΕΚΦΕ Λακωνίας
• ΕΚΦΕ Κω
• 1ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου
• 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου
• ΕΚΦΕ Ομόνοιας
• ΕΚΦΕ Β ΑΘΗΝΑΣ
• ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων
• ΕΚΦΕ Χίου
• ΕΚΦΕ Αιγίου
• ΕΚΦΕ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ
Τα προτεινόμενα πειράματα και εργαστηριακές ασκήσεις πρέπει πάντοτε να πραγματοποιούνται σε ασφαλές περιβάλλον για μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς, με τη λήψη όλων των προληπτικών μέτρων ασφάλειας και υγείας που προβλέπουν οι Εργαστηριακοί Οδηγοί.
Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)
Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών 45
Διδακτική ενότητα | Συνιστώμενες διδακτικές πρακτικές / Παρατηρήσεις | Προτεινόμενος |
ΚΕΦ 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΦΟΡΤΙΟ | 6 | |
Από το κεχριμπάρι στον υπολογιστή | Να διδαχθεί |
|
1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη | Να διδαχθεί |
|
1.2 Το ηλεκτρικό φορτίο | Να διδαχθεί |
|
1.3 Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου | Να διδαχθεί |
|
1.4 Τρόποι ηλέκτρισης και η μικροσκοπική ερμηνεία | Να διδαχθεί (Για την ηλέκτριση με επαγωγή να χρησιμοποιηθούν κατάλληλες προσομοιώσεις) Μπαλόνια και στατικός ηλεκτρισμός, Στατικός ηλεκτρισμός Ηλεκτρόνια και αγωγοί, Ηλεκτρόνια και μονωτές, Φόρτιση με επαφή, Ηλέκτριση με επαγωγή | |
1.5 Νόμος του Κουλόμπ | Να διδαχθεί ποιοτικά χωρίς ασκήσεις που να στηρίζονται στη μαθηματική σχέση Νόμος του Coulomb (Να δίνεται ο σωστός συμβολισμός για το πικόμετρο, pm) |
|
1.6 Το ηλεκτρικό πεδίο | Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: «Περιγραφή του ηλεκτρικού πεδίου», «Ηλεκτρικές δυναμικές γραμμές», «Ηλεκτρική θωράκιση», «Ηλεκτρικό πεδίο και ενέργεια» |
|
| Ερωτήσεις και Ασκήσεις ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. |
|
| Να μη γίνει η άσκηση 3. Η άσκηση 2 να διδαχθεί ανάλογα με τις δυνατότητες των μαθητών/τριών. Να μην γίνουν οι ερωτήσεις: 11γ, 14, 15, 20, 26, 27, 28. Εργαστηριακή δραστηριότητα Εργαστηριακή Άσκηση 1, «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις». Ηλεκτρικά φορτία και πεδία |
|
ΚΕΦ. 2. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ | 10 | |
Ηλεκτρικό ρεύμα και σύγχρονος πολιτισμός | Να διδαχθεί |
|
2.1 Το ηλεκτρικό ρεύμα | Να διδαχθεί |
|
2.2 Ηλεκτρικό κύκλωμα | Να διδαχθεί Εργαλειοθήκη κυκλωμάτων |
|
2.3 Ηλεκτρικά δίπολα | Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες: · «Αντίσταση του διπόλου» · «Νόμος του Ohm» Να μη διδαχθεί το τμήμα που αρχίζει με τη φράση «ισχύει ο νόμος του Ωμ για κάθε ηλεκτρικό δίπολο;» ως το τέλος της υποενότητας. Να μη διδαχθούν: Εργαστήριο ηλεκτρικών κυκλωμάτων- νόμος του Ohm Σημ.: Να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο νόμο του Ohm, μέσω των εργαστηριακών ασκήσεων. |
|
2.4 Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αντίσταση ενός αγωγού | Να μη διδαχθεί (θα διδαχθεί στην Β΄ Λυκείου). |
|
2.5 Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων | Να διδαχθούν οι υποενότητες: · «Σύνδεση αντιστατών» · «Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά» · «Παράλληλη σύνδεση αντιστατών» Σημ.: Να δοθεί έμφαση στην έννοια της ισοδύναμης αντίστασης και να υποβαθμιστεί η διαδικασία απόδειξης των σχ. 2.19 και 2.22. Επίσης προτείνεται η εντατική χρήση των εργαστηριακών δραστηριοτήτων και όπου δεν είναι εφικτό να γίνει αναζήτηση σε γνωστά links. Παράλληλη σύνδεση αντιστατών, Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά Εργαλειοθήκη κυκλωμάτων |
|
| Ερωτήσεις – Ασκήσεις: ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. Να μην διδαχθούν ερωτήσεις ή ασκήσεις που περιλαμβάνουν σύνθετα ηλεκτρικά κυκλώματα, όπως η 10 (πάνω από δύο αντιστάτες). ΟΧΙ στις ερωτήσεις 2,7,9,10 ΟΧΙ στις ασκήσεις 3,6,7,8 Εργαστηριακή δραστηριότητα Να γίνουν οι εργαστηριακές ασκήσεις 2 (Ν. Ohm), 4, 5 (Σύνδεση αντιστατών), 6 |
|
ΚΕΦ. 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ | 8 | |
Ηλεκτρική ενέργεια και σύγχρονη ζωή | Να διδαχθεί |
|
3.1 Θερμικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος | Να διδαχθεί η υποενότητα «Κάθε συσκευή από την οποία διέρχεται ηλεκτρικό ρεύμα θερμαίνεται» Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: «Πειραματική μελέτη φαινομένου Joule» Να διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές του φαινομένου Joule» |
|
3.2 Χημικά αποτελέσματα του Ηλεκτρικού ρεύματος | Να μη διδαχθεί |
|
3.3 Μαγνητικά αποτελέσματα ηλεκτρικού ρεύματος | Να διδαχθεί Μαγνήτης και ηλεκτρικό κύκλωμα: Ηλεκτρικό κουδούνι, κινητήρας συνεχούς ρεύματος Το πείραμα του Oersted: Από ΕΚΦΕ Θεσπρωτίας Βίντεο του πειράματος του Oersted από το ΕΚΦΕ Καρδίτσας Τα μαγνητικά αποτελέσματα του Ηλεκτρικού ρεύματος: Από ΕΚΦΕ Νέας Σμύρνης |
|
3.4 Ηλεκτρική και μηχανική ενέργεια | Να μη διδαχθεί |
|
3.5 Βιολογικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος | Να μη διδαχθεί |
|
3.6 Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος | Να διδαχθεί |
|
| Ερωτήσεις - Ασκήσεις ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ Ερωτήσεις: 1, 2, 4, 5 ΟΧΙ Ασκήσεις: 4, 5, 6, 10 |
|
ΚΕΦ. 4 ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ | 3 | |
ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ | Να διδαχθεί |
|
4.1 Ταλαντώσεις | Να μη διδαχθεί. Μέσω παραδειγμάτων να εξηγηθεί τι είναι ταλάντωση. |
|
4.2 Μεγέθη που χαρακτηρίζουν μια ταλάντωση | Να διδαχθεί η υποενότητα «Για να περιγράψουμε μια ταλάντωση … έως …και πλάτος της ταλάντωσης». |
|
| Από ποια μεγέθη εξαρτάται η περίοδος της ταλάντωσης του εκκρεμούς να το διερευνήσουν οι μαθητές/τριες, διατυπώνοντας υποθέσεις, εκτελώντας τα πειράματα, λαμβάνοντας μετρήσεις και βγάζοντας συμπεράσματα. Περίοδος ταλάντωσης εκκρεμούς, Κίνηση απλού εκκρεμούς Εργαστηριακή δραστηριότητα. Εργαστηριακή Άσκηση (7), «Πειραματικός έλεγχος των νόμων του Απλού εκκρεμούς». ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ Ερωτήσεις: 3γ, 4, 6, 8,9 |
|
ΚΕΦ 5. ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ | 6 | |
Η ενέργεια ταξιδεύει | Να διδαχθεί |
|
5.1 Μηχανικά κύματα | Να διδαχθεί |
|
5.2 Κύμα και ενέργεια | Να διδαχθεί |
|
5.3 Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος | Να διδαχθεί η πρώτη υποενότητα μέχρι την εξίσωση u = λf, χωρίς την απόδειξη. Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: - «Κυματικά φαινόμενα: Ανάκλαση και διάθλαση των μηχανικών κυμάτων» - «Ανάκλαση» - «Διάθλαση» Σημ. α) οι έννοιες ανάκλαση και διάθλαση θα παρουσιαστούν στο κεφ. για το φως. |
|
5.4 Ήχος | Να διδαχθεί |
|
| Σημ.: Οδηγία για την ανάγνωση των εικόνων 5.10 και 5.15. «Παρουσιάζουν την αλλαγή της τιμής της ατμοσφαιρικής πίεσης λόγω της διάδοσης του ηχητικού κύματος. Η τιμή της πίεσης αλλάζει γύρω από την κανονική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης». Ενδεικτική δραστηριότητα |
|
5.5 Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου | Να διδαχθεί |
|
| Ερωτήσεις - Ασκήσεις ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ Ερωτήσεις: 12, 13 |
|
ΚΕΦ. 6. ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΟΣΗ ΦΩΤΟΣ | 4 | |
Φως: από τη μυθολογία στην τεχνολογία | Να διδαχθεί |
|
6.1 Φως: Όραση και ενέργεια | Να διδαχθεί |
|
6.2 Διάδοση του φωτός | Να διδαχθεί Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Αρχή του ελαχίστου χρόνου». Σκιά – παρασκιά και έκλειψη του Ηλίου (Σελήνης), O Ήλιος η Γη και η Σελήνη |
|
| Ερωτήσεις Ασκήσεις ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. |
|
ΚΕΦ. 7. ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ | 2 | |
7.1 Ανάκλαση του φωτός | Να διδαχθεί Να μη διδαχθεί το ένθετο: «Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου» |
|
7.2 Εικόνες σε καθρέφτες: Είδωλα | Να διδαχθεί Να μη διδαχθούν οι υποενότητες: - «Καμπύλοι καθρέφτες» ·- «Σφαιρικοί καθρέφτες. Εστία σφαιρικών καθρεφτών» ·- «οπτικό πεδίο» |
|
7.3 Προσδιορισμός ειδώλου σε κοίλους και κυρτούς καθρέφτες | Να μη διδαχθεί |
|
| Ερωτήσεις και Ασκήσεις ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. ΟΧΙ Ερωτήσεις: 1, 4 ΟΧΙ Ασκήσεις: 2, 3, 4 |
|
ΚΕΦ. 8. ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΦΩΤΟΣ | 4 | |
8.1 Διάθλαση του φωτός | Να διδαχθεί Να μην διδαχθούν οι υποενότητες: |
|
8.2 Εφαρμογές της διάθλασης του φωτός | Να μη διδαχθεί |
|
8.3 Ανάλυση του φωτός | Να διδαχθεί μόνο η υποενότητα «Ανάλυση λευκού φωτός». |
|
8.4 Το χρώμα | Να διδαχθεί |
|
| Ερωτήσεις - Ασκήσεις ΟΧΙ ερωτήσεις – ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε. |
|
ΚΕΦ. 9 ΦΑΚΟΙ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ | 2 | |
Φακοί: Η όρασή μας στον μικρόκοσμο και τον μεγάκοσμο | Να μη διδαχθεί |
|
9.1 Συγκλίνοντες και αποκλίνοντες φακοί | Να διδαχθεί. |
|
ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗΣ
Η εγκατάσταση των Διαδραστικών Οθονών Αφής στα σχολεία προσφέρει πολυάριθμα πλεονεκτήματα στο σχεδιασμό και στην ανάπτυξη της διδασκαλίας. Συγκεκριμένα:
• Παρέχεται η δυνατότητα οργάνωσης, καταγραφής και αποθήκευσης μαθημάτων που δύνανται να αξιοποιηθούν τόσο από τους/τις εκπαιδευτικούς όσο κι από τους/τις μαθητές/-τριες.
• Προσφέρεται η εύκολη πρόσβαση στο note, στα σχεδιαστικά εργαλεία των οθονών αφής, σε ποικίλους Ανοικτούς Εκπαιδευτικούς Πόρους / Open Educational Resources (ΑΕΠ / OER) που περιλαμβάνουν κατηγορίες όπως: Εκπαιδευτικά Παιχνίδια/Δυναμικός Χάρτης/Εφαρμογές Λογισμικού/AR-VR-MR Αντικείμενα /3D Αντικείμενα κ.ά. καθώς και στην εφαρμογή mozaBook (που είναι προεγκατεστημένη στο περιβάλλον windows των οθονών και μελλοντικά θα εμπλουτιστεί με τα διαδραστικά σχολικά βιβλία).
• Όλα τα παραπάνω αποτελούν καινοτόμα μαθησιακά περιβάλλοντα, εύχρηστα, με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό οικείου χαρακτήρα και εξοικείωσης με την καθημερινότητα των μαθητών/-τριών, που ανταποκρίνονται στα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Επίσης, δίνουν στον/στην εκπαιδευτικό την ευκαιρία να οργανώσει το μάθημά του/της, δημιουργώντας ένα «υβριδικό περιβάλλον εργασίας», που λειτουργεί ως διδακτικό αποθετήριο και εμπλουτίζεται στο πλαίσιο της σύγχρονης και ασύγχρονης διδασκαλίας.
• Οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόσουν το υλικό διδασκαλίας τους ώστε να ανταποκρίνεται στη γνωστική ετοιμότητα και στις ανάγκες των μαθητών/-τριών, σε σχέση με την ηλικία τους και τους διαφορετικούς τύπους μάθησης (οπτικός, ακουστικός, κιναισθητικός), προσφέροντας υλικό σε διαφορετικές μορφές, με άξονα τη συμπερίληψη όλων καθώς και την εξατομικευμένη μάθηση. Παράλληλα, η χρήση ποικίλων διαδραστικών δραστηριοτήτων επιτρέπουν την άμεση ανατροφοδότηση και αξιολόγηση του επιπέδου κατανόησης του μαθήματος.
• Η λειτουργία «πολλαπλής αφής» των διαδραστικών οθονών δίνει στον/στην εκπαιδευτικό την ευκαιρία να σχεδιάσει και να ενσωματώσει στη διδασκαλία ομαδικές δραστηριότητες, που επιτρέπουν τη συνέργεια των μαθητών/-τριών, καλλιεργώντας δεξιότητες όπως της συνεργασίας και επικοινωνίας.
• Οι οθόνες αφής μπορούν να συνδεθούν με το Google Drive ή το OneDrive, με υπολογιστές, τάμπλετ και άλλες συσκευές, διευκολύνοντας τη μεταφορά και την κοινή χρήση πληροφοριών.
• Δίνεται η δυνατότητα στον/στην εκπαιδευτικό να μοιράζεται με τους/τις μαθητές/-τριες εκπαιδευτικό υλικό και να το επαναχρησιμοποιεί, μειώνοντας τον φόρτο εργασίας.
• Δίνεται η δυνατότητα της αντεστραμμένης διδασκαλίας και η λειτουργία της ανεστραμμένης τάξης.
• Δίνεται η δυνατότητα ένταξης της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) στη μαθησιακή διαδικασία.
• Τέλος, τα διαδραστικά συστήματα μάθησης διευκολύνουν και επιταχύνουν τη διενέργεια του μαθήματος καθώς δεν απαιτούν συσκότιση της αίθουσας για να προβληθεί υλικό, έχουν ενσωματωμένα ηχεία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαισθητικά με την αφή. Το σύνολο του υλικού των Οδηγιών Διδασκαλίας είναι κατάλληλο για χρήση δια μέσου των διαδραστικών συστημάτων μάθησης. Επιπροσθέτως, τα συστήματα αυτά διαθέτουν την επιλογή της λειτουργίας τους ως ασπροπίνακες με πολλές επιπλέον δυνατότητες πέραν της απλής γραφής κειμένου (π.χ. λειτουργία screenshot της οθόνης και δυνατότητα γραφής σημειώσεων πάνω στο screenshot, αντιγραφή-επικόλληση μέρους των σημειώσεων κ.ά.).
• Το σύνολο των δυνατοτήτων του υλικού κάθε μοντέλου διαδραστικού συστήματος μάθησης μπορεί να αναζητηθεί στις εξής διευθύνσεις:
➢ Συχνές ερωτήσεις Διαδραστικών Συστημάτων.
➢ Χρήσιμα αρχεία Διαδραστικών Συστημάτων.
Για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών (Βιολογία, Γεωλογία-Γεωγραφία, Φυσική Χημεία), οι διαδραστικές οθόνες αφής
- Επιτρέπουν την παρατήρηση φαινόμενων που δεν είναι εφικτό να γίνουν σε μια σχολική αίθουσα/εργαστήριο. Παράλληλα, πλαισιώνουν τη μαθησιακή διαδικασία με διαδραστικές ασκήσεις, εικόνες, βίντεο, ηχητικά, τρισδιάστατα μοντέλα που εγείρουν το ενδιαφέρον των μαθητών/-τριών, και διευκολύνουν την κατανόηση και αφομοίωση της ύλης.
- Επιτρέπουν την τρισδιάστατη λειτουργική απεικόνιση φαινομένων της φύσης και των εν δυνάμει επιπτώσεών τους καθώς και των ανθρωπογενών παρεμβάσεων, την τρισδιάστατη λειτουργική απεικόνιση των τεχνολογικών εφαρμογών των επιστημών αυτών και τη δυνατότητα εστίασης και περιστροφής τρισδιάστατων μοντέλων γεωλογικών σχηματισμών.
- Επιτρέπουν, μέσω της λειτουργίας πολλαπλών παραθύρων, την ταυτόχρονη προβολή μικροσκοπικών και μακροσκοπικών φαινομένων εν παραλλήλω με φαινόμενα της καθημερινότητας, την ταυτόχρονη προβολή χαρτών ώστε να διευκολύνεται η σύγκριση και η διερεύνηση φαινομένων, για παράδειγμα χάρτης με την κατανομή ηφαιστείων και χάρτης με την κατανομή σεισμών ή γεωμορφολογικός χάρτης και χάρτης κατανομής πληθυσμού.
- Όλα τα παραπάνω προσφέρονται για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων επικοινωνίας, συνεργασίας, αλληλεπίδρασης, αξιολόγησης και ανατροφοδότησης που αποτελούν κομβικά μέρη της μαθησιακής διαδικασίας.
- Διαθέτουν μεγάλη συλλογή από πολυμεσικό υλικό που αφορά στα συγκεκριμένα μαθήματα.